ชีวิตที่พอเพียง 3494a. สมองเสื่อมตื่นได้

ชีวิตที่พอเพียง  3494a. สมองเสื่อมตื่นได้

เว็บไซต์ ของนิตยสาร Scientific American ลงเรื่อง  “Awakenings” in Advanced Dementia Patients Hint An Untapped Brain Reserves (1) เมื่อวันที่ ๑สิงหาคม ๒๕๖๒   สื่อความหวังในการฟื้นสมองที่เสื่อม

เขาเล่าเรื่อง “สมองใสก่อนตาย”(terminal lucidity หรือ paradoxical lucidity) ในผู้ป่วยโรคสมองเสื่อม อัลไซเมอร์ บางคน     ที่ไม่พูดกับใครมาหลายปี    อยู่ๆ ก็คุยกับหลานได้  ถามไถ่เรื่องราวของคนโน้นคนนี้   แถมยังให้คำแนะนำแก่หลานได้ด้วย    คล้ายกับว่าคุณยายหลับไปนานหลายปีแล้วตื่นขึ้น    เหมือนนิยาย  

แต่สภาพนั้นอยู่ไม่นาน    สัปดาห์ต่อมา คุณยายก็จากไปชั่วนิรันดร์ 

สภาพ “สมองใส” หรือ “สมองตื่นชั่วคราว” ในผู้ป่วยสมองเสื่อมนี้  เกิดชึ้นชั่วเวลาเป็นนาที  เป็นชั่วโมง หรือเป็นวัน   แต่ไม่คงอยู่ตลอดไป    และไม่ใช่พบเฉพาะในโรคสมองเสื่อมเท่านั้นยังพบในผู้ป่ว,ยโรคสมองตายจากโรคหลอดเลือด (stroke),  เนื้องอกในสมอง, และโรคมางสมองอื่นๆ   ที่สำคัญพบบ่อยกว่าที่คิด     

เรื่องแบบนี้แพทย์โรคสมองเสื่อมแต่ละคนพบบ้างเป็นครั้งคราว    จึงมีนักวิทยาศาสตร์จัดการประชุมรวบรวมกรณีศึกษาเหล่านี้   และ  NIA (National Instituteof Aging) ของสหรัฐอเมริกา เตรียมให้ทุนวิจัย    หาทางทำความเข้าใจกลไกทางสมอง ที่แม้เสื่อมไปแล้วก็มีการฟื้นชั่วคราวได้    เพื่อหาทางบำบัดอาการสมองเสื่อม

Paradoxical lucidity ยังพบในคนที่กำลังสลบจากการได้รับยาสลบ (คนไข้กำลังสลบจากยาสลบ  ตื่นขึ้นมาบอกได้ว่าระหว่างการผ่าตัดหมอคุยอะไรกันบ้าง)    และในประสบการณ์ใกล้ตาย

วิธีการวิจัยที่เขาจะใช้คือsystemsneuroscience หรือ network neuroscience ที่ผมเพิ่งเล่าไว้(๒)    เพราะผลงานวิจัยในหนู ทำให้หนูหัวใจหยุดเต้นและวัดคลื่นสมองในช่วงนั้น   พบว่าก่อนที่คลื่นสมองจะแบนราบ (ตาย) คลื่นสมองมีการกระตุกสูงขึ้น    แสดงว่ามีการกระตุ้นเครือข่ายใยสมองก่อนตาย   

การศึกษาหาวิธีกระตุ้นเครือข่ายใยสมองจึงอาจเป็นช่องทางหนึ่งในการบำบัดโรคสมองเสื่อม

ทำให้ผมตั้งคำถามว่ากัญชา (CBD)มีส่วนช่วยการฟื้นตัวของเครือข่ายใยสมองหรือไม่     โดยอาศัยธรรมชาติ plasticity ของสมอง

วิจารณ์ พานิช

๑๑ ส.ค. ๖๒

ห้อง ๑๕  ชลิชารีสอร์ท  จังหวัดชุมพร