“ด่านชุมพล” ชุมชนปลอดถังขยะ สะอาดได้ด้วยแรงกาย “ผู้สูงวัย”

“ด่านชุมพล” ชุมชนปลอดถังขยะ

สะอาดได้ด้วยแรงกาย “ผู้สูงวัย”

          “ขยะ” เศษของเหลือใช้ที่บางคนมองไม่เห็นค่าที่พร้อมจะทิ้งขว้างลงข้างทางหรือถังขยะ แต่กับผู้สูงอายุตำบลด่านชุมพล อ.บ่อไร่ จ.ตราดแล้ว ขยะกลับมีค่ายิ่ง สร้างอาชีพ สร้างเพื่อน สร้างสุขภาพ หรือจะกล่าวว่า “ขยะสร้างสุข” ก็คงไม่ผิดความจริงเท่าไรนัก

            ที่โรงเรียนผู้สูงอายุตำบลด่านชุมพลขององค์การบริหารส่วนตำบลด่านชุมพล เปิดเรียนทุกวันอังคาร 8.00 -15.00 น. ซึ่งทุกๆ เช้าในวันเปิดเรียน สมาชิกโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลด่านชุมชนจำนวน 61 คน จะหิ้วถุงขยะที่ผ่านการคัดเลือกแล้ว มาคนละหนึ่งถุง มอบให้กับทางโรงเรียน ก่อนจะรวมตัวกันทำกิจกรรมร่วมกัน กิจกรรมหนึ่ง คือ การจักสานวัสดุเหลือใช้

            ผู้สูงอายุแต่ละคนจะคัดแยกขยะจำพวก หลอดกาแฟ ซองกาแฟ กล่องนม ซึ่งบางส่วนโรงเรียนจัดหามาให้ เพื่อนำมาทำสานเป็นตะกร้าไว้ใส่ของหรือสิ่งประดิษฐ์อื่นๆ ซึ่งจะช่วยฝึกประสาทกล้ามเนื้อ สายตา คลายเครียด และส่งเสริมอาชีพให้กับผู้สูงอายุอีกด้วย โดยสิ่งประดิษฐ์ที่ทำไว้จะเอาไปขายหรือเป็นของที่ระลึกให้กับผู้มาเยี่ยมเยือนโรงเรียน

            ขณะเดียวกันทุกวันที่ 5 ของเดือน ผู้สูงอายุก็จะนำขยะอื่นๆ ที่ได้คัดแยกไว้มาขายที่ตลาดนัดขยะรีไซเคิล เงินที่ได้ก็จะเข้าบัญชี ธนาคารขยะ สะสมยอดเงินไปเรื่อยๆ ถ้าหากได้เยอะมากพอ หรือมีความจำเป็นจึงค่อยเบิกถอนออกไปใช้

            พ.ต.ต.วุฒิพงษ์ โสภาพงษ์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลด่านชุมพล กล่าวว่า นี่คือวิธีการหนึ่งที่สร้างการมีส่วนร่วมให้เกิดขึ้นในชุมชน โดยทางอบต.ส่งเสริมให้ทุกคนคัดแยกขยะที่พอจะมีค่า ไว้ขาย อย่างเช่น ร.ร.ผู้สูงอายุ มาเรียน ก็ให้เอาขยะมาขายด้วย

            ปัญหาขยะของด่านชุมพล นับวันจะรุนแรงมากยิ่งขึ้น แม้จะเป็นสังคมเรียบง่ายแบบชนบท ชาวบ้านมีอาชีพทำไร่ ทำสวน และรับจ้าง แต่ขยะกลับทับถมมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะทุกคนมองเป็นเรื่องไกลตัว และไม่คิดว่าจะเป็นปัญหา ทาง อบต.ด่านชุมพล จึงเห็นว่าปัญหานี้ คือสิ่งเร่งด่วนที่จะต้องรีบแก้ไข จึงหาทางออกหลายๆ ทาง ขณะเดียวกันก็ขอเข้าร่วมโครงการ “การจัดการขยะในชุมชน” ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ด้วย เพื่อรณรงค์ให้คนในชุมชนหันมาใส่ใจการคัดแยกขยะอย่างจริงจัง

            มาตรการแรกที่ร่วมกันรณรงค์ คือเก็บถังขยะหน้าบ้านออกให้หมด เพราะขยะจะหมักหมมอยู่ในถัง เหม็นเน่า แมลงวันมารุมตอมเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรค สุนัขมาคุ้ยเขี่ยถังขยะล้ม เรี่ยราดไปทั่วนอกจากนี้ยังพบว่า ชุมชนอื่นๆ “มักง่าย” เอาขยะมาทิ้งหน้าบ้านของคนอื่นด้วย ทำให้ปริมาณขยะมีมากกว่าปกติ ดังนั้นทางชุมชนจึงเห็นว่า ส่งคืนถังขยะให้ อบต. ดีกว่า โดยทุกครัวเรือนจะทำการคัดแยกขยะไว้ภายในครัวเรือน  ชิ้นไหนนำมาทำประโยชน์ได้ก็จะจัดเก็บ อันไหนขายได้ก็จะเก็บไว้

            “เมื่อดำเนินการได้ระยะหนึ่ง ก็เริ่มเห็นผล ชุมชนสะอาดขึ้น ถนนสวยงาม และคนในชุมชนช่วยกันคัดแยกขยะจากเมื่อก่อนเคยมีขยะมากถึง 16 ตัน ตอนนี้ลดลงเหลือเพียง 11 ตันต่อเดือนเท่านั้น ซึ่งเราได้ขยายผลโครงการไปยังพื้นที่ ม.2 และ ม.7 และเป็นที่ภาคภูมิใจว่า อบต.ด่านชุมพล ได้เป็นต้นแบบการบริหารจัดการขยะของ อ.บ่อไร่” นายกองค์การบริหารส่วนตำบลด่านชุมพล กล่าว

            นอกจากนี้ ตำบลด่านชุมชนยังจัดให้ตลาดนัดขยะรีไซเคิลทุกวันที่ 5 ของเดือน เพื่อให้ชาวบ้านที่คัดแยกขยะนำมาขายให้กับอบต. โดยผู้ที่นำมาขายส่วนใหญ่ ก็คือผู้สูงอายุ และอาจจะกล่าวได้ว่า ผู้สูงอายุของตำบลด่านชุมชนเป็นตัวจักรสำคัญที่ช่วยให้ทั้งตำบลสะอาดขึ้น

            ลุงวิริยะ เครือแส นักเรียนโรงเรียนผู้สุงอายุตำบลด่านชุมพล กล่าวว่า ผู้สูงอายุทุกคนจะกระตือรือร้นช่วยกันเก็บขยะ เพราะมีเวลาว่าง พบเห็นขยะตามท้องถนนก็เก็บไปคัดแยก สะสมไว้ เมื่อถึงวันไปโรงเรียนก็เอาไป

            ผลดีนอกจากจะได้เงินเล็กๆ น้อยๆ แล้ว ลุงวิริยะ ยังบอกว่า คนสูงอายุจะได้พบเจอกันบ่อยขึ้น มีกิจกรรมร่วมกัน ได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ สนุก สังสรรค์กับย้อนรำลึกถึงอดีต อยู่บ้านก็มีแต่โรคซึมเศร้า จิตใจห่อเหี่ยว แต่มาที่นี่แล้วจะร่าเริง ได้เจอเพื่อนสมัยเก่าๆ ร้องเล่น เต้นด้วยกัน ไม่ต้องทนเหงา ว้าเหว่อยู่กับบ้านเหมือนแต่ก่อน

            บ้านด่านชุมพล ถือเป็นชุมชนตัวอย่างที่มีการจัดการขยะที่ได้ผลและมีประสิทธิภาพ โดยคนในชุมชนพร้อมใจกันทำด้วยความเต็มใจและสุขใจที่ได้ทำ ซึ่งถือเป็นวิธีการจัดการขยะที่ได้ผลและมีประสิทธิภาพมากที่สุด