ชีวิตที่พอเพียง : 2743. วิธีสร้างวินัยในตน

หนังสือ The Science of Daily Self-Discipline : Using Science to Build Willpower, Self-Confidence, and Everyday Habits to Achieve Long-Term Goals ให้ความรู้เรื่องวิธีสร้างตนเองให้เป็นคนมีวินัยในชีวิต ประจำวันได้อย่างดียิ่ง

สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ต้องมีเป้าหมายชีวิตเป็นเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่มีความหมาย มีคุณค่าสำหรับเป็น ประทีปส่องทางของการเดินทางไกลแห่งชีวิต

ตั้งเป้าหมายให้ใหญ่และยาก แล้วค่อยๆทำ ค่อยๆ ฟันฝ่า อย่าท้อถ้อย อย่าละทิ้งค่อยๆ สร้างความมุ่งมั่นและพลังใจ (willpower) ระหว่างทาง

ทำความเข้าใจคุณค่าของเป้าหมายให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเชื่อมโยงสู่แรงจูงใจภายในของตนเองให้มีแรงจูงใจลุกโชติช่วงอยู่ตลอดเวลา

สร้างวินัยในชีวิตประจำวัน สร้างความแข็งแกร่งในการทำงานที่ยาก โดยสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อ โดยมีกัลยาณมิตรที่มีคุณลักษณะตามที่ตนต้องการพัฒนาหา mentor หรือบุคคลที่เป็นตัวอย่าง/แรงบันดาลใจ รู้จักใช้ธรรมชาติของสมอง ที่มีกลไกให้รางวัล เกิดปิติสุข เมื่อเกิดผลสำเร็จตามเป้าหมายวิธีที่แยบยลมากเรียกว่า Pomodoro Technique คือแบ่งงานที่ยากและใช้เวลานานเป็นช่วงๆ ช่วงละ ๒๕ นาทีพักสั้นๆ ๒ - ๓ หรือไม่เกิน ๕ นาที ช่วยให้สมองแจ่มใสทำงานยากได้สำเร็จ หากใช้ร่วมกับการตั้งเป้าหมายแต่ะช่วงแล้วประเมินผล หากสำเร็จตามเป้าก็ “ให้รางวัล” ตนเองเช่นตบหลังตนเองหนึ่งทีและบอกว่าทำได้ดี สมัยเด็กๆ ผมใช้วิธีให้รางวัลตนเองด้วยขนมหวานราคา ๒ บาทเป็นวิธีที่คิดขึ้นเอง และได้ผลดีมาก การให้รางวัลนี้สอดคล้องกับข้อค้นพบว่าสมองมี reward system ที่ช่วยกระตุ้นความมุ่งมั่นสู่เป้าหมายแต่บ่อยครั้ง reward system บั่นทอนการมองการณ์ไกลหลอกให้คนหวังผลระยะสั้น

เดี๋ยวนี้ฝรั่งหันมาสนใจเทคนิคของโลกตะวันออก และแนะนำให้ทำสมาธิในชีวิตประจำวันรวมทั้งการทำสติภาวนา

ส่วนที่หนังสือเล่มนี้เน้นเป็นพิเศษคือ “การสร้างนิสัย” ที่มีหลักคือ ทำซ้ำๆ ต่อเนื่องไปไม่ต่ำกว่า ๒๕๔ วัน โดยที่ค่าเฉลี่ยของการทำจนติดเป็นนิสัยคือ ๖๖ วัน ซึ่งในระหว่างทางต้องเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ให้ได้และมีแนะนำในหนังสือมากมายอย่างหนึ่งคือต้องเอาชนะความเครียด นิสัยที่สำคัญที่สุดคือ Transformational Habit คือนิสัยในการเปลี่ยนแปลงตนเอง ช่างตรงกับเรื่องการเรียนรู้ที่สุดยอดคือ Transformative Learning

<p “=””>
</p>

หนังสือเล่มนี้สรุปคำแนะนำวิธีปฏิบัติถึง ๔๘ ข้อ ซึ่งมากเกินไปเป้าหมายของหนังสือเล่มนี้คือ แนะนำวิธีสร้างวินัยในตนหรือสร้างนิสัยมีวินัย ผมคิดว่าคำแนะนำที่มีคุณค่าที่สุด (แต่หนังสือไม่ได้ย้ำ) คือให้พัฒนาขึ้นจากการดำรงชีวิต หรือการทำงานในชีวิตประจำวันนั่นเองให้ใช้เวลาในชีวิตวันละ ๒๔ ชั่วโมง เป็นเครื่องมือพัฒนาความมีวินัยในตนเอง

ผมขอยืนยันว่า คุณสมบัติข้อนี้ มีค่ายิ่งกว่าความฉลาดเฉลียว หรือหัวไวหลายเท่า

ผมตีความว่า นี่คือวิธีพัฒนา Executive Function and Self-Regulation ในผู้ใหญ่

วิจารณ์ พานิช

๘ ส.ค. ๕๙