เศรษฐศาสตร์ในชีวิตประจำตัว : เศรษฐศาสตร์ข้างถนน

เคยมีทีมงานจากกรุงเทพมหานคร มาเก็บข้อมูลระบบขนส่งมวลชนในเขตเทศบาลนครขอนแก่น เพื่อช่วยแก้ปัญหารถโดยสารประจำทาง (สองแถว) ที่อาจจะได้รับผลกระทบจากการที่เมืองทีระบบขนส่งมวลชนอื่นมาทดแทน เช่น city bus แท็กซี่ หรือรถไฟฟ้ารางเบาที่กำลังจะเกิดขึ้น รถสองแถว มอเตอร์ไซค์รับจ้าง รถสามล้อรับจ้าง จะอยู่ได้ไหม? อย่างไร? ยั่งยืน และไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง เมื่อเมืองพัฒนาเป็น Smart city 

เรื่องเศรษฐศาสตร์อย่างง่ายคือ ความต้องการซื้อ/บริโภค/ใช้บริการ หรือเรียกอุปสงค์ และความต้องการขาย/ให้บริการ/จำหน่ายสินค้า หรือเรียกว่าอุปทาน เป็นเรื่องสำคัญ เมื่อประมาณ 15 ปีที่ผ่านมา รถสองแถวสาย 8 มีนักเรียน นักศึกษา ประชาชน ใช้บริการเป็นจำนวนมาก นักศึกษา มข. รุ่นแล้วรุ่นเล่าจึงหวนรำลึกนึกถึงสาย 8 จนในช่วงหนึ่งพี่เลี้ยงน้องใหม่ถึงกับแต่งเพลงสาย 8 ใช้ประกอบการนันทนาการ ให้หลังมาสาย 8 อาจจะเป็นเพียงตัวเลือกท้าย ๆ สำหรับการเดินทางภายใน มข. และการเดินทางไปนอก มข. เพราะมีรถให้บริการหลายประเภท รวมถึงรถยนต์ส่วนตัวก็สะดวกกว่ามาก ในที่นี้ปริมาณอุปสงค์มีความแตกต่างเปลี่ยนแปลงไปไม่มาก แต่อุปทานมีมากขึ้น เพราะมีรถตู้โดยสารประจำทาง แท็กซี่ หรือรถยนต์ส่วนตัวมากขึ้น การปรับตัวของรถสาย 8 เปลี่ยนแปลงไปมากน้อยเพียงใด? เช่นเดียวกันกับรถสองแถวสายอื่นในเขตนครขอนแก่น มีการปรับตัวมากน้อยเพียงใดในการให้บริการ?
ส่วนการเอาตัวรอดของรถโดยสารเอง ก็พอมีอยู่บ้าง รวมถึงโอกาสในการเพิ่มรายได้นอกเหนือจากเส้นทางประจำ คือการรับวานพิเศษหรือพามไทม์ รับจ้างนอกเส้นทาง พานักศึกษาไปสำรวจค่ายหรือไปออกค่าย รับจ้างขนของย้ายหอ รับส่งพระในกิจกรรมต่าง ๆ แม้กระทั่งถูกจ้างเหมาให้รับส่งนักเรียนของค่ายติวในช่วงปิดเทอม เพื่อเป็นการเพิ่มช่องทางการหารายได้ (หากไม่มองในแง่กฎหมายการขนส่งที่เกี่ยวข้อง)
เรื่องเศรษฐศาสตร์ข้างถนน วันนี้ จึงขอให้ภาพเป็นตัวเล่าเรื่องดีกว่า 

ณ มอดินแดง

๑๘ ตุลาคม ๒๕๖๑