​ความโปร่งใสต่อสังคม

เว็บไซต์ www.probublica.org ส่วนเรื่อง Dollars for Doctors นี้ เป็นตัวอย่างที่คนในวงการวิชาชีพ แสดงความโปร่งใสต่อสังคม ให้สังคมช่วยควบคุมความประพฤติหรือจริยธรรมของสมาชิกของวงการวิชาชีพ อีกชั้นหนึ่ง นอกเหนือจากที่วงการวิชาชีพควบคุมกันเอง

ในอดีตวงการวิชาชีพ ได้รับความเชื่อถือจากสังคม ก็เพราะสมาชิกของวงการมีจริยธรรมสูง และใช้ ระบบควบคุมกันเองอย่างจริงจัง ทั้งในตอนฝึกฝนความรู้และทักษะวิชาชีพ และในตอนประกอบวิชาชีพ

แต่เมื่อเวลาผ่านไป ในสังคมทุนนิยมวัตถุนิยม ความเย้ายวนจากผลประโยชน์มันมากขึ้นและซับซ้อนขึ้น การควบคุมตนเอง และควบคุมกันเองในวงการวิชาชีพดูจะไม่พอ ที่จะควบคุมคนที่แตกแถว ทนความเย้ายวน ไม่ไหว หรืออาจจะผ่านการเรียนรู้ฝึกฝนด้านจริยธรรมวิชาชีพมาไม่เข้มแข็งพอ ในบางประเทศจึงออกกฎหมาย ให้บริษัทยาต้องเผยแพร่ข้อมูลว่าตนจ่ายเงินให้แก่หมอและนักวิชาชีพด้านสุขภาพอย่างไรบ้าง

ผมตีความว่า เป็นธรรมชาติของมนุษย์ ที่จะทำสิ่งที่ขัดจริยธรรมได้ยากขึ้นในที่แจ้ง การออกกฎหมาย ให้บริษัทยาต้องนำเอาข้อมูลนี้ขึ้นเว็บเปิดเผยต่อสาธารณะ จะทำให้นักวิชาชีพรับเงินค่าส่งเริมหรือโฆษณายาลดลง ซึ่งก็ตรงกับ ข้อมูลนี้ ในเว็บไซต์ดังกล่าว เข้าหลักการกำกับพฤติกรรมโดยความโปร่งใสสาธารณะ

ผมเชื่อว่า ในไม่ช้า ก็จะมีกฎหมายทำนองนี้ในสังคมไทย กฎหมายเช่นนี้ ไม่สร้างความยุ่งยากแก่ ผู้ประกอบวิชาชีพที่ดำรงพฤติกรรมตามจรรยาบรรณวิชาชีพเลย

วิจารณ์ พานิช

๓๑ พ.ค. ๕๘

บนเครื่องบิน อีวีเอ แอร์ จากไทเป สู่ประเทศไทย