ประวัติศาสตร์ยุคกลาง

ประวัติศาสตร์ยุคกลาง(ยุคมืด (Dark Age))ค.ศ. 476 – 1492

เริ่มขึ้นประมาณ ปี ค.ศ. 476 มาจนถึงประมาณ ค.ศ. 1492 รวมระยะเวลาประมาณ  1,016 ปี  เริ่มขึ้นเมื่อจักรวรรดิโรมันตะวันตกตกอยู่ภายใต้อำนาจของพวกชนเผ่าเยอรมันถือเป็นการสิ้นสุดจักรวรรดิโรมัน ทำให้ดินแดนยุโรปถูกแบ่งแยกออกเป็นอาณาจักรต่างๆ ก่อให้เกิดความสับสนวุ่นวายทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ชนเผ่าเยอรมันที่สำคัญในยุคนี้ได้แก่ ชนเผ่าแฟรงก์ ตั้งถิ่นฐานในฝรั่งเศสและเบลเยียมต่อมาเป็นพวกแรกที่รวมยุโรปตะวันตก เป็นจักรวรรดิเดียวกันสำเร็จ  ชนเผ่าลอมบาร์ด   ชนเผ่าแองโกลแซกซัน  ชนเผ่าวิซิกอท  ชนเผ่าแวนดัล  เป็นต้น

ปีที่สิ้นสุดยุคกลาง

ปี ค.ศ. 1453    ชาวเติร์กเข้ายึดครองกรุงคอนสแตนติโนเปิล

ปี ค.ศ. 1485   นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษถือเอายุทธการที่บอสเวิร์ธฟิลด์ (Battle of Bosworth Field) เป็นส่วนหนึ่งในสงครามดอกกุหลาบ

ปี ค.ศ. 1492    ปีที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ออกเดินทางไปสู่ทวีปอเมริกาเป็นครั้งแรก

ระบบฟิวดัล  (Feudalism)(ระบบศักดิสวามิภักดิ์)

     เป็นลักษณะการปกครองที่เน้นความผูกพันระหว่างนักรบกับหัวหน้านักรบ ตามประเพณีคอมิเตตัส (Comitatus = ระบบอุปถัมภ์) โดยกษัตริย์กระจายอำนาจไป  สู่หัวหน้าหรือกลุ่มนักรบ และลักษณะการปกครอง ที่สืบทอดมาจากโรมัน ระหว่างผู้อุปการะกับผู้รับอุปการะและความสัมพันธ์ระหว่างนายกับข้าทาส ผสมผสานกัน เป็นรากฐานของยุโรปสมัยกลาง 

    คำว่า Feudalism มาจากภาษาคำว่า Feudum  ในภาษาละติน ซึ่งตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า Fief แปลว่า ที่ดิน

    ระบอบศักดินาสวามิภักดิ์ หมายถึง ระบบการเมืองการปกครอง สังคม  เศรษฐกิจ ที่เป็นลักษณะของความสัมพันธ์ระหว่างกษัตริย์กับขุนนาง  ขุนนางระดับสูงกับขุนนางระดับรองลงมา และเจ้าของที่ดินกับพลเมืองที่ทำมาหากินในที่ดินนั้น โดยมีที่ดินเป็นเงื่อนไขความผูกพันและความสัมพันธ์

กำเนิดของระบบฟิวดัล

               เกิดขึ้นภายหลังจากการสิ้นพระชนม์ของจักรพรรดิชาร์ลมาญ (Charlemagne)

               จักรวรรดิถูกแบ่งแยกออกเป็น 3 ส่วน ประกอบด้วย อาณาจักรฝรั่งเศส เยอรมัน และอิตาลี 

               ซึ่งต่อมาพวกขุนนางมีอำนาจขึ้นมาเรื่อยๆ จนสามารถแบ่งออกเป็นแคว้นต่างๆนำไปสู่ระบบฟิวดัลในที่สุด

                                                                          จักรพรรดิชาร์ลมาญ 

ลักษณะของระบบฟิวดัล (Feudalism)

     ระบบอุปถัมภ์โดยมีที่ดิน (fief) เป็นสิ่งที่กำหนดฐานะและความสัมพันธ์ของคนในสังคม

     มีการตกลงร่วมกันระหว่างลอร์ด (lord) หรือ เจ้าหรือผู้ให้ถือครองที่ดินกับข้าหรือ

     วาสซาล (vassal) หรือผู้ถือครองที่ดิน แต่ละฝ่ายมีพันธะหน้าที่ต่อกัน

     เจ้าหรือผู้ให้ถือครองที่ดินจะให้กรรมสิทธิ์ในที่ดินแก่ข้า หรือวาสซาล (vassal)

ระบบฟิวดัล (Feudalism) เป็นระบบที่ประกอบด้วย

               ที่ดิน (fief) เป็นสิ่งที่กำหนดฐานะและความสัมพันธ์ของคน ในสังคม

               ลอร์ดหรือเจ้า (lord) เป็นผู้ให้ถือครองที่ดิน

               ข้าหรือวาสซาล (vassal) ผู้ครองที่ดิน

               โดยแต่ละฝ่ายต่างมีพันธะหน้าที่ต่อกัน

               สังคมแบบฟิวดัลยึดถือจรรยาของอัศวินหรือวีรคติ  (Chivalry )

               เพื่อทำประโยชน์ในที่ดินนั้น และให้ความคุ้มครองเมื่อเกิดภัยสงคราม 

               ส่วนข้าต้องสาบานว่าจะจงรักภักดีต่อเจ้าและส่งเงินและร่วมเป็นทหารไปร่วมรบในสงคราม

                          แผนภูมิแสดงความสัมพันธ์ระหว่างกษัตริย์ ขุนนางและข้าติดที่ดินในระบบฟิวดัล

สภาพสังคมในสมัยฟิวดัล

     ระบบแมนเนอร์ (Manorialism) คำว่า “Manor” แปลว่า คฤหาสน์ หมายถึงบริเวณที่ดินที่กว้างใหญ่รอบๆคฤหาสน์ของขุนนาง ประกอบด้วยหรือคฤหาสน์ของขุนนางอยู่ตรงกลาง มีป้อมหรือกำแพงล้อมรอบ ภายนอกรายล้อมด้วย หมู่บ้านสังคมแบบฟิวดัลยึดถือจรรยาของอัศวินหรือวีรคติ (Chivalry) ขนาดของที่ดินขึ้นอยู่กับอำนาจ และความมั่งคั่งของเจ้าของ บริเวณรอบๆคฤหาส์จะมีหมู่บ้าน ชาวนาและทาสติดที่ดิน ช่างฝีมือ พ่อค้า

                                                          ระบบแมนเนอร์ (Manorialism)

ความเสื่อมของระบบฟิวดัล (Feudalism)

ความเจริญทางด้านการค้า ทำให้เกิดศูนย์กลางการค้าขึ้นแทนระบบแมนเนอร์

              เกิดโรคะบาด กาฬโรค ไปทั่วยุโรปในข่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13-14 ทำให้แรงงานหายาก 

ผลจากสงครามครูเสดและสงคราม 100 ปี ทำให้อัศวินเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก 

                กษัตริย์มีอำนาจมากขึ้น โดยมีพ่อค้า ชนชั้นกลางให้การสนับสนุน

               กษัตริย์เริ่มติดต่อโดยตรงกับประชาชนทรงมีอำนาจปกครองอย่างแท้จริงยุบกองทัพของขุนนาง

               กล่าวได้ว่าระบบฟิวดัลได้วิวัฒนาการเป็นการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในประเทศสเปนและฝรั่งเศส