หนังสือเล่มเล็กชุดธรรมะใกล้มือ เรื่อง ฆราวาสธรรม ธรรมที่เป็นเครื่องมือในการเดินทาง ตีพิมพ์เดือนมกราคม ๒๕๖๔ จากเทปบันทึกเสียงการให้โอวาทของท่านพุทธทาสแก่พระนวกะวัดชลประทาน ในโอกาสลาสิกขาบท เมื่อวันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๕๑๓ อ่าน e-Book ที่เผยแพร่เมื่อ ๗ ปีที่แล้ว ได้ที่ (๑) และฟังเสียงการบรรยายได้ที่ (๒)
ชีวิตคือการเดินทาง จากต่ำไปหาสูง ธรรมะสำหรับชีวิตฆราวาส มี ๔ ข้อ
สัจจะ ความจริงใจ
ทมะ การบังคับตัวเอง
ขันติ ความอดกลั้นอดทน
จาคะ สละสิ่งที่จะต้องสละ
อ่านรายละเอียดแล้วตีความเข้าหาการศึกษา ผมมองว่า การศึกษาต้องฝึกฝนเด็กให้มีธรรมะทั้ง ๔ ข้อนี้ โดยอาจมองเชื่อมโยงกับ EF – Executive Functions[VP1] ซึ่งเป็นการฝึกฝนให้สมองส่วนหน้าเป็นเจ้าเรือน ให้สมองส่วนปลุกเร้ากิเลสอยู่ใต้การควบคุมของสมองส่วนรู้เหตุผลชั่วดีจนเป็นนิสัย
โปรดสังเกตว่า ท่านพุทธทาสตีความสัจจะลึกกว่าความซื่อสัตย์ ไปสู่ “ความจริงใจ” จริงใจต่อตัวเองลึกที่สุด และตีความจาคะลึกลงไปถึงการสละสิ่งที่ควรสละ ซึ่งตีความได้ลึกมากน้อยตามบริบทของแต่ละบุคคล
และที่สำคัญ ท่านมองชีวิตแบบพลวัต (dynamic) คือมองเป็นการเดินทาง ที่ผมตีความว่า เป็นการเดินทางของความคิด และการฝึกฝน
วิจารณ์ พานิช
๓ ก.พ. ๖๔
ไม่มีความเห็น