คำศัทพ์ที่ควรทราบ QA

กระบวนการ (Process):

กิจกรรม (activity) หรือชุดของกิจกรรมที่สัมพันธ์กัน ที่ทำการเปลี่ยนปัจจัยนำเข้า (input) ให้เป็นผลผลิต (output)  ที่มีมูลค่าเพิ่ม (value-added)

กลไก (Mechanism):

ส่วนย่อย (parts) ของระบบที่มีองค์ประกอบจำนวนหนึ่งทำหน้าที่ร่วมกัน องค์ประกอบเหล่านี้ หมายรวมถึง ทรัพยากรบุคคล ทรัพยากรทางกายภาพ วิธีปฏิบัติ (operation method) และ/หรือระเบียบปฏิบัติ (procedures)

กลยุทธ์  (Strategy): ความหมายเดียวกันกับ ยุทธศาสตร์

แนวทางหรือวิธีทำงานที่ดีที่สุด เพื่อให้องค์กรบรรลุวัตถุประสงค์ ภารกิจและวิสัยทัศน์ที่กำหนดไว้ ตัวอย่าง เช่น   “จัดทำระบบฐานข้อมูลและระบบเครือข่ายที่สมบูรณ์และทันสมัย” หรือ“พัฒนาวิธีการลดต้นทุนการบริหารจัดการ”

การควบคุมคุณภาพ (Quality Control):

การมีระบบและกลไกในแต่ละองค์ประกอบคุณภาพ เพื่อกำกับการดำเนินงานของสถานศึกษาให้ได้ผลตามรายการตรวจสอบและตัวบ่งชี้คุณภาพที่กำหนด

การตรวจสอบคุณภาพ (Quality Audit):

กระบวนการในการศึกษาวิเคราะห์ว่าสถาบันมีระบบและกลไกกำกับและควบคุมคุณภาพ และมีการปฏิบัติตามระบบและกลไกดังกล่าว

การบริหารเชิงกลยุทธ์ (Strategic  Management):

ศาสตร์และศิลป์ในการดำเนินการในสามกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกัน คือ การวางแผนกลยุทธ์ (strategic planning) การปฏิบัติตามแผนกลยุทธ์ (strategic implementation) และการควบคุมและประเมินผลกลยุทธ์ (strategic control and evaluation)

การประกันคุณภาพการศึกษา (Quality Assurance):            

การมีระบบและกลไกในการควบคุมตรวจสอบและประเมินการดำเนินงานในแต่ละองค์ประกอบคุณภาพตาม      รายการตรวจสอบ (audit checklist) และตัวบ่งชี้คุณภาพ (quality indicators) ที่กำหนด เพื่อเป็นหลักประกันแก่ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องและสาธารณชนได้มั่นใจว่าสถานศึกษาแห่งนั้นสามารถให้ผลผลิตทางการศึกษาที่มีคุณภาพ

การประกันคุณภาพภายใน (Internal Quality Assurance):

การติดตามตรวจสอบและการประเมินคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาจากภายในโดยบุคลากรของสถานศึกษานั้นเอง หรือโดยหน่วยงานต้นสังกัดที่มีหน้าที่กำกับดูแลสถานศึกษานั้น

การประกันคุณภาพภายนอก (External Quality Assurance):

การติดตามตรวจสอบและการประเมินคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาโดยสำนักงานรับรอง     มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) หรือบุคคลหรือหน่วยงานภายนอกที่ สมศ. รับรองเพื่อเป็น      การประกันคุณภาพและให้มีการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา

การประเมินคุณภาพ (Quality Assessment):

กระบวนการวิเคราะห์และเปรียบเทียบผลการดำเนินงานของสถานศึกษาตามรายการตรวจสอบและตัวบ่งชี้      

คุณภาพที่กำหนดว่าอยู่ในระดับใด

อ้างอิง 

คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษา  มหาวิทยาลัยเชียงใหม่   119