รู้ไหม? ทำไม Khan Academy จึงแตกต่างจาก Youtube Tutor และ Lecture ที่ดีที่สุดในโลก

ผมถึงกับตั้งปณิธานกับตนเองเป็นเรื่องที่ ๒ ที่จะทำไปตลอดชีวิตการทำงานด้านการศึกษา (เรื่องแรกคือ "ขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา") หลังจากที่อ่านหนังสือของ ซาลมาน คาน เรื่อง " โรงเรียนหลังใหญ่ โลกใบเดียวกัน" ว่า จะขับเคลื่อน "ครูเว็บไซต์ไทย" ให้ได้

ผมเชื่อมั่นใน "ความเห็น" จนเป็น "ความยึดมั่น" ในขณะนี้ว่า การศึกษานั้นไม่ใช่ "สิ่งสากล" เป็นเรื่องของ "บุคคล" บุคคลที่อยู่รวมกันเป็น "ชุมชน" ดังนั้น การพัฒนาการศึกษาจึงเป็นเรื่องของการ "วัฒนา" หรือ "พัฒนาคน พัฒนาชุมชน" ซึ่งผลก็คือ "วัฒนธรรม" วัฒนธรรมองค์กร วัฒนธรรมการดำเนินชีวิต และสิ่งสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งที่ต้องคำนึงถึงเสมอในการพัฒนาการศึกษาคือ "บริบท" ของคนแต่ละเขตพื้นที่

จิตใจที่กว้างใหญ่ไพศาล และผลงานที่จะพลิกโลกของ "Khan Academy" กำลังจะทำการศึกษาให้เป็น "สิ่งสากล" ที่ทุกๆ คนเข้าถึงโอกาส ผมคิดว่าคานทำสำเร็จอย่างยิ่งใหญ่เพราะนำ "สิ่งสากล" คือ คณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์มาสอน สิ่งที่เราต้องทำคือต่อยอด "ครูเว็บไซต์" มาให้คนไทยได้ใช้และเข้าถึง ซึ่งมี ๒ วิธี คือ ๑) แปลเป็นภาษาไทย ซึ่งมีเว็บไซต์ "คานอะคาเดมี่ไทย" แล้วที่ https://th.khanacademy.org/ และ ที่นี่ และทาง facebook ที่นี่ ส่วนวิธีที่ ๒) คือ พัฒนาภาษาอังกฤษของคนไทยให้สามารถฟังคานรู้เรื่อง ... ผมเห็นด้วยกับวิธีที่สอง และจะมุ่งขับเคลื่อนไปในทิศนั้น

แต่เท่านั้นยังไม่พอ... เราต้องมาคิดเรื่อง ค้นหา "คานไทย" ในที่นี้ผมหมายถึง "ครูเพื่อศิษย์" ที่มีความรู้รอบ รู้กว้างขวาง รู้ลึก สามารถเชื่อมโยงทุกอย่างเป็นองค์รวมได้ระดับที่คานทำได้ และมีทักษะการถ่ายทอด ทักษะการประดิษฐ์คิดค้นและเอาเทคโนโลยีไอซีทีมาใช้ด้านการศึกษา... ใครจะไป "เก่งเทพ" ระดับนั้น??? แต่ถ้าค้นหาครูเพื่อศิษย์หลายๆ คน ที่มีความสามารถเหล่านี้ แล้วมาร่วมกัน... ผมว่าเราไปได้ .... (หากคุณตี๋ได้อ่านบันทึกนี้ ท่านคิดว่ามีความเป็นไปได้แค่ไหน?)...

สุดยอดของ "ครูเพื่อศิษย์" ในประเทศไทย น่าจะได้รับเชิญให้มาสอน เพื่อบันทึกไว้เป็นตอนๆ ก่อนจะนำไปอัฟโหลดขึ้นไว้ใน "ครูเว็บไซต์ไทย" โดยใช้ระบบอัจฉริยะเหมือน Khan Academy โดยเฉพาะรายวิชาศิลปะ ดนตรี ประวัติศาสตร์ มนุษย์ศาสตร์ สังคมศาสตร์ การเมืองการปกครอง ฯลฯ ซึ่งตั้งอยู่บนฐานของบริบทไทย...

ผมลองสืบค้นว่า คนไทยรู้จัก Khan Academy ได้อย่างไร ใครเป็นคนเจอก่อน ทำไมเขาไม่รีบบอกต่อสิ่งนี้สู่ผู้ที่เข้าไม่ถึงโอกาส ทั้งๆ มีเด็กขาดโอกาสอยู่เต็มประเทศ ผมพบว่า ผมเข้าใจผิดไปถนัด... ทุกคนที่ลองใช้แทบจะบอกต่อทันที มีคนหนึ่งนำไปใช้จนเกิดผลกับตนเองอย่างชัดเจนแล้วนำมาเผยแพร่ไว้ ที่นี่ หลายคนบอกต่อผ่านกระทู้ในบล็อค เช่น ที่นี่ และ ที่นี่ และมีความพยายามที่จะขยายออกไปให้เร็วที่สุดด้วยวิธีการแปล เช่น มูลนิธิศักดิ์พรทรัพย์ และ JET-Thailand ...

บางท่าน (เช่น ที่นี่) มองว่า Khan Academy จะเข้ามาทดแทน "ติวเตอร์" และเปิดโอกาสให้คนไทยที่ขาดแคลน ไม่มีปัญญาไปเรียนพิเศษ และเกือบทั้งหมดมองว่า Khan Academy เป็นเพียงแหล่งรวมคลิปวิธีโอสอนติวที่มีคุณภาพเท่านั้น.... แน่นอนหากเป็นเพียงเท่านั้น... มันก็ไม่ใช่สิ่งที่ผมเรียกว่าจะ "พลิกโลก่การเรียนรู้" ... (ผมเดาว่า ผมคงรู้สึกเหมือนบิวเกตส์ในขณะนั้น คือ ทึ่งสุดๆ กับไอเดียนี้) ... ผมคิดว่าสิ่ง Khan ทำนั้น เทียบชั้นกับ Google ได้เลยทีเดียว

ท่านรู้ไหม? ทำไม Khan Academy จึงแตกต่างจาก Youtube Tutor และ Lecture ที่ดีที่สุดในโลกเช่นอย่างที่ MIT เผยแพร่กันอยู่ ... แม้จะผมทดลองสมัครและเรียนผ่านคานอะคาเดมี่ได้ไม่นาน แต่จากการอ่านหนังสือที่แปลโดยคุณตี๋ที่ได้กล่าวไป ขอด่วนให้คำตอบดังต่อไปนี้ครับ

• เพราะการสอนของคานนั้นสุดยอด เป็นการ "สอนคน" "สอนคิด" ไม่ได้ยึดติดกับขนบธรรมเนียมหรือหลักสูตรการศึกษา เป็นการสอนให้ "รู้จัก มากกว่า รู้จำ" หมายถึง การสอนเชื่อมโยงกับเหตุการณ์จริง เชื่อมโยงหลายๆ ศาสตร์มาอธิบาย ตัวอย่างจริงๆ หรือสิ่งที่คนรู้จักอย่างแยบยล คือ สอนให้คนเห็น "องค์รวม" ....
• ความชาญฉลาดของระบบแผนที่ความรู้ ที่
  • สามารถเลือกเอาสิ่งที่ตรงกับปัญหาหรือความต้องการของผู้เรียนได้อย่างเหมาะสม ระบบจะบันทึกพฤติกรรมการเรียนรู้ของแต่ละคน วิเคราะห์ปัญหาและจุดเน้นที่เป็นปัญหาบ่อยๆ แล้วนำมาวิเคราะห์ เพื่อตัดสินใจในการสร้างโจทย์ฝึกหัดที่เหมาะสม... ผมเดาว่า ระบบของ Khan Academy กำลังทำวิจัยในชั้นเรียนกับทุกๆ ผู้เรียน ทุกๆ นาทีที่มีผู้เข้าไปทดลองใช้ ....สุดยอดๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ
  • สามารถจัดส่งหรือจัดเรียงลำดับการเรียนรู้ ที่สอดคล้องเชื่อมโยงกันเป็นลูกโซ่ คือ หากจะเรียนเรื่องนี้ต้องรู้เรื่องนี้ก่อน หากไม่สามารถผ่านเรื่องนั้นได้ก่อน (ผ่านคือทำแบบฝึกถูกติดต่อกัน ๑๐ ข้อ) ก็จะไม่แนะให้ไปเรียนเรื่องโน้น ฯลฯ...
• ความต่อเนื่อง ... Khan Academy จะมีบทบาทเหมือนเป็น "ครูฝึก" หรือ โค๊ช ที่คอยส่ง คอยแนะ ให้เราเรียนต่อเนื่องผ่านอีเมล์ มีการเสริมแรงแบ่งความสำเร็จออกเป็นส่วนเล็กๆ แล้วเปิดโอกาสให้เราได้ฉลองความสำเร็จนั้นๆ
• Khan Academy เข้าใจ "ธรรมชาติการเรียนรู้" อย่างยิ่ง.... มิน่าล่ะ ..รศ.ไพโรจน์ ท่านถึงกับอุทานว่า ...ประสบการณ์การทำงานการศึกษาของท่านอยู่ในนั้นหมดแล้ว....

ท่านใดสนใจ โดยเฉพาะท่านที่อยู่ในพื้นที่อีสาน คอนติดตามการขับเคลื่อนฯ เรื่องนี้ของผมนะครับ ...

[ยายธี]

ชอบ..คำไทย..คานไทย

[sr]

I have been trying to raise multilingual (including English) competency on websites for 10+ years. Sad to admit, I failed (so far) ;-(

[อ.ต๋อย]

ภรรยาผมเป็นอาจารย์สอนภาษา ... ผมกำลังหาทาง และบางส่วนเริ่มดำเนินการแล้ว สร้างเครือข่ายบูรณาการคน (การศึกษาเป็นเรื่องบุคคล) หากสามารถทำให้ครูภาษาอังกฤษ เลิกคิดว่า "..คณิตศาสตร์กับวิทยาศาสตร์ไม่เกี่ยวกับฉัน.." (อย่างน้อยในระดับประถม) ...อีก ๑๐ ปีต่อไป อาจจะมีอะไรเปลี่ยนแปลง....ด้วยความหวังครับ..