ชีวิตที่พอเพียง : 2747. การศึกษากับโลกยุควูค่า

VUCAย่อมาจาก Volatility, Unpredictability, Complexity, และ Ambiguity เป็นคำอธิบายลักษณะ ของโลกและสังคมในยุคปัจจุบันว่า

มีความไม่คงทน (volatility = ระเหยง่าย),

ไม่แน่นอน คาดเดาหรือทำนาย ไม่ได้ หรือได้ยาก (unpredictability),

ซับซ้อน (complexity) แปลได้ว่าสองบวกสองไม่เป็นสี่ ความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ไม่เป็นเส้นตรง ไม่ตรงไปตรงมา,
และมีความไม่ชัดเจน คลุมเครือ กำกวม (ambiguity)

มนุษย์ในยุค ปัจจุบันต้องสามารถมีชีวิตที่ดี มีความสุข และอยู่ร่วมกับคนอื่นได้ดีภายใต้ความสัมพันธ์ที่มีลักษณะเช่นนี้

มนุษย์ในยุคศตวรรษที่ ๒๑ ต้องเรียนรู้และพัฒนาทักษะ ที่จะอยู่กับสังคม วูค่า ได้ดี

นั่นหมายความว่า การศึกษาต้องเอื้อต่อการพัฒนาทักษะดังกล่าว ที่เรียกว่า ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑ซึ่งรวมทักษะผู้นำการเปลี่ยนแปลง

การศึกษาดังกล่าว แตกต่างจากการศึกษาแห่งศตวรรษที่ ๒๐ โดยสิ้นเชิงคือต้องไม่สอนแบบ ถ่ายทอดความรู้สำเร็จรูปต้องสอนแบบให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติ โดยทำเป็นทีมตามด้วยการนำผลมาไตร่ตรอง สะท้อนคิด ตรวจสอบเปรียบเทียบกับความรู้หรือทฤษฎีที่มีอยู่แล้ว เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจขึ้นในตนโดยที่ตระหนักว่า แม้จะผ่านประสบการณ์เดียวกันความรู้ความเข้าใจที่ตนได้ไม่เหมือนกับที่เพื่อนร่วมชั้นได้ ไปเสียทั้งหมดมีส่วนแตกต่างอยู่บ้างเพราะความรู้ความเข้าใจเป็นสิ่งที่ซับซ้อนมีหลายแง่หลายมุมบางส่วนก็ชัดเจน บางส่วนก็ยังไม่ชัดเจน

คนที่เรียนแบบนี้ จะกล้าเป็นตัวของตัวเองกล้าแตกต่างกล้าทำบางสิ่งที่สร้างสรรค์และกล้ายืนหยัด มั่นคงในคุณธรรมความดีงามซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นต่อชีวิตในปัจจุบันและอนาคต

วิจารณ์ พานิช

๙ ส.ค. ๕๙