บทบาทของมหาวิทยาลัยในการให้ความจริงแก่สังคม

เว็บไซต์ University World News   ลงบทความ Universities have an urgent mission : Make lying wrong again    ให้ข้อมูลว่ามหาวิทยาลัย ต้องทำงานสร้างคุณค่าของตนเอง   และบทบาทให้ความจริงที่แม่นยำน่าเชื่อถือแก่สังคม เป็นภารกิจที่หน่วยงานอื่นทำไม่ได้ หรือทำได้ยาก    เป็นจุดได้เปรียบของมหาวิทยาลัย

เรื่องนี้ผมตระหนักเมื่อเกือบ ๔๐ ปีมาแล้ว     สมัยทำงานเป็นคณบดีคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์   จึงมุ่งทำงานสื่อสาร “ความจริง” เหล่านั้น     ในลักษณะ “ความจริง” สู่อนาคต    หรือแนวทางสร้างอนาคตที่ดีกว่า ต่อคนส่วนใหญ่    เข้าใจว่า การแสดงบทบาทเช่นนี้ ส่งผลให้ผมได้ทำงานก้าวหน้ามาจนปัจจุบัน   

และเป็นแนวทางใช้ชีวิตที่ผมยึดถืออยู่ในปัจจุบัน    แต่ผมก็เลือกช่องทางสื่อสารที่ไม่ใช่ช่องทางยอดนิยม     เพราะไม่มุ่งสร้างจำนวน like   หรือจำนวน view   แต่มุ่งให้ข้อมูล หรือความเห็นที่ผ่านการไตร่ตรองสะท้อนคิดอย่างรอบคอบ    ซึ่งเข้าใจว่า คงจะสื่อสารถึงคนเพียงบาง segment เท่านั้น   

บทความบอกว่า มหาวิทยาลัยต้องใช้สื่อ โซเชี่ยล เพื่อสื่อสารกับกลุ่มเป้าหมาย    โดยมีทางเลือกสองทาง    คือ (๑) เดินตาม popular culture เพื่อให้ได้จำนวน view  และ like มากๆ   (๒) ตั้งตัวเป็น “หลัก” ของสังคม ไม่เลื่อนไหลไปตามกระแส infodemics   แต่มุ่งเสนอ evidence-based facts แก่สังคม    หรือทำหน้าที่ตรวจสอบความจริง (reality check) ให้แก่สังคม 

เพื่อทำหน้าที่นี้ มหาวิทยาลัยต้องเอาใจใส่สร้างระบบ การสื่อสารภายใน  และ การสื่อสารภายนอก   

โดยผมขอเสนอว่า ต้องเอาใจใส่การสื่อสารกับเป้าหมายต่างรุ่น (generation)   โดยคำนึงถึงความแตกต่างของความคิดความสนใจระหว่างรุ่น (intergeneration difference) ด้วย  

ท่านที่สนใจเรื่องนี้ในรายละเอียด อ่านบทความเรื่อง Effective Communication : The 4th Mission of Universities – A  21st Century Challenge  ฉบับเต็มได้ที่ (๑)   

ความจริงมีหลายมิติ  มีความซับซ้อนและเคลื่อนไหว     มหาวิทยาลัยต้องเข้าไปทำหน้าที่ในสภาพสังคมปัจจุบันที่มีการปั่น “ความจริง” เพื่อผลประโยชน์หรือเป้าหมายที่หลากหลาย    โดยมหาวิทยาลัยมุ่งเป้าหมายผลประโยชน์ของสังคม  และเป้าหมาย “ความจริงที่มีข้อมูลหลักฐาน”    

วิจารณ์ พานิช

๒๖ ก.ค. ๖๕