"ความรักของ.ช้างกับคน"

“ช้างกับคน: สัมพันธภาพนิรันดร์กาล”

*“เล่นด้วยกันอย่างสนุกสนาน”

*“ร้องเพลงกล่อมช้างจนหลับสนิท”

     -แผ่นดินไทย เป็นแผ่นดินที่มีความผูกพันกับช้างอย่างลึกซึ้ง ทั้งสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และประชานชนคนไทยทั่วไป สัมพันธภาพแห่งความผูกพันระหว่างคนกับช้างปรากฏร่องรอยและเรื่องราวอยู่คู่กับคนไทยมาช้านาน

   -ช้างเป็นสัตว์บกที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีวิวัฒนาการผ่านกระบวนการทางธรรมชาติมานานนับหกสิบล้านปี ซึ่งมีการคาดการณ์กันว่าช้างกำลังจะสูญพันธุ์ไปภายในระยะเวลาไม่เกินห้าสิบปีนี้ และเป็นเรื่องที่น่าอัศจรรย์ยิ่งที่บนผิวพิภพอันกว้างใหญ่ไพศาลนี้ มีแผ่นดินเพียงไม่กี่แห่งของผืนโลกที่ช้างยังมีความสัมพันธ์แน่นแฟ้นอยู่กับวิถีชีวิตของผู้คน ซึ่งหนึ่งในจำนวนนั้นคือแผ่นดินไทย สัมพันธภาพระหว่างคนกับช้างในแผ่นดินนี้ เปี่ยมล้นไปด้วยความผูกพัน ความเชื่อ ความศรัทธา ดังนั้นช้างไทยจึงมีบทบาทสำคัญต่อสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และวิถีชีวิตคนไทย

   -ในสมัยโบราณจนถึงรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ช้างเกี่ยวข้องกับสถาบันชาติ เป็นขุนพลร่วมรบและเป็นกำลังสำคัญในสมรภูมิเคียงบ่าเคียงไหล่กับทหาร เพื่อกอบกู้และรักษาเอกราชให้แผ่นดินไทยเสมอมา นอกจากนี้บทบาทของช้างต่อประวัติศาสตร์ชาติไทยยังรวมถึงการประกาศใช้ธงช้างเผือกในสมัยรัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 6 เป็นธงชาติไทย ก่อนที่จะเปลี่ยนมาใช้ธงไตรรงค์ดังเช่นปัจจุบันนี้ อีกทั้งเป็นตราแผ่นดินในสมัยรัชกาลที่ 5 และเป็นสัญลักษณ์ของประเทศไทย

   -ส่วนสถาบันศาสนานั้น ช้างมีบทบาทมาตั้งแต่เริ่มต้นพุทธกาล ดังจะเห็นได้จากภาพจิตรกรรม และปฏิมากรรมตามวัดต่าง ๆ ที่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนา จะมีรูปช้างปรากฏให้เห็นอยู่ทั่วไป นอกจากนี้สถาบันพระมหากษัตริย์ ถือว่าช้างเผือกเป็นสัตว์คู่บุญบารมีของพระมหากษัตริย์ ในอดีตช้างจะเป็นราชพาหนะให้กับพระมหากษัตริย์ในการเดินทางและออกสงครามทำยุทธหัตถี

   -ช้างนอกจากจะเกี่ยวข้องกับสถาบันหลักของชาติแล้ว คนไทยยังใช้ประโยชน์จากช้างในด้านทำศึกสงครามในอดีต ในพระราชพิธีต่าง ๆ การคมนาคมขนส่ง รวมทั้งในอุตสาหกรรมป่าไม้ และมีความเกี่ยวข้องผูกพันกับคนไทยในหลาย ๆ ด้าน ดังจะเห็นได้จากชื่อของช้างปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทยในนิทาน นวนิยาย สุภาษิตและคำพังเพย นอกจากนี้ช้างยังกลายเป็นตัวแทนของโชค วาสนา และสิ่งอันเป็นมงคล เป็นสัญลักษณ์อยู่รอบ ๆ ตัวเรา นับแต่เทวรูป เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก พระราชลัญจกรไอยราพต ตราประจำจังหวัดต่าง ๆ เหรียญที่ระลึก ธนบัตร ไปจนถึงชื่อถนน ชื่อสะพาน ชื่อสกุล และด้วยความผูกพันระหว่างคนกับช้าง จึงมีการนำภาพช้างมาทำเป็นของใช้ ของที่ระลึกในหลายรูปแบบมากมาย สำหรับคนที่รักและมีความผูกพันกับช้างเป็นพิเศษก็จะสะสมสิ่งของที่เกี่ยวข้องกับช้าง เช่น สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสะสมช้างในรูปแบบต่าง ๆ ไว้เป็นจำนวนมาก

  -ในอดีตช้างมีความสุขมากกว่าทุกวันนี้ มีป่ากว้างและเขียวขจีให้อาศัย ท่องเที่ยวและสืบเผ่าพันธุ์ตามสัญชาตญาณสัตว์ป่า แต่ในปัจจุบันป่าเหลือน้อยลง สรีระที่ใหญ่โตกลายเป็นอุปสรรคในการดำรงชีวิต และยังต้องถูกตามล่าจากเพื่อนมนุษย์เพื่อเอางา ดังนั้นสถานภาพของช้างไทยในวันนี้จึงอยู่ในขั้นวิกฤต จากสถิติการลดจำนวนลงของช้าง นักวิชาการคาดการณ์ว่าถ้าไม่รีบลงมือแก้ไข อีกไม่นานช้างไทยคงเหลือแต่ตำนาน คงจะเป็นที่น่าเสียดายถ้าเราชนรุ่นหลังจะปล่อยให้ช้างสูญพันธ์ไปเหลือแต่เพียงชื่อช้าง ดังนั้นในวันที่ 13 มีนาคม เป็นวันช้างไทยเราควรมาช่วยกันอนุรักษ์ช้างไทยให้อยู่คู่กับเราไปนิรันดร์กาล

(เครดิตเจ้าของภาพ)

*“พ่อทำอะไร ใบบุญถึงโกรธมาก???”

*หญิงไทยร้องเพลงกล่อมช้าง