ปราชญ์ชาวบ้าน เกี่ยวกับการทำขวัญข้าวและพิธีพรรมเกี่ยวกับข้าว : กรณีศึกษา คุณตาพงศ์ บัวศรีทอง ต.ห้วยด้วน อ.ดอนตูม จ.นครปฐม (ครั้งที่ 4)

ลงพื้นที่ ครั้งที่ 4

          วันนี้เราได้เดินทางไปบ้านคุณตา ระหว่างทางเราได้แวะซื้อนม ตั้งใจจะไปฝากคุณตา  เมื่อไปถึงบ้านคุณตาต้อนรับอย่างดี  และก็จำพวกเราได้   

              พวกเราก็ได้ขอข้อมูลจากคุณตาเพิ่มเติมจากครั้งที่แล้ว  วันนี้เราได้สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนการทำขวัญข้าวจากคุณตา  คุณตาเป็นกันเองมาก ใจดี  คุณตาก็อธิบายให้ฟังว่า  การทำขวัญข้าวจะทำ 2 ช่วง คือ

1. ช่วงข้าวตั้งท้อง  ช่วงข้าวออกรวง มีพิธีรับท้องข้าว  ก็จะร้องบทกลอนว่า " ข้าวเอ๋ยมานี่ วันนี้วันดี เป็นวันเศรษฐีมหามงคล ขอให้ข้าวมารับท้องรับไส้  อยากกินส้มกินหวาน ก็ขอให้มา งวดนี้วันนี้ มาแต่งเนื้อแต่งตัว มีสีผึ้งมีแป้ง มีกระจกหวี เครื่องแต่งตัว "  นี่คือพิธีรับท้องข้าว  เราต้องรับท้องข้าวก่อน เอาข้าวมาไว้ที่บ้าน นวดให้เป็นข้าวเปลือก

2. เมื่อเกี่ยวข้าวและนำขึ้นยุ้งข้าว  สู่ขวัญข้าว จะเก็บข้าวขึ้นยุ้ง คุณตาบอกเขาก็จะสู่ขวัญโดยร้องคำกลอน  จากนั้นก็ขนข้าวขึ้นยุ้งแล้วนำหุ่นแม่โพสพ ไปวางบนกองข้าวที่จะทำพันธุ์ แล้วจึงกล่าวเชิญแม่โพสพให้รักษาข้าวที่จะทำพันธุ์ไม่ให้มีมดมีแมลงมารบกวนก็เป็นอันเสร็จพิธี เพราะสมัยก่อนไม่มียาฆ่าแมลง