เรื่องเล่าระหว่างวันที่ 23 - 29 มกราคม 2560

31 มกราคม 2560

เรียน ผู้บริหาร เพื่อนครูและผู้อ่านที่รักทุกท่าน

วันจันทร์ที่ 23 มกราคม 2560 เช้านี้เดินทางไปราชการที่กระทรวงศึกษาธิการ บ่ายทำงานแฟ้มเอกสารทั้งเรื่องของเขต สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด และงานคลัสเตอร์ มาประเดประดังอยู่ที่นนทบุรี เขต 1 เริ่มมีอาการเบื่อและเซ็งอย่างมากมาย ยิ่งได้ข่าวเพื่อนร่วมรุ่นลาออกก่อนเกษียณก็ยิ่งทำให้ว้าเหว่ยิ่งขึ้น เมื่อพิจารณาโดยละเอียดปัญหาใน กศจ.ปัจจุบันมี 2 ส่วน ส่วนที่หนึ่งปัญหาการแย่งชิงตำแหน่งจะเกิดในเขตมัธยมศึกษาเป็นส่วนใหญ่ ปัญหาเรื่องวินัยข้าราชการมีทั้งประถมศึกษาและมัธยมศึกษา จึงต้องใช้ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายปกครองค่อนข้างมาก เลิกงานตอนเย็นไปแวะซื้อถุงเท้าอย่างหนาที่เซ็นทรัลเวสเกต จะได้กันหนาวที่ญี่ปุ่นได้

วันอังคารที่ 24 มกราคม 2560 เช้าแวะร้านสะดวกซื้อหาข้าวของเพิ่มเติมอีกรอบ ถึงสำนักงานเข้าห้องประชุมเพื่อลงนาม mou กับ ผู้อำนวยการโรงเรียนบรรจุใหม่ตามหลักเกณฑ์ที่ ก.ค.ศ.กำหนด ซึ่งหมายความว่าผู้อำนวยการโรงเรียนรุ่นนี้จะต้องถูกประเมินว่าผ่านหรือไม่ผ่านตามมาตรา 77 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2547 บ่ายเดินทางกลับที่พักเพื่อเตรียมกระเป๋าเดินทาง เวลา 16.00 น.รถมารับไปส่งสนามบินสุวรรณภูมิ ถึงก่อนเวลานัดหมาย จึงทำภารกิจแลกเงิน เตรียมพร้อม แต่การยืนรอนานๆทำใหปวดขาเหมือนกัน สักพักคณะทยอยกันมา โหลดกระเป๋าเสร็จก็ผ่านการตรวจคนเข้าเมืองเข้าไปทานข้าวด้านใน ลงไปรอขึ้นเครื่องที่ประตู D2 เที่ยวบิน NH850 ของสายการบิน All Nippon Airway ออกตรงเวลาแบบญี่ปุ่น 22.55 น. มุ่งหน้าสู่โตเกียว

วันพุธที่ 25 มกราคม 2560 หลับ ๆตื่น ๆ มาทั้งคืน จนถึงเวลาตี 4 ของญี่ปุ่น เขาเปิดไฟแจกจ่ายอาหารเช้าให้ผู้โดยสารทานกัน เป็นข้าวสวยและเส้นหมี่ รวมทั้งเครื่องเคียงต่าง ๆ กินพอเป็นพิธี เวลา 06.30 น.ก็ถึงที่หมาย สนามบิน Haneda Airport ผ่านพิธีตรวจคนเข้าเมืองซึ่งบริการดี ไปรับกระเป๋าเข็นไปเช็คอินต่อไปยังสนามบิน Akita Airport ส่วนคนต้องตรวจความปลอดภัยอีกรอบ ก่อนลงบันไดเลื่อนไปชั้นล่าง ต่อรถบัสไปอาคารผู้โดยสารภายในประเทศ ซึ่งใช้เวลา ประมาณ 30 นาที มานั่งรอประตูขึ้นเครื่องจนเวลา 09.50 น. จึงเหินฟ้าสู่ Akita ระยะทางจากโตเกียว 650 กม.ใช้เวลาเพียงชั่วโมงเดียวก็เห็นสนามบินขาวโพลนไปด้วยหิมะ เหมือนภูมิประเทศส่วนอื่นทั้งป่าเขาทุ่งกว้างเต็มไปด้วยหิมะ

รับกระเป๋าเสร็จออกมาด้านนอกสัมผัสความหนาวของอากาศแต่ได้ไออุ่นจากการต้อนรับของเจ้าภาพ อาหารมื้อกลางวันทานกันที่โรงแรมใกล้สนามบินชื่อ Plaza Crypton Hotel นอกจากเป็นโรงแรมแล้วชั้นล่างจัดแหล่งเรียนรู้ทั้งภูมิศาสตร์และเทคโนโลยี ถ้าพาเด็ก ๆ มาจะได้ความรู้เยอะ บ่ายเดินทางไปเยี่ยมชม AKita International University ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยของจังหวัด Akita คณบดีบรรยายให้ฟังถึงความเป็นมาและกิจการของมหาวิทยาลัย ก่อนที่จะพาพวกเราไปเยี่ยมชมห้องต่าง ๆ ห้องสมุดถือว่าสุดยอดมากในการออกแบบได้สวยงามและลงตัว มีอาจารย์คนไทยสอนที่นี่ด้วย มีการซักถามนักศึกษาญี่ปุ่นที่เคยมาแลกเปลี่ยนที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 16.00 น.เดินทางเข้าตัวเมือง Akita พักที่โรงแรม Akita View Hotel เวลา 18.00 น.- 20.30 น. มีงานเลี้ยงรับรองที่ห้องอาหารของโรงแรมโดย Akita Prefecture Board of Education นำโดยศึกษาธิการจังหวัด รองศึกษาธิการจังหวัด ผู้อำนวยการฝ่าย ศึกษานิเทศก์ เป็นบรรยากาศที่อบอุ่นยิ่ง งานเลื้ยงเลิกลาขึ้นห้องพักอาบน้ำล้มตัวลงนอนหลับยาวเลยคืนนี้

---

---

---

วันพฤหัสบดีที่ 26 มกราคม 2560 ตื่นเช้าอาบน้ำแต่งตัวเสร็จ ขึ้นไปทานอาหารที่ชั้น 12 ของโรงแรม Akita View มองไปทางไหนเห็นหิมะขาวโพลนไปทั้งเมือง ทานข้าวสวยกับปลาแซมมอนย่างเกลือ อิ่มแล้วลงไปรอเตรียมขึ้นรถไปเมือง Misato Town สองข้างทางเป็นชุมชน แม่น้ำ ภูเขา ป่าสน ทุกสิ่งปกคลุมไปด้วยหิมะ ดูให้สวยก็สวยงาม ดูว่าโหดก็น่ากลัวเพราะทำมาหากินตามปกติไม่ได้ ใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมง ถึงโรงเรียน Rokugo Elementary School ขึ้นไปแนะนำตัวกันที่ห้องประชุมชั้น 2 มีคณะจากศึกษาธิการจังหวัด Akita และศึกษาธิการเมือง Misato Town ลงไปดูการสาธิตการสอนที่ชั้นล่างเป็นบทเรียนภาษาญี่ปุ่นที่กล่าวถึงกระบวนการคิดจากเรื่องที่ฟัง ครูเล่าให้ฟังว่ามีสองตายายอาชีพสานหมวกขายในฤดูหนาวซึ่งหิมะกำลังตกเหมือนสภาพที่เป็นอยู่ในขณะนี้ ตานำหมวกไปขายในเมืองปรากฏว่าขายไม่ได้ ตาจึงต้องนำหมวกกลับบ้าน ระหว่างทางพบตุ๊กตาไม้ 5 ตัว ถูกปกคลุมไปด้วยหิมะ ตาสงสารจึงสวมหมวกให้ทุกตัว รวมทั้งหมวกที่ตนเองสวมอยู่ และใช้มือตะกุยหิมะออกจากตัวตุ๊กตา แล้วกลับบ้านด้วยความหิว สองตายายนอนหลับไป ขณะที่นอนหลับตุ๊กตาไม้ได้ขนของมีค่ามาวางให้ตากับยายมากมาย ครูเล่าเสร็จก็ให้นักเรียนหาคำสำคัญจากเรื่องที่เล่า แล้วเรียงลำดับ ที่สำคัญให้นักเรียนแสดงท่าทางประกอบ แล้วให้เพื่อนช่วยกันวิจารณ์ ทำอย่างนี้จนได้ข้อสรุปด้วยกลุ่มนักเรียนเอง มีสื่อมวลชนมาทำข่าวหลายคน ผมถูกสัมภาษณ์ถึงแนวทางพัฒนาการเรียนการสอนในประเทศไทยจากการศึกษาดูงานครั้งนี้ ครูใหญ่พาชมห้องเรียนอีกหลายห้อง จนเที่ยงจึงเลี้ยงพวกเราด้วยอาหารกลางวันของนักเรียน ก็อร่อยดีบ่ายเดินทางไปเยี่ยมชมโรงเรียนมัธยม Masato Junior High School โรงเรียนนี้ทั้งครูและนักเรียนมายกป้ายยกธงต้อนรับกันครึกครื้น ผมขอตัวนั่งพักเพราะเดินขึ้น ๆ ลง ๆ ภาคเช้ามากแล้ว พออาการดีขึ้นก็เดินต่อไปตามห้องเรียน ห้องพิเศษที่เขาให้ดู อยู่โรงเรียนนี้ถึงเวลา 16.00 น. จึงอำลากันเพื่อเดินทางไปพักที่โรงแรม Onsen-Ryokan(hot spring inn) Yupopo ในเมือง Senboku City ห้องพักคืนนี้ไม่มีห้องน้ำ เขาคงตั้งใจให้เราลงไปแช่แบบ Onsen แต่เหนื่อยและหนาวเกินกว่าจะใช้บริการได้ เพราะห้องพักอยู่ชั้น 5 ออนเซ็นชั้น 1 เวลา 17 นาฬิกามีการประชุมเกี่ยวกับความร่วมมือในการวิจัยระหว่างประเทศไทยกับจังหวัด Akita ในอนาคต การเตรียมการสอน Akita Action กับครูไทยในเดือนมิถุนายน 2560 เวลา 19.00 น.ทานอาหารเย็นแบบ Japanese dishes at Japanese style room สามทุ่มขึ้นห้องพักสายสืบนำกุญแจห้องอาบน้ำในชั้น 5 มาให้ จึงสรุปว่าวันนี้ได้อาบน้ำ เช้าคิดกันใหม่

---

---

วันศุกร์ที่ 27 มกราคม 2560 ตื่นมาแบบอ่อนเพลียมาก เพราะกว่าจะได้นอนเกือบเที่ยงคืน ด้วยห้องพักไม่มีที่อาบน้ำ ต้องไปอาบห้อง 515 ระหว่างเดินทางหนาวเหน็บจนเข้ากระดูก เช้านี้เลยใช้ผ้าขนหนูเช็ดตัวเอาดีกว่า การแต่งกายเอาชุดลองจอนไว้ด้านในตามด้วยเสื้อกางเกงและสูท ส่วนเสื้อกันหนาวมีอีก 1 คิดว่าไม่จำเป็น เพราะอุณหภูมิแค่ลบ 1 องศา เคยเจอที่ Sapporo ลบ 17 องศา มาแล้ว ลงไปทานข้าวเช้าที่ชั้น 2 ปลาแซมมอน ย่างเกลือที่นี่รสชาติเลวจนกินต่อไม่ไหว เพราะเหมือนไม่สุก รู้สึกคาว ลงไปชิมลางความหนาวจากหิมะหน้าโรงแรม อากาศดีหายใจเต็มปอด กลับเข้ามาซื้อของที่ระลึกจากร้านค้าของโรงแรมก่อนเดินทางไปศึกษาดูงานเป็นวันสุดท้าย ออกจากโรงแรม Yupopo ในเมือง Senboku City โปรแกรมแรกจะพาไปเดินชมบ้านเก่าของซามูไร (Old Samurai House)ที่เมือง Kakunodate Town ต้องจ่ายค่าชมคนละ 500 เยน งานนี้เจ้าภาพไม่จ่ายให้ ให้จ่ายกันเอง เส้นทางมีหิมะทั้ง 2 ฟากถนน ในบ้านซามูไร อยู่เป็นหลัง ๆ แสดงนิทรรศการเครื่องใช้และหุ่นต่าง ๆ จำแนกไว้หลายประเภท บางหลังมี 2 ชั้น แต่ส่วนใหญ่ชั้นเดียว เส้นทางเดินเชื่อมต่อกันตามลำดับ มีบางหลังขายของที่ระลึก และขนมพื้นบ้านญี่ปุ่น เจ้าภาพเห็นผมใส่แต่สูทคงคิดว่าหนาวจะป่วยเอายอมลงทุนเดินไปเอาเสื้อกันหนาวมาเพิ่มให้อีกตัว นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ให้ทำตามที่คนส่วนใหญ่เขาทำกัน แม้เราทนได้คนอื่นก็จะลำบากเพราะคิดว่าเราจะทนไม่ได้ จนเวลาประมาณ 11.30 น.จึงกลับไปขึ้นรถแล้วทานข้าวกลางวันที่ร้านอาหารพื้นเมืองชื่อ Restaurant Murasaki กินอาหารแบบวัฒนธรรม Akita จานเด็ด "Kiritampo" ต้องนั่งทานแบบขัดสมาธิ ไม่มีที่ห้อยเท้าลงไปแบบบ้านเรา เจ้าภาพบอกว่าเห็ดที่นำมาปรุงมีเฉพาะเมือง Semboku เท่านั้น อิ่มแล้วเดินทางไปเมือง Daisen City เพื่อเยี่ยมชม Hanadate Elementary School ศึกษาธิการอำเภอและครูใหญ่กล่าวต้อนรับและฝากเนื้อฝากตัวกันจบพาไปสังเกตการสอนบทเรียนวิทยาศาสตร์เรื่องแม่เหล็กไฟฟ้า ที่อาจารย์พิเศษ Mr. Miura เป็นผู้สอน เขาแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม ๆละ 4-5 คน มีขดลวดพันไว้รอบแท่งเหล็กปิดด้วยเทปกาว ครูป้อนคำถามนักเรียนตั้งสมมติฐานและแสดงความเห็น มีปรึกษาหารือกันในกลุ่ม ทดลองทำซ้ำหลายหน เวลาเพื่อนำเสนอก็ซักค้านกันได้ ดูการสอนวิทยาศาสตร์เพียงชั่วโมงเดียว เขาพาชมห้องเรียนอื่น ๆ ที่น่าสนใจคือ การสอนดนตรี นักเรียนชั้น ป.1 เขาจะเปิดเสียงกลองเป็นจังหวะยืนพื้น นักเรียนแสดงท่าทางให้เข้ากับจังหวะได้อย่างอิสระ และออกไปแสดงท่าทางให้เพื่อชม ต่อมาให้ออกเสียงเข้ากับจังหวะแบบอิสระ สุดท้ายแต่งเพลงง่ายๆเข้ากับจังหวะ ดูเขาสอนแล้วเข้าใจง่ายและทำได้ สำหรับห้องสมุดมีทุกชั้นของอาคาร ก่อนกลับได้ไปดูการประชุมเพื่อตรวจสอบข้อบกพร่องในการสอนประจำวัน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม มีการนำเสนอข้อปัญหาจากผู้สอนให้เพื่อนครูช่วยกันวิพากษ์ จนได้ข้อสรุปเพื่อแก้ไขปรับปรุง ลาครูใหญ่และคณะครู นักเรียนเดินทางกลับ Akita ถึงประมาณ 6 โมงเย็น เขาให้ลงไปเยี่ยมชมสินค้าจำพวกขนมพื้นบ้านของเมืองนี้ประมาณ 1 ชั่วโมง ก่อนเดินทางไปทานอาหารเย็นและพักค้างที่โรงแรม Plaza Crypton Hotel ใกล้สนามบิน อาหารเป็นแบบจานเดียวที่เราเลือกและสั่งล่วงหน้าตั้งแต่อยู่บนรถ ทานข้าวเสร็จจึงเช็คอิน และจัดกระเป๋าเดินทาง

---

---

---

วันเสาร์ที่ 28 มกราคม 2560 แม้จะนอนดึกเพราะการจัดกระเป๋าที่ส่วนใหญ่อัดเต็มไปด้วยขนมญี่ปุ่น แต่ก็ตื่นเร็ว ตี 3 ก็ตื่นแล้ว ดูแลความเรียบร้อย อาบน้ำแต่งตัว ที่เป็นอย่างนี้เพราะหากไม่เปิดเครื่องปรับอากาศ อากาศจะเย็นมาก จนให้รู้สึกว่าจะป่วยเอา แต่พอเปิดเครื่องปรับอากาศไอร้อนจากอีสเตอร์ทำให้ร้อนเหมือนคนอยู่ไฟออกลูก จึงนอนไม่หลับ 6 โมงเช้าลากกระเป๋าลงข้างล่าง โคนิชิ ผู้ประสานงานมายืนคอยทักทาย ต้อนรับ พร้อมทีมงานจากสำนักงานศึกษาธิการจังหวัดอะคิตะ พอถึงเวลา 06.15 น. จัมโบแท็กซี่ก็พาพวกเราไปสนามบินอะคิตะ โหลดกระเป๋า ออกตั๋วและล่ำลากันอีกยกใหญ่ จึงเข้าไปด้านใน ทีมเจ้าบ้านยังยืนมองลอดกระจกโบกมือให้ จนเราเดินเข้างวงช้างขึ้นเครื่องบิน ช่างเป็นเจ้าของบ้านที่สมบูรณ์แบบจริง ๆ รันเวย์ชุ่มฉ่ำไปด้วยหิมะคงถูกกวาดจนเครื่องบินขึ้นลงได้โดยปลอดภัย นอกนั้นในสนามบินขาวโพลนไปด้วยหิมะทั้งเก่าและใหม่ พอเครื่องขึ้นเหนือพื้นดิน มองไปทิศไหนเจอแต่หิมะ โดยเฉพาะยอดเขาดูเหมือนจิตรกรฝีมือดีไปวาดไว้ ใช้เวลาบินแค่ชั่วโมงเดียวก็ลงจอดที่สนามบินโตเกียวฮะเนดะ ลงเครื่องแล้วต้องขึ้นรถบัสไปเทอร์มินอลนานาชาติซึ่งใช้เวลาเกือบ 30 นาที ดีตรงที่ไม่ต้องลากกระเป๋าเพราะจะไปรับอีกครั้งที่สนามบินสุวรรณภูมิ หลังผ่านพิธีของ ต.ม. เดินผ่านร้านปลอดภาษีไปประตูทางออก 143 แวะซื้อขนมอีก 10 กล่อง ๆ ละ 1500 เยน เป็น KITKAT ชาเขียว ที่ขึ้นชื่อของญี่ปุ่น ใช้เวลาบิน 7 ชั่วโมงก็ถึงสนามบินสุวรรณภูมิ รถมารับไปส่งบ้านพักสิ้นสุดการเดินทางที่เหน็ดเหนื่อย

วันอาทิตย์ที่ 29 มกราคม 2560 ตื่นแต่เช้าตรู่ทั้งที่ยังเหนื่อยกับการเดินทางในการศึกษาดูงานที่ญี่ปุ่น รถมารับเวลา 07.00 น. เดินทางไปมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต เพื่อร่วมพิธีเปิดงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ ครั้งที่ 66 ปีการศึกษา2559 การจราจรภายในมหาวิทยาลัยหนาแน่น พิธีเปิดใช้หอประชุมใหญ่ของมหาวิทยาลัย พบผู้บริหารระดับเขตและโรงเรียนที่คุ้นเคยกันหลายท่าน ทักทายพูดคุยกันมากน้อยตามโอกาส เข้าห้องรับรองได้กาแฟและร่วมโต๊ะกับเลขาธิการ กพฐ. นายการุณ สกุลประดิษฐ์ ประธานพิธีเปิดวันนี้ หม่อมหลวงปนัดดา ดิศกุล รมช.ศธ. มีการแสดงก่อนเปิดงานหลายชุดซึ่งเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เสร็จพิธีเปิดเดินทางกลับมาแวะทานข้าวเที่ยงที่ร้านอาหารกันเอง คลองบ้านพร้าว อาหารตามสั่งที่เคยกินประจำ คั่วกลิ้งปลากระทิง ต้มยำปลาม้า ปลาลากกล้วยทอด กลับบ้านพักเพื่อพักผ่อนประมาณ 2 ชั่วโมง เดินทางต่อไปวัดเบญจมบพิตรสถิตมหาเสมาราม เพื่อร่วมพิธีรดน้ำศพนายขวัญแก้ว วัชโรทัย อดีตรองเลขาธิการพระราชวัง ซึ่งถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวาน คุณขวัญกับผมถือเป็นมิตรต่างวัยที่ทำงานร่วมกันมาตั้งแต่ปี 2535 ณ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ผมเป็นศึกษาธิการอำเภอ ท่านเป็นผู้ถือใบอนุญาตโรงเรียนไกลกังวล ในพระบรมราชูปถัมภ์ แทนสำนักพระราชวัง โครงการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียวก็เริ่มในปี 2536 แม้ต่อมาผมย้ายไปรับราชการต่างจังหวัดอีกหลายแห่ง ก็ยังติดต่อเยี่ยมเยือนกันตามโอกาสที่จะมี ตอนอยู่ปทุมธานี เขต 1 ท่านได้มาเป็นวิทยากรในงานวันครูให้ ล่าสุดพบกันที่อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ในงานฌาปนกิจศพคุณแม่ของครูใหญ่โรงเรียนวังไกลกังวล ฝ่ายประถมศึกษา วันนี้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จมาเป็นองค์ประธานในพิธีพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ของให้ดวงวิญญาณที่เปี่ยมไปด้วยความจงรักภักดีไปสู่สุคติเถิด

นายกำจัด คงหนู

ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1