คิดอย่างฉลาด

คิดอย่างฉลาด

Get Smart!

พันเอก มารวย  ส่งทานินทร์

[email protected]

14 พฤษภาคม 2561

บทความเรื่อง คิดอย่างฉลาด (Get Smart!) นำมาจากหนังสือเรื่อง Get Smart! How to Think and Act Like the Most Successful and Highest-Paid People in Every Field ประพันธ์โดย Brian Tracy จัดพิมพ์โดย Penguin Publishing Group

ผู้ที่ต้องการเอกสารนี้ในรูปแบบ PowerPoint (PDF file) สามารถ Download ได้ที่ https://www.slideshare.net/maruay/get-smart-96827625

เกี่ยวกับ Brian Tracy

• ถ้าคุณได้รับคำสั่งให้ "กินกบ" (เมื่อต้องเจอกับงานอันไม่พึงประสงค์) คุณอาจนึกถึงหนังสือของ Brian Tracy คือ กินกบนั่นเสีย (Eat That Frog!) ซึ่งเป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่นิยมมากที่สุดในโลก
• Brian เป็นผู้ให้คำปรึกษาเรื่องการฝึกอบรม การขาย และคำแนะนำด้านจิตวิทยา เขามีผลงานและหนังสือ มานานกว่าสามทศวรรษ

คิดอย่างฉลาด

• คิดอย่างฉลาด (Get Smart!) เป็นหนังสือเล่มล่าสุดของเขา ที่ได้ค้นหาความสามารถในการคิด ของผู้มีผลงานที่ดีที่สุด ในหลากหลายสาขาอาชีพ
• คิดอย่างฉลาด เผยให้เห็นว่า คุณสามารถใช้พลังงานสมองได้มากขึ้น ด้วยเทคนิคการฝึกสมองที่เรียบง่าย สามารถนำมาใช้งานได้ กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ทำให้คุณมองหาสิ่งที่เป็นบวก และช่วยให้คุณบรรลุเป้าหมายได้เร็วขึ้น

กับดักความรู้สึก

• มีบางครั้งที่คุณพบใครบางคน ที่คุณไม่สามารถสู้เขาได้ ทำให้รู้สึกว่าตัวเองต่ำต้อย
• คุณอาจรู้สึกว่า คุณไม่สามารถทำอะไรเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ ในขณะที่คนอื่นๆ มีความคิดสร้างสรรค์ หรือทำงานได้ดีกว่าคุณ
• อย่างไรก็ตาม คุณไม่ควรปล่อยให้ตัวเองตกอยู่ใน กับดักความรู้สึก (Mind Trap) ดังกล่าว

ศักยภาพของสมอง

• หลายคนที่คุณคิดว่าฉลาด ไม่ได้ฉลาดกว่าที่คุณเป็น เพียงแต่พวกเขาใช้ศักยภาพมากกว่าที่คุณทำ
• ส่วนมาก เราใช้เพียง 10 เปอร์เซ็นต์ของ ศักยภาพสมอง (brain’s potential) ของเรา ให้ลองจินตนาการสิ่งที่เราสามารถจะทำได้ หากเราเพิ่มพลังสมองของเรา
• มีข่าวดี เพราะทั้งหมดนี้ สามารถเปลี่ยนแปลงได้
• ศักยภาพที่ว่านั้นมีอยู่แล้ว ขอคุณเพียงแค่ปลดล็อค

มองภาพใหญ่

• คุณจะทำเรื่องนี้ได้อย่างไร?
• สิ่งที่สำคัญคือ การเปลี่ยนมุมมองของคุณ
• เมื่อทำเช่นนี้ คุณจะได้เห็นภาพใหญ่ ไม่ใช่แค่เฉพาะรายละเอียดที่มองเห็นได้
• แต่ว่า คุณจะเปลี่ยนมุมมองของคุณได้อย่างไร ถ้าคุณยังมองด้วยวิธีเดิม?

มุมมองระยะยาว

• สิ่งแรกที่คุณต้องทำคือ การควบคุมความต้องการของคุณในระยะสั้นไว้ แล้วเริ่ม ผูกพันกับการคิดระยะยาว
• ขั้นตอนนี้ จะช่วยให้คุณก้าวไปข้างหน้า และรู้ผลที่จะตามมาจากการกระทำทุกอย่างที่เป็นไปได้
• กล่าวอีกนัยหนึ่ง ภาพใหญ่ทำให้คุณสามารถคาดเดาสถานการณ์ได้ จากนั้นให้พิจารณาว่า คุณจะทำอะไรในสถานการณ์นั้น

มุ่งเน้นอนาคต

• ให้มุ่งเน้นในอนาคตอย่างเข้มข้น คิดถึงอนาคตเกือบตลอดเวลา
• พิจารณาผลที่ตามมาของการตัดสินใจและการกระทำของคุณว่า  น่าจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง? สิ่งที่อาจเกิดขึ้นคืออะไร? แล้วจะเป็นอย่างไรต่อไป?
• ให้ฝึกฝนตนเอง มีวินัยการเรียนรู้ด้วยตนเอง และการควบคุมตนเอง
• ยินดีที่จะจ่ายในวันนี้ เพื่อที่จะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าในอนาคต

ทิศทางที่ถูกต้อง

• คนที่ "ทำได้สำเร็จ (made it)" ในชีวิต ที่คุณคิดว่าฉลาด เป็นคนทำตามขั้นตอนที่คำนวณไว้แล้ว เพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมายของพวกเขา ดังนั้น เพื่อที่จะเป็น "หนึ่งในจำนวนนั้น (one of them)" คุณต้องเริ่มคิดล่วงหน้า
• กำหนดเป้าหมายสุดท้ายของคุณ แล้วหาขั้นตอนที่คุณต้องใช้ เพื่อบรรลุเป้าหมายนั้น
• การตัดสินใจทุกอย่างในชีวิตของคุณมีค่า ดังนั้น ให้แน่ใจว่าคุณทำได้ถูกต้อง ที่จะพาคุณไปในทิศทางที่ถูกต้อง

การคิดอย่างรอบคอบ

• อย่าเร่งรีบ ให้หาข้อมูลทั้งหมดก่อน เพื่อบรรลุข้อสรุปของคุณ
• เพียงแค่ถอยหลังหนึ่งก้าวในกระบวนการคิดของคุณ แล้วหาข้อมูล เพื่อกำหนดความเป็นจริงที่ดีที่สุดเท่าที่คุณมี
• โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อเกี่ยวกับอนาคตของคุณ การตัดสินใจมีความสำคัญ และมีความซับซ้อนในความเป็นไปได้ ให้เลือกสิ่งที่ดีที่สุด

คิดก่อนตอบสนอง

• กระบวนการคิดแบบปกติคือ เกือบจะทันที (สิ่งกระตุ้นทำให้เกิดการตอบสนองทันที โดยไม่มีเวลาคั่นระหว่างกลาง)
• กระบวนการการคิดที่ดีกว่า เกิดขึ้นจากการกระตุ้นเช่นกัน แต่ระหว่างการกระตุ้นและการตอบสนอง จะมีสักครู่หรือมากกว่า ที่คุณควรครุ่นคิดก่อน
• เช่นเดียวกับที่คุณแม่บอกว่า "นับถึงสิบ ก่อนที่จะตอบสนอง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อคุณอารมณ์เสียหรือโกรธ"

หยุด คิด ทำ

• การกระทำที่ดีในการหยุด คิด ก่อนที่คุณจะพูดหรือทำอะไร จะช่วยปรับปรุงคุณภาพการตอบสนองที่ดีที่สุดของคุณ
• นี่เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับความสำเร็จ
• หนึ่งในสิ่งที่ดีที่สุดที่เราสามารถทำได้ เพื่อปรับปรุงคุณภาพของความคิดของเราคือ ทำความเข้าใจว่า เราได้รับประโยชน์จากความคิดที่รอบคอบหรือไม่
• ให้ถามตัวเองว่า "การตัดสินใจนี้ ต้องการการคิดอย่างรวดเร็วหรือการคิดอย่างรอบคอบ?"

คิดอย่างมีวิจารณญาณ

• ให้สร้างสมมติฐาน (ทฤษฎีที่ยังไม่ได้พิสูจน์) จากนั้น หาวิธีที่จะทำให้สมมติฐานนี้เป็นโมฆะ เพื่อพิสูจน์ว่า ความคิดของคุณผิด นี่คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์ทำ
• เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับสิ่งที่คนส่วนใหญ่ทำ ที่พวกเขาได้มาซึ่งความคิดก่อน แล้วพวกเขาก็หาหลักฐานเพื่อยืนยัน และพิสูจน์ว่า ความคิดของพวกเขาเป็นสิ่งที่ดี
• สิ่งที่พวกเขาปฏิบัติคือ "การยืนยันที่มีอคติ (confirmation bias)" พวกเขามองหาเพียงสิ่งยืนยันความถูกต้องของพวกเขา และพวกเขาก็ปฏิเสธข้อมูลที่ไม่สอดคล้องกับสิ่งที่พวกเขาเชื่อ

สมมติฐานย้อนกลับ

• ให้สร้าง สมมติฐานเชิงลบหรือย้อนกลับ (negative or reverse hypothesis)
• ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณคือ Isaac Newton และมีแนวคิดเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วงของโลก สมมติฐานเบื้องต้นของคุณคือว่า "สิ่งต่างๆ ตกลงมา" (เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก) จากนั้น คุณก็พยายามที่จะพิสูจน์สิ่งที่ตรงกันข้ามคือ "สิ่งต่างๆ ตกขึ้นข้างบน"
• ถ้าคุณไม่สามารถพิสูจน์ได้ของสมมติฐานย้อนกลับหรือเชิงลบกับแนวคิดของคุณ ทำให้สรุปได้ว่า สมมติฐานแรกของคุณถูกต้อง

ตรวจสอบอีกครั้ง

• ให้เก็บรวบรวมข้อมูล จนกว่าการดำเนินการอย่างถูกต้อง เกิดความชัดเจนเท่าที่จะทำได้
• ตรวจสอบ และตรวจสอบข้อมูลของคุณอีกครั้ง โดยตั้งสมมติฐานว่าไม่มีอะไรน่าเชื่อถือ ให้ถามตนเองว่า "เรารู้ได้อย่างไรว่านี่เป็นความจริง?" และข้อสำคัญ อย่าหยุดรวบรวมข้อมูล
• เมื่อคุณจะตัดสินใจ ให้พิจารณาจากตัวเลือกและผลที่ตามมาทั้งหมด และเลือกรูปแบบที่คุณมองเห็นได้ด้วยตัวเอง

คิดเชิงบวกกับคิดเชิงลบ

• เมื่อเห็นคนอื่นประสบความสำเร็จ มีสองแนวทางที่คุณทำได้ วิธีแรกคือ คุณรู้สึกอิจฉา หรือวิธีที่สอง มองว่าเป็นการสร้างแรงบันดาลใจ (หรือทำให้คุณพอใจกับสิ่งที่คุณมีอยู่)
• วิธีแรกคือการปฏิเสธ ที่จะไม่พาคุณไปไกล (ในความเป็นจริง มันจะกั้นความสำเร็จของคุณเท่านั้น) เนื่องจากมัน ก่อให้เกิดความเครียด ทำลายความเชื่อมั่นในตนเองและแรงจูงใจของคุณ
• เราไม่ได้บอกว่า คุณควรหลีกเลี่ยงอารมณ์เชิงลบ แน่นอน เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่กั้นเส้นทางของคุณ คุณจะรู้สึกไม่ดี
• แต่คุณต้องออกจากวิถีแห่งการ "ปฏิเสธ" โดยเร็วที่สุด โดยการมองสถานการณ์นี้ว่า เป็นบทเรียนที่ช่วยให้คุณได้เรียนรู้อะไรบางอย่าง
• วิธีเดียวที่จะประสบความสำเร็จและมีความสุขในชีวิตก็คือ การคิดบวก การมีความยืดหยุ่น และคิดล่วงหน้า (be positive, flexible, and to think in advance)

สรุป

• "Get Smart!" เต็มไปด้วยคำแนะนำที่เป็นประโยชน์ ซึ่งจะแนะนำให้คุณใช้ศักยภาพสมองของคุณได้มากขึ้น เพื่อให้ประสบความสำเร็จ และมีชีวิตที่มีความสุขมากขึ้น
• ด้วยการเปลี่ยนแปลงที่เรียบง่ายของมุมมอง และวิธีการรับรู้สิ่งต่างๆ ทำให้คุณเปลี่ยนทุกสิ่งทุกอย่างที่เคยเป็นปัญหา ให้มาเป็นโอกาสได้

******************************

บทเรียนสำคัญจาก "Get Smart!"

• 1. ยุทธศาสตร์ คือกุญแจสู่ความสำเร็จ (Strategizing Is The Key to Success)
• 2. หลีกเลี่ยงการยืนยันที่มีอคติ (Avoid Confirmation Bias)
• 3. ค้นหาสาเหตุของปัญหา จะทำให้เห็นทางแก้ปัญหา (Finding The Reason To Your Problems Will Show You The Solution)

1. ยุทธศาสตร์ คือกุญแจสู่ความสำเร็จ

• ให้วางแผนระยะยาวกับสิ่งที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิต หากคุณต้องการบรรลุสิ่งที่น่าอัศจรรย์ คุณจะต้องเรียนรู้กลยุทธ์ และมีความอดทน
• มองภาพใหญ่ไว้เสมอ แม้ว่าคุณจะมองเห็นภาพไม่ชัดเจนนัก

2. หลีกเลี่ยงการยืนยันที่มีอคติ

• ในหัวของคุณเต็มไปด้วยความคิด คุณต้องหาหนทางที่จะทำให้จิตใจของคุณสงบ และหยุดความคิดที่ยุ่งเหยิง
• ให้หลีกเลี่ยงหนทางที่ง่ายที่สุดคือ การมองหาข้อมูลที่จะยืนยันข้อสรุปที่มีอยู่ในหัวของคุณ เพราะจะทำให้เกิด การยืนยันที่มีอคติ (confirmation bias)

3. การค้นหาสาเหตุของปัญหา จะทำให้เห็นทางแก้ปัญหา

• เมื่อใดก็ตาม ที่คุณรู้สึกว่าอยู่ในสถานการณ์ที่รู้สึกอึดอัด ให้ค้นหาสาเหตุ สร้างภาพที่คุณต้องการเห็นคือภาพที่ดีขึ้น และคิดถึงขั้นตอนที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยให้คุณประสบความสำเร็จตามที่ต้องการ
• ยิ่งคุณมีวิธีค้นหาสาเหตุของปัญหามากเท่าใด คุณก็ยิ่งเข้าใจปัญหาได้ดีมากขึ้นเท่านั้น และเมื่อคุณเข้าใจถึงปัญหาแล้ว (เข้าใจปัญหาจริงๆ) ก็จะเห็นวิธีแก้ปัญหาได้อย่างชัดเจน