ชีวิตที่พอเพียง 4184. ศิลปะในการเป็นคนนอกคอก

 

หนังสือ The Art of Non-Conformity : Set your own rules, live the life you want and change the world  เขียนโดย Chris Guillebeau   แนะนำวิธีมีชีวิตที่สร้างสรรค์โดยไม่ถูกกำหนดจากปัจจัยภายนอก   

ผมเป็นคนสองโลก คือทั้งอยู่ในคอก และนอกคอก    ลูก ๒ ใน ๔ ของผม เป็นคนนอกคอก   ผมจึงได้โอกาสตรวจสอบว่า หนังสือเล่มนี้บอกตรงกับชีวิตจริงไหม   

แล้วก็พบว่า ตรงกันเป๊ะ  คือเริ่มที่เป้าหมายยิ่งใหญ่ (purpose) ในชีวิต    กำหนดให้ชัดว่าตนเองเกิดมาชาติหนึ่งต้องการทำประโยชน์อะไรทิ้งไว้ให้แก่โลก หรือแก่สังคม    แล้วมุ่งใช้ชีวิตเพื่อเป้าหมายยิ่งใหญ่นั้น    คือใช้ชีวิตเพื่อเป้าหมายที่ตนเองกำหนด   ไม่ใช่ใช้ชีวิตตามที่มีผู้อื่นกำหนด    เพราะไปทำงานในองค์กรนั้น 

คนส่วนใหญ่ไม่กล้าออกมานอก “ดินแดนที่คุ้นเคย” (comfort zone)    จึงไม่กล้าตั้งเป้าชีวิตของตนเอง    และไม่กล้าออกนอกคอก    จึงดำเนินชีวิตไปตามกระแสสังคม    มีความสุขกับการเป็นเป็น “คนในคอก”    ก็เป็นทางเลือกของคนส่วนใหญ่เขา    คนนอกคอกเป็นชนส่วนน้อย    ที่ต้องมีความกล้าหาญเป็นพิเศษ   

ผมขอให้ความเห็นส่วนตัวว่า   คนแหกคอกต้องเตรียมพร้อมที่จะเผชิญสภาพที่ตนไม่คุ้นเคย  ที่มักเป็นสภาพที่คลุมเครือไม่ชัดเจน    พร้อมที่จะเข้าไปตีความความไม่ชัดเจนนั้นสู่การกระทำและเรียนรู้    ในไม่ช้าก็จะค้นพบสิ่งใหม่ ความเข้าใจใหม่ คุณค่าใหม่ ที่คนส่วนใหญ่ละเลย    เพราะเขาหลีกเลี่ยงความคลุมเครือนั้น   ท่านที่สนใจคุณค่าของความคลุมเครือ อ่านได้จากบันทึกที่ 4183 ที่เพิ่งลงเมื่อวาน       

คนนอกคอกต้องมีความเชื่อว่า สิ่งที่ให้ความมั่นคงในชีวิตคือสมรรถนะหรือความสามารถของตนเอง    ไม่ใช่การมีเงินเดือนหรือรายได้ที่ได้จากนายจ้าง   

หนังสือถึงกับบอกว่า ต้องกล้าท้าทายผู้ใหญ่หรือหัวหน้า ที่ทำตัวเป็นนายประตู    กีดกันไม่ให้ตัวเราเลือกตัดสินใจเอง    วิธีท้าทายคือ หาทางเปลี่ยนกติกาในเรื่องนั้นๆ   หนังสือยกตัวอย่างด้วย แต่ผมจะไม่นำมากล่าว   

เขาแนะนำว่า คนนอกคอกต้องไม่ทำตัวเป็น “ศิลปินเดี่ยว” หรือ “ข้ามาคนเดียว”     ต้องหาและสั่งสมกัลยาณมิตร ที่เป็น คนคอเดียวกัน    มีความมุ่งมั่น หรือเป้าหมายยิ่งใหญ่ร่วมกัน    ซึ่งหมายความว่า เราต้องทำตัวให้เป็นประโยชน์ต่อกัลยาณมิตรเหล่านั้น   

คนนอกคอกที่จะประสบความสำเร็จ ต้องมุ่งมั่นทำเพื่อเป้าหมายยิ่งใหญ่ในชีวิต   ทุ่มเทเวลาและความสามารถ    ตัดสิ่ง หรือกิจกรรมที่ไม่สำคัญออกไป   ผมขอเพิ่มเติมว่า ต้องมี grit ซึ่งประกอบด้วย ความหลงใหลในเป้าหมายชีวิตนั้น (passion)   รวมทั้งมีความอดทนมานะพยายาม (perseverance)    ซึ่งในภาคไทยคือมีอิทธิบาท ๔ นั่นเอง    ขอยกตัวอย่างเรื่องส่วนตัวว่า ผมเลิกดูทีวีมาเกือบ ๒๐ ปี   ช่วยให้มีเวลาทุ่มเททำสิ่งที่ผมรัก ได้มากอย่างไม่น่าเชื่อ

ไหนๆ ก็เป็นคนนอกคอกทั้งที   ต้องนอกคอกเพื่อมีเป้าหมายยิ่งใหญ่ในชีวิต    และมุ่งสร้างผลงานที่จารึกไว้ในโลก หรืออย่างน้อยก็ในชุมชนเล็กๆ ที่เรามีชีวิตอยู่   

เป็นคนนอกคอกเพื่อเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่    และเพื่อบรรลุเป้าหมายนั้น   ไม่ใช่เพื่อจะได้มีชีวิตอิสระที่เลื่อนลอย       

คนนอกคอก   คือคนมีคอกของตนเอง    คือมีเป้าหมายชีวิตของตนเอง     

วิจารณ์ พานิช 

๒๒ ก.พ. ๖๕     

 

 

 

 

[มาลีพันธุ์ ภูมา โรงเรียนวัดท่างาม อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช]

คนนอกคอก คือคนมีคอกของตนเอง คือมีเป้าหมายชีวิตของตนเอง ชอบมากคะ มันกินใจ แต่ระบบทำให้คนนอกคอกอยู่ในสังคมลำบาก ทำให้บางครั้งต้องทำตามที่เขาสั่ง แม้นบางครั้งความคิดความรู้สึกสวนกระแส