ชีวิตที่พอเพียง ๒๗๒๑ ศาสตร์สร้างตัว

ที่จะเขียนต่อไปนี้เป็น AAR ความคิดจากประสบการณ์ชีวิตของตนเองจากการได้รับฟังเรื่องราวชีวิตการทำงาน ของคนรุ่นลูก จะถูกผิดอย่างไรไม่รับรอง

ผมได้มีโอกาสเห็นคนที่เป็นคนดีและเก่งที่ผู้ใหญ่คาดหวังและมอบงานสำคัญให้ ความเป็นคนเก่งทำให้มีงานเข้ามาให้ทำไม่ขาดสายจนงงว่าจะใช้เวลา ๒๔ ชั่วโมงต่อวันในชีวิตของตนอย่างไรดี

คำแนะนำของผมคือ

• ให้ระบุผลงานที่ต้องการ ที่ได้ชื่อว่าเป็นผลงานระดับ นวัตกรรม ที่จะได้รับการยอมรับจากวงการที่เราทำงานว่าเรามีความสามารถผลิตผลงานระดับนั้น ได้จริงๆแล้วหาทางผลิตผลงานระดับนั้นให้ได้
• ให้จัดลำดับความสำคัญ (prioritize) งานและประมาณตนว่าชีวิตงาน ชีวิตส่วนตัว / ครอบครัว / สังคม มีอย่างไรบ้างแบ่งเวลาให้เป็นระบบจัดสรรเวลาวันละ ๒๔ ชั่วโมงสัปดาห์ละ ๗ วันปีละ ๓๖๕ วัน ให้ไม่บกพร่องด้านใดด้านหนึ่งโดยตัวเองต้องยึดกุมการจัดสรรเวลาและชีวิตอย่าปล่อยให้เรื่องด่วน มากำกับชีวิตต้องให้เรื่องสำคัญเป็นตัวกำกับชีวิต เป้าหมายคือ การผลิตผลงานตามข้อ ๑
• ให้จัดระบบ (organize) งาน นั่นคือ การทำงานใหญ่ต้องจัดทีม ไม่ใช่ทำคนเดียวและต้องฝึกตัวเอง ให้เป็นทั้งนักวิชาการและนักจัดการ คือในการทำงานสร้างสรรค์ ต้องรีบฝึกตัวเองให้ทำงานนั้นเป็น แล้วฝึกคนอื่นให้เป็นผู้รับผิดชอบได้ตนเองเปลี่ยนเป็นคอยดู (supervise) อยู่ห่างๆ จัดระบบข้อมูล และระบบติดตามผลให้ตนเองสามารถรับผิดชอบความแม่นยำและคุณภาพของผลงานได้
• หาทางเชื่อมโยงงานหลักนั้น สู่กิจกรรมอื่น เพื่อเพิ่ม “คุณค่า” ของงานหลักนั้น
• หาทางฝึก “ตัวตายตัวแทน” หรือ “ผู้นำ” ขึ้นมาทำงานนั้นโดยต้องใช้หลัก “หาคนที่เก่งกว่าตนเอง” มาร่วมงานและขับเคลื่อนต่อในลักษณะที่ทำไม่เหมือนกับความคิดหรือความเชื่อของตัวเราเองคือเขาเป็นคนที่มีความคิดความเชื่อมั่นของตนเอง แต่มีอุดมการณ์และเป้าหมายต่อสังคมเหมือนกัน

ไม่นานมานี้เอง (ประมาณ ๔๐ - ๓๐ ปี) ผมเฝ้ามองผู้ใหญ่ที่อายุมากกว่าผม ๑๐ - ๑๕ ปีว่าท่านคิดอย่างไรทำอย่างไรชีวิตถึงดีขนาดนั้นเอามาไตร่ตรองเป็นข้อสอนตนเองเพื่อสร้างชีวิตของตนเอง

เวลานี้ ผมได้เรียนรู้จากคนรุ่นลูก เอามาไตร่ตรองสอนตนเอง เพื่อเรียนรู้ประเด็นที่ซับซ้อนเลื่อนไหลเอาออกสื่อสารแลกเปลี่ยนเรียนรู้ต่อสังคมเป็นข้อเรียนรู้แก่คนรุ่นต่อไปโดยต้องเตือนว่าอย่าเชื่อเพราะผมไม่ได้มีความสำเร็จในชีวิตในระดับที่ผมเคยคาดหวังตนเอง

วิจารณ์ พานิช

๒๓ มิถุนายน ๒๕๕๙