พันธกิจ (Mission), นโยบายองค์กร (The corporate policy), วัตถุประสงค์และเป้าหมาย (Corporate objectives and goals) คืออะไร สำคัญยังไงกับการสร้างกลยุทธ์?

ความหมาย ความสำคัญและขอบเขต พันธกิจ (Mission) , นโยบายองค์กร (The corporate policy), วัตถุประสงค์และเป้าหมาย (Corporate objectives and goals) และการกำหนดและสร้างกลยุทธ์ โดยเฉพาะในระดับองค์กรและในระดับธุรกิจ (Identifying and coining corporate and business strategies level )

พันธกิจ  (Mission): คือจุดมุ่งหมาย (the corporate purposes) เป็นการบ่งบอกถึงความต้องการของผู้ถือหุ้นที่ปรารถนาและมีความมุ่งมั่นที่จะให้องค์กรเป็นอะไร และเป็นอย่างไร ……. พันธกิจยังฉายภาพให้เห็นถึงอุตสาหกรรมหรือธุรกิจที่เราประสงค์จะเข้าไป บอกถึงขอบเขตของผลิตภัณฑ์และบริการ บ่งบอกถึงลูกค้าที่จะเป็นกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย (target segment )และคุณค่าที่จะส่งมอบให้กับลูกค้าทั้งในปัจจุบันและอนาคต (superior customer delivered value) 

นอกจากนี้ยังบ่งบอกถึงระบบคุณค่า (values system) หรือที่เรียกกันว่า shared values ย้ำให้เห็นว่าคุณค่าขององค์กรเป็นอย่างไร ความเป็นตัวตนขององค์กรคืออะไร ตลอดจนบ่งบอกถึงคุณค่าที่จะให้แก่สังคม หรือกลุ่มผู้มีส่วนได้เสีย (constituent) ซึ่งมิใช่ให้คุณค่าในแง่ทำกำไรแก่ผู้ถือหุ้นเท่านั้น  ทั้งหมดที่กล่าวไปแล้วคือ the purposes ซึ่งหากผู้ถือหุ้นมีความเข้าใจและตกลงกันได้ สื่อสารให้พนักงานได้รับทราบทั่วทั้งองค์กร จะทำให้พนักงานเกิดความเข้าใจ เป้าหมายทั้งในระยะยาวและระยะสั้น เกิดความภาคภูมิใจในองค์กร คนที่มีทัศนคติในเชิงบวกและมีความสามารถก็อยากที่จะอยู่ร่วมด้วย ถือเป็นการสร้างแรงดึงดูดคนที่มีศักยภาพเข้ามาร่วมทีม

The corporate policy ในวิสาหกิจที่มีผู้ถือหุ้นหลายกลุ่ม (โดยเฉพาะจะมีสัดส่วนการถือหุ้นในระดับใกล้เคียงกัน) มักจะเกิดความเห็นต่างในเชิงนโยบาย บางครั้งก็ไม่ได้ระบุออกมาในที่ประชุม แต่อยู่ในใจ  โดยเฉพาะในเรื่องของนโยบายเชิงกลยุทธ์ วิธีคิด การตัดสินใจ และวิธีการทำงาน ซึ่งค่อนข้างเป็นปัญหาเรื้อรัง ในบางองค์กรเกิดความอ่อนแอ ลดทอนความสามารถขององค์กรในระยะยาวโดยที่มองไม่เห็นหรือสัมผัสยาก การสอนกลยุทธ์และการจัดการจะไม่มีความหมายหากในเบื้องต้น ไม่สามารถตกลงกันได้ก่อนใน policy หลักๆ มีคำกล่าวของสุภาษิตจีนในเรื่องสามก๊ก ที่กล่าวไว้ว่า “ป้อมค่ายแข็งแกร่งเพียงใด ล้วนแตกออกจากภายใน” เป็นสัจธรรม 

วัตถุประสงค์และเป้าหมาย (Corporate objectives and goals) : เมื่อใดที่บริษัทมีขนาดใหญ่ขึ้น มีจำนวนสาขาที่มากขึ้น และมีวัตถุประสงค์เป้าหมายที่ยังต้องขยายตัว ไม่ว่าจะในอุตสาหกรรมหรือตลาดเดิม จนถึงไปในอุตสาหกรรมหรือตลาดใหม่ๆ จะไม่สามารถใช้เพียงความรู้สึก สัญชาตญาณ หรือประสบการณ์ได้อีกต่อไป แม้จะมีภาพนึกคิดในใจแล้ว แต่การได้จัดทำแผนกลยุทธ์นั้นจะทำให้ได้มีโอกาสกลั่นกรอง ตกตะกอนความคิด และสามารถเห็นภาพชัดเจนขึ้น โดยเฉพาะความเสี่ยงทางธุรกิจ ความเสี่ยงทางด้านการเงิน  ตลอดจนทำให้วัตถุประสงค์และเป้าหมายที่จะบรรลุนั้นมีความเจือสมมากขึ้น  ขณะเดียวกันจะได้ตระหนักชัดเจนว่าความสามารถและฐานทรัพยากรองค์กร (capability and corporate resources) มีพอเพียง มีประสิทธิภาพพอที่จะบรรลุเป้าหมายนั้นหรือไม่ และจะต้องจัดหามาอย่างไร  (acquire capabilities and/or resources)

การกำหนดและสร้างกลยุทธ์ โดยเฉพาะในระดับองค์กรและในระดับธุรกิจ (Identifying and coining corporate and business strategies level ): เป็นธรรมชาติที่ว่าในขณะนึกคิดวัตถุประสงค์และเป้าหมายจะคิดถึงวิธีการที่จะบรรลุเป้าหมายอยู่แล้ว (simultaneously) เพียงแต่การนึกคิดไว้ในใจเบื้องต้นเป็นการยากมากที่จะถ่ายทอดสู่ผู้บริหารในระดับถัดไป อย่างเป็นระบบ อย่างมีขั้นตอน ดังนั้นการที่ต้องทราบกลยุทธ์ที่มีความเป็นรูปธรรม ยึดโยงกับปัจจัยสำคัญจากภายนอกและการพิจารณาความสามารถและทรัพยากรองค์กรเป็นฐาน จึงมีความสำคัญมาก หากมีวิธีการขั้นตอนในการสร้าง กลยุทธ์จะเป็นการให้เหตุผล เกิดความชัดเจนแก่ผู้บริหารระดับถัดไป 

ในทางปฏิบัติ 74% ของกลยุทธ์ที่ผู้บริหารได้คิดขึ้นนั้น มักจะมีการปรับปรุง แก้ไขจากผู้บริหารในระดับกลางเป็นส่วนใหญ่ (emerging strategies) มีผลพวงกระทบไปยังทุกๆ หน่วยงาน รวมถึงการจัดการ การควบคุม การติดตามและการกำหนดตัวชี้วัด ตลอดจนการสรรหาบุคลากรใหม่ที่มีความจำเป็นเพื่อให้กลยุทธ์บรรลุเป้า การ reskill , upskill พนักงานผ่านการ training ท้ายที่สุดรวมถึงการจัดสรรงบประมาณ 

 

สสรณ์ โสรัตน์