การปฏิรูปการเรียนรู้ทั้งโรงเรียน(6)
ปัญหาที่พบ
ในการปฏิรูปการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ในระยะเริ่มต้นพบว่ามีปัญหาค่อนข้างมาก เพราะครูผู้สอนขาดความรู้ ความเข้าใจกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และครูบางคนยังไม่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสอน จึงทำให้การปฏิรูปการเรียนรู้ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร
ข้อเสนอแนะ
การปฏิรูปการเรียนรู้ นับเป็นการกิจหน้าที่ที่มีความสำคัญ ยิ่งใหญ่และต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่ายจึงจะทำให้การปฏิรูปการศึกษาสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ดังนั้นจึงมี ข้อเสนอแนะสำหรับผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ดังนี้
ผู้บริหารสถานศึกษาในฐานะที่เป็นผู้นำทางการศึกษา ต้องมีความรู้ความเข้าใจและยึดหลักการ จุดหมาย ในการจัดการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ อย่างเคร่งครัด เพื่อให้สิ่งที่บัญญัติไว้บรรลุผลถึงผู้เรียนอย่างแท้จริง ผู้บริหารสถานศึกษาควรดำเนินการในสิ่งต่างๆเหล่านี้ คือ
1.1 สร้างความเข้าใจในเนื้อหาสาระและแนวปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ร่วมกันกับบุคลากรและชุมชน
1.2 พัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจและสามารถจัดการเรียนการสอน ตามแนวทางการปฏิรูปการเรียนรู้
1.3 ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเน้นให้ผู้เรียนมีทักษะ นิสัยใฝ่รู้ใฝ่เรียนอย่างต่อเนื่อง
1.4 พัฒนาสถานศึกษาให้มีบรรยากาศเอื้อต่อการเรียนรู้ มีสื่อเทคโนโลยีที่เหมาะสมและใช้ทรัพยากรตลอดจนแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายให้เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่า
1.5 พัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับความต้องการ ความถนัด ความสนใจของผู้เรียนและชุมชน ในลักษณะบูรณาการทั้งสาระการเรียนรู้และคุณธรรมจริยธรรมที่ได้สัดส่วน สมดุลกัน
1.6 ส่งเสริมสนับสนุนให้ครูผู้สอนวิจัยในชั้นเรียนและนำผลการวิจัยมาพัฒนาผู้เรียน
1.7 สร้างเครือข่ายและพัฒนาความร่วมมือในการจัดการเรียนรู้ การใช้แหล่งเรียนรู้ร่วมกันระหว่างสถานศึกษากับชุมชน1.8 พัฒนาและใช้ประโยชน์จากข้อมูลสารสนเทศทั้งที่เป็นข้อมูลพื้นฐานและข้อมูลแหล่งเรียนรู้
1.9 ใช้ระบบการประกันคุณภาพภายในเพื่อพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษา โดยดำเนินการอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง
2) ข้อเสนอแนะต่อครูและบุคลากรครูและบุคลากรควรมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ดังนี้
1) จัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรม
2) ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง ให้ผู้เรียนได้คิดและปฏิบัติจริง
3) จัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้วยวิธีที่หลากหลาย ใช้สื่อ เทคโนโลยีและแหล่งการเรียนรู้ที่มีอยู่ในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์ต่อการเรียนการสอน
4) กระตุ้นให้ผู้เรียนรู้จักแสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ
5) เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนมากขึ้น
6) จัดการเรียนการสอนโดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างผู้เรียน
7) ใช้การวิจัยเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้
3) ข้อเสนอแนะต่อพ่อแม่ ผู้ปกครองและชุมชนพ่อแม่ ผู้ปกครองและชุมชนควรมีบทบาทดังนี้
1) ให้การสนับสนุนส่งเสริมการเรียนรู้ของบุตรหลานตามความถนัด ความสามารถ ความสนใจ
2) สนับสนุนสื่อ อุปกรณ์ หรืออำนวยความสะดวกในการใช้แหล่งเรียนรู้ในชุมชน/ท้องถิ่น
3) เป็นวิทยากร /ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามโอกาสอันควร
4) ข้อเสนอแนะต่อเขตพื้นที่การศึกษาเขตพื้นที่การศึกษาในฐานะผู้สนับสนุนส่งเสริมการจัดการศึกษาควรมีบทบาท ดังนี้
1) ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางประสานงานกับหน่วยงานต่างๆทั้งภาครัฐและเอกชนในการปฏิรูปการศึกษาให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษา แห่งชาติ
2) ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา หรือให้คำแนะนำแก่สถานศึกษาในการจัดการศึกษาให้สอดคล้องตามแนวทางการปฏิรูปการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
3) ทำหน้าที่กำกับ ติดตาม ประเมินผลการจัดการศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานคุณภาพการศึกษา
5) ข้อเสนอแนะต่อสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ควรมีบทบาทดังนี้
1) ให้การสนับสนุน เสนอแนะแนวทางและคำแนะนำแก่เขตพื้นที่การศึกษาในการส่งเสริมการปฏิรูปการเรียนรู้ทั้งโรงเรียน
2) จัดเตรียมคู่มือและความช่วยเหลืออื่นๆเพื่อช่วยกิจกรรมโครงการต่างๆ ในการปฏิรูปการเรียนรู้ทั้งโรงเรียน
6) ข้อเสนอแนะต่อสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ในฐานะที่ได้ให้ความสำคัญต่อการปฏิรูปการเรียนรู้ทั้งโรงเรียนและได้ริเริ่มโครงการผู้บริหารสถานศึกษาต้นแบบ ควรมีบทบาทดังนี้
1) ดำเนินโครงการผู้บริหารสถานศึกษาต้นแบบต่อไป เพื่อให้ผู้บริหารต้นแบบ มีปริมาณและคุณภาพเพียงพอต่อการขับเคลื่อนการปฏิรูปการเรียนรู้ให้ประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน
2) สนับสนุนให้โรงเรียนที่เป็นเครือข่ายผู้บริหารสถานศึกษาต้นแบบเข้าร่วมประชุม สัมมนาทางวิชาการร่วมกับ สกศ.และกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนข่าวสาร ข้อมูล ความสำเร็จความก้าวหน้าด้านการปฏิรูปการเรียนรู้
7) ข้อเสนอแนะต่อกระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงศึกษาธิการ ควรกำหนดนโยบายที่ชัดเจนในการสนับสนุน ส่งเสริม ให้สถานศึกษาทุกระดับดำเนินการปฏิรูปการเรียนรู้ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2545) พร้อมทั้งมีกระบวนการกำกับนิเทศ ติดตาม ประเมินผลอย่างต่อเนื่อง
ปฐมพงศ์ ศุภเลิศ
18 ธ.ค. 2549
ความเห็น (3)
เรียน ท่านอาจารย์ ดร.ปฐมพงศ์ ที่นับถือ ขออนุญาตแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครับ เรื่องปัญหาของการปฏิรูปการศึกษาผมว่ามันเป็นปัญหาระดับวัฒนธรรม ระดับโครงสร้าง และระดับวิธีคิดครับ ส่วนใหญ่เรามักจะมองกันว่าเป็นเพราะครูไม่มีความรู้ความเข้าใจ การแก้ปัญหาก็จัดประชุมอบรมสัมมนา การมองประเด็นปัญหาว่าครูไม่มีความรู้ความเข้าใจ ก็เป็นประเด็นที่ถูกต้องส่วนหนึ่งครับ แต่ผมว่ามันเป็นเพียงแค่อาการของสาเหตุเท่านั้น ต้นเหตุที่แท้จริงอยู่ที่วัฒนธรรมครับ และจะแก้กันจริงๆต้องแก้กันในระดับวัฒนธรรม และไม่ใช่ว่าเฉพาะวัฒรธรรมในโรงเรียนนะครับ แต่จะต้องเป็นวัฒนธรรมในระดับประเทศ และวัฒนธรรมที่เป็นปัญหาของการปฏิรูปการศึกษา คือ วัฒนธรรมอำนาจนิยมครับ ผู้บริหารระดับสูงลิ่วจะต้องปรับวัฒนธรรมประเทศจากวัฒนธรรมอำนาจนิยม มาเป็นวัฒนธรรมปัญญานิยมครับ จึงจะปฏิรูปการศึกษาได้อย่างแท้จริง มิฉะนั้นแล้วเราก็คงต้องจัดอบรมครูกันอยู่เช่นนี้
ร่วมปฎิวัติการศึกษาเพื่อความเป็นไท
นางพิณทิพย์ กมลทิพย์
เรียนท่าน ดร.ปฐมพงศ์ ที่นับถือดิฉันขอแสดงความคิดเห็นในการปฎิรูปการเรียนรู้ว่า การจัดการศึกษาที่ต้องการให้ปรับเปลี่ยนกระบวนการเรียนการสอนนั้น เป็นสิ่งที่ดีมากถ้าหากครูผู้สอนมีความรู้ในการเปลี่ยนแปลงดิฉันเป็นครูผู้เข้าใจในการเปลี่ยนจัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพ แต่บางครั้งก็ยังไม่สามารถทำได้เพราะเหตุปัจจัยโดยฉะเพราะการสอนการปฎิบัติทีมีวัสดุไม่เพียงพอ และครูต้องทำงานสองด้านทั้งงานพิเศษธุรการร่วมด้วยจึงทำให้การปฎิรูปการเรียนรู้ยังไม่ก้าวหน้า ดิฉันกำลำทำวิจัยเรื่องความพึงพอใจกับการปฎิรูการเรียนรู้ ยังไม่เสร็จ อยู่ระหว่างการดำเนินงาน ถ้าหากมีผลอย่างไรจะแจ้งให้ท่านทราบนะคะ