ข่าว "กสศ.ห่วงเด็กด้อยโอกาสความรู้ถดถอยเหตุปิดเทอมนานจากพิษโควิด"
สถาบันวิจัย กสศ.ห่วงเด็กยากจนด้อยโอกาสความรู้ถดถอยหลังปิดเทอมใหญ่นานขึ้น ข้อมูล OECD ระบุ หลายประเทศเผชิญปัญหาความเหลื่อมล้ำของการเข้าถึงดิจิตัล ชี้ฟรีทีวีและมือถือเป็นตัวเลือกการศึกษาออนไลน์ที่แม้คนยากจนก็เข้าถึงได้ เพราะต้นทุนต่ำและยุ่งยากน้อย
เมื่อวันที่ ๑๓ เม.ย.๖๓ ดร.ภูมิศรัณย์ ทองเลี่ยมนาค ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์การศึกษา สถาบันวิจัยเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา(กสศ.)รายงานว่า สถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 ทำให้นักเรียนจำนวนกว่า ๑.๕๗ พันล้านคน จากกว่า ๑๘๘ ประเทศ หรือคิดเป็น ๙๑.๓% ของผู้เรียนทั่วโลกต้องออกนอกโรงเรียนและหันไปสู่การศึกษาในรูปแบบนอกห้องเรียนแบบต่าง ๆ การที่นักเรียนต้องออกจากระบบการศึกษาในลักษณะเช่นนี้ ส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ของเด็ก ซึ่งการที่นักเรียนต้องอยู่บ้านนานๆ ยิ่งทำให้เกิดการลืมเลือนสิ่งที่เคยเรียนมา ทำให้ต้องมาทบทวนกันใหม่ซ้ำอีกครั้ง เรียกว่าปรากฎการณ์ความรู้ถดถอยไปหลังจากปิดเทอมใหญ่
“จากงานวิจัยพบว่าการที่เด็กต้องออกจากโรงเรียนประมาณ ๖ สัปดาห์ อาจจะทำให้ความรู้ของเขาหายไปถึงครึ่งปีการศึกษา โดยเฉพาะนักเรียนกลุ่มด้อยโอกาส หรือนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ด้านต่างๆ เด็กที่ต้องพึ่งพิงอาหารเช้า อาหารกลางวันจากทางโรงเรียน ผู้ที่ต้องการการดูแลจากครูอย่างใกล้ชิด เด็กกลุ่มยากจนและเปราะบาง ผู้ขาดแคลนทรัพยากร ไม่มีคอมพิวเตอร์ อินเตอร์เน็ต ไม่ได้อยู่กับพ่อแม่ผู้ปกครอง สภาพแวดล้อมในบ้านมีปัญหา เช่น ยาเสพติด ความรุนแรงในครอบครัว ถือว่าได้รับผลกระทบนี้ที่มีความรุนแรงและน่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง” ดร.ภูมิศรัณย์กล่าว
ดร.ภูมิศรัณย์ กล่าวว่า สถานการณ์ปัจจุบัน ระบบการศึกษาหลายแห่งในโลกหันไปใช้ระบบการเรียนการสอนผ่านระบบออนไลน์ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อแก้ปัญหาการปิดโรงเรียนเป็นการชั่วคราว แต่สิ่งที่ต้องคำนึงคือระบบการศึกษาและระดับสาธารณูปโภคพื้นฐานแต่ละประเทศแตกต่างกัน ประเทศที่ต้องปิดโรงเรียนกลุ่มแรก ๆ เช่น จีน ฮ่องกง เกาหลีใต้ อิตาลี หรือสหรัฐอเมริกาพบว่าแม้แต่ในประเทศที่มีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีแล้วก็ยังมีความเหลื่อมล้ำของการเข้าถึงการเรียนการสอนแบบออนไลน์ระหว่างนักเรียนหรือโรงเรียนที่อยู่ในกลุ่มยากจนด้อยโอกาสกับโรงเรียนที่มีความพร้อมอยู่ไม่น้อย ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์การศึกษา
ดร.ภูมิศรัณย์ กล่าวว่า องค์กร OECD ร่วมกับคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ได้จัดทำกรอบแนวทางสำหรับภาคการศึกษาในการตอบสนองต่อวิกฤติการณ์ COVID-19 (A framework to guide an education response to the COVID-19 Pandemic of 2020) โดยการใช้ข้อมูลการสำรวจของ OECD สำหรับนักเรียนอายุ ๑๕ ปี จำนวนกว่า ๖๐๐,๐๐๐ คน จาก ๗๙ ประเทศทั่วโลกในปี ๒๐๑๘ ซึ่งประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่เข้าร่วมในการสำรวจครั้งนี้ด้วย พบว่ามีความเหลื่อมล้ำของการเข้าถึงสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเรียนรู้ในระบบออนไลน์ เช่น สถานที่ในบ้านไม่เอื้ออำนวยสำหรับเรียนหนังสือ การขาดอุปกรณ์เครื่องมือในการเรียน
อย่างไรก็ตาม พบว่ามีเด็กไทยที่เข้าถึงเครื่องคอมพิวเตอร์และ แท็ปเล็ต ๕๗.๘% และ ๔๓.๔% ตามลำดับ ซึ่งหากเปรียบเทียบกับหลาย ๆ ประเทศ นักเรียนของเขาจะมีการเข้าถึงอุปกรณ์เหล่านี้มากกว่านักเรียนไทย ยกตัวอย่าง สหรัฐอเมริกามีการเข้าถึงคอมพิวเตอร์และแท็ปเล็ต ๘๘.๖% และ ๗๙.๒% สิงคโปร์ ๘๙.๓% และ ๗๖.๗% สเปน ๘๙% และ ๘๔% อิตาลี ๘๙.๓% และ ๗๙% ตามลำดับ ซึ่งประเทศเหล่านี้แม้จะต้องอยู่ในสถานการณ์ของการปิดโรงเรียนแต่นักเรียนก็มีโอกาสในการเข้าถึงการเรียนแบบออนไลน์ได้ในสัดส่วนที่สูงอยู่มาก ดร.ภูมิศรัณย์ กล่าวต่อว่า อีกปัจจัยหนึ่งคือ การเข้าถึงสัญญาณอินเทอร์เน็ต จากการสำรวจพบว่านักเรียนอายุ ๑๕ ปี ที่บ้านมีการเข้าถึงสัญญานอินเทอร์เน็ต มีประมาณ ๘๑.๖% ซึ่งเป็นตัวเลขที่ดีพอสมควร
"หากแบ่งตามระดับเศรษฐฐานะของนักเรียน พบว่า นักเรียนในกลุ่มเศรษฐฐานะล่างสุดเพียง ๕๗% ที่บ้านมีการเชื่อมต่อสัญญาณอินเทอร์เน็ต อาจเป็นเพราะไม่มีเงินสำหรับสมัครสมาชิกอินเทอร์เน็ตหรืออยู่ในบริเวณห่างไกลกว่าที่จะมีสัญญาณเข้าถึง ซึ่งในทางแก้ก็มีหลายประเทศที่ใช้การจัดสรรอุปกรณ์ WiFi แบบพกพา ให้กับนักเรียนที่บ้านไม่สามารถเข้าถึงสัญญาณอินเทอร์เน็ตได้ หรือจัดสรรงบประมาณเพื่อให้ครัวเรือนยากจนมีเงินในการสมัครบริการอินเทอร์เน็ต เป็นต้น ทั้งหมดนี้นับเป็นความเหลื่อมล้ำแบบหนึ่งโดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มครัวเรือนที่มีฐานะดีมีความพร้อม กับครัวเรือนที่ยากลำบาก ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลที่ได้จากการสำรวจหรือการสังเกตอื่นๆ ในเรื่องของความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล (Digital Divide) "ดร.ภูมิศรัณย์ กล่าว
ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์การศึกษา กสศ. กล่าวว่า พบว่านักเรียนส่วนใหญ่ในทุกระดับเศรษฐฐานะจะสามารถเข้าถึงโทรทัศน์ หรือโทรศัพท์มือถือประเภทสมาร์ทโฟนได้ไม่ยากนัก ผลสำรวจของ OECD ระบุว่า นักเรียนไทยมีการเข้าถึงโทรศัพท์มือถือแบบสมาร์ทโฟนค่อนข้างมาก คือ ประมาณ ๘๖.๑% เมื่อจำแนกตามกลุ่มเศรษฐฐานะก็พบว่าแม้แต่เด็กในกลุ่มที่ยากจนที่สุดถึงเกือบ ๘๐% ยังมีการเข้าถึงโทรศัพท์มือถือได้ ซึ่งนับว่าอาจจะเป็นอุปกรณ์ที่เด็กไทยสามารถเข้าถึงได้ง่ายในกรณีที่มีการเรียนการสอนแบบออนไลน์ ดังนั้นหากมีการประยุกต์แนวทางการเรียนการสอน หรือเนื้อหาให้ถ่ายทอดผ่านทางโทรศัพท์มือถือ ก็อาจจะเป็นแนวทางหนึ่งที่ทำให้เด็กสามารถเข้าถึงการเรียนการสอนในแบบทางไกลได้ ภาครัฐหรือโรงเรียนหรือผู้พัฒนาระบบดิจิทัลแพล็ตฟอร์มในไทยน่าจะได้พิจารณาพัฒนาระบบการเรียนรู้ผ่านทางมือถือและขยายผลการใช้ให้มากขึ้นหากหวังในเรื่องของการเข้าถึงการเรียนแบบออนไลน์โดยทั่วถึง
“หากต้องการเผยแพร่ข้อมูลทางการศึกษาแบบทางไกลในประเทศไทย สื่อเช่น โทรทัศน์ หรือโทรศัพท์สมาร์ทโฟน อาจจะเป็นอีกช่องทางที่สามารถเข้าถึงเด็กจำนวนมากได้ โดยมีต้นทุนที่ต่ำและยุ่งยากน้อย หลังพบว่าประเทศส่วนใหญ่เด็กนักเรียนจะสามารถเข้าถึงโทรศัพท์สมาร์ทโฟนมากที่สุด รวมถึงโทรทัศน์ที่มักจะต้องมีในทุกบ้าน แต่ไม่ว่าจะใช้วิธีการแบบใดก็ตามในการเรียนการสอนช่วงวิกฤติโควิด-19 สิ่งที่สำคัญคือ การเลือกให้เหมาะสมกับบริบทและความพร้อมของผู้เรียนและผู้สอน ซึ่งจะเป็นคนที่รู้ดีที่สุด ข้อสำคัญ ควรช่วยกันคิดต่อไปว่าสำหรับนักเรียนที่อยู่ในกลุ่มการศึกษาพิเศษ ผู้พิการ ผู้มีความบกพร่องในการเรียนรู้ นักเรียนในกลุ่มเด็กเล็กที่พ่อแม่หรือผู้ปกครอง ไม่สามารถเลี้ยงได้เนื่องจากต้องออกไปทำงานหาเงิน นักเรียนที่อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เลวร้าย ไม่เกื้อหนุนต่อการเรียนรู้ มีความรุนแรงในครอบครัว ทางโรงเรียน หรือทางภาครัฐ หรือองค์กรที่มีส่วนช่วยในการสนับสนุนต่างๆ ในสังคมควรจะทำอย่างไร เนื่องจากเด็กในกลุ่มเหล่านี้คงต้องการการสนับสนุนแบบพิเศษและมิอาจรอคอยสภาวะวิกฤติเช่นนี้ได้นาน” ดร.ภูมิศรัณย์ กล่าว
https://www.posttoday.com/soci...
..
ข่าวนี้เป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการเตรียมภาวะการสอนใหม่หลังเหตุการณ์โควิด-19 ที่ครูบาอาจารย์ นักการศึกษาพึงรับรู้และคิดต่อยอดอย่างมาก เศรษฐฐานะเป็นปัจจัยสำคัญของการเรียนรู้ความรู้หลังเหตุการณ์ ซึ่งนี่ดูจะมีหลักการมากกว่า รมต.ศธ. กล่าวเมื่อวันวานเสียอีกที คิดจะแต่จะแจก Hardware ที่ยังไม่ใช่ปัจจัยสำคัญมากกว่าไฟฟ้า สัญญาณอินเทอร์เน็ต
คิด คิด คิด
การศึกษาไทยจะเดินหน้า หรือ ถอยหลัง ไม่ใช่ อยู่ที่รวย หรือ มีเงินเยอะ ๆ แต่เพียงอย่างเดียว มันต้องรู้จักคิดให้คุ้มด้วย
บุญรักษา ทุกท่าน ;)...
..
ความเห็น (2)
ศธ น่าจะต้องรีบตัดสินใจเร็ว ๆ กลุ่มที่ขาดแคลนที่สุดเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์สามารถเข้าถึงโทรทัศน์ได้ก็น่าจะใช้โทรทัศน์เพื่อการศึกษาเป็นหลัก แม้บางคนมีโทรศัพท์ใช้ ก็ต้องเสียค่าใช้จ่ายรายเดือน เด็กเหล่านั้นไม่ควรเสียเงินกับโทรศัพท์ และไม่น่าจะสะดวกเมื่อเกี่ยวข้องกับการเรียนการสอน ส่วนตัวไม่ชอบใช้สมาร์ทโฟนเพื่อนการเรียนรู้ นอกจากอะไรที่ฉาบฉวย จะใช้เพื่อการอื่นที่จำเป็นส่วนเด็กที่สามารถจ่ายได้ เด็กมัธยม หรือ ระดับอุดมศึกษาไม่น่าห่วง มีจำนวนที่ขาดจริง ๆบ้าง ซึ่งรัฐสามารถจักหาให้ได้ อาจให้ยืม ศธ ก็ถอยแล้วเรื่องแทบเล็ต คราวนี้ไม่ได้สงสัยว่าจะทุจริต แต่เขิน เพราะมีการริเริ่มไว้มาก่อน แต่ก็ขัดขายกเลิกไป ถ้าทำต่อมา วันนี้คงไม่ต้องคิดมาก ไปไกลทันโลกอยู่แล้ว บทเรียนราคาแพง
ขอบคุณ ทัศนะจากท่านอาจารย์ GD ครับ ;)…