"สมาธิสั้น" โรคที่พบได้บ่อยในโรงเรียน

เมื่อวันพุธที่ 21 มกราคมที่ผ่านมา ในวิชากิจกรรมบำบัดจิตสังคม ดิฉันและเพื่อนๆนักกิจกรรมบำบัดชั้นปีที่ 3 ได้เรียนหัวข้อเรื่อง "ประสบการณ์การบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพทางจิตสังคมในเด็ก" โดยพญ.หัทยา ดำรงค์ผล จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว ดิฉันได้เรียนรู้เกี่ยวกับโรค "สมาธิสั้น" ซึ่งเป็นโรคที่พบได้มากในเด็กที่มีปัญหาการเรียน อาจารย์ได้อธิบายว่าสาเหตุเกิดจากปัญหาทางสมอง ไม่ใช่การเลี้ยงดู

- ผู้ที่เป็นโรค สมาธิสั้น สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท

1.สมาธิสั้นมาก ไม่ใส่ใจในรายละเอียด (Inattention type) เล่นหรือทำกิจกรรมได้ไม่นาน (ยกเว้นดูโทรทัศน์หรือเล่นคอมพิวเตอร์) ไม่ฟังเวลาคนอื่นพูด ไม่ยอมทำงานที่ใช้สมาธิ ทำงานไม่สำเร็จ มักทำของง่าย หลงลืมง่าย ใจลอยเป็นประจำ

2.เคลื่อนไหวมาก (Hyperactivity type) ไม่คิดก่อนทำ อยู่ไม่นิ่ง ซนมาก ทำตามกฎเกณฑ์ไม่ได้ พูดมาก รอคิวไม่เป็น

3.ผสม (Combined type) ระหว่างสมาธิสั้นมากและเคลื่อนไหวมาก

- การรักษาโรคสมาธิสั้น

1.การรักษาด้วยยา เช่น Methylphenidate แต่จะมีผลข้างเคียงคือเบื่ออาหาร นอนยาก ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานยา

2.ปรับปรุงและพัฒนาพฤติกรรมเด็กและสิ่งแวดล้อม อาจมีการปรับพฤติกรรมเด็กโดยใช้การให้แรงเสริม (Reinforcement) เพื่อสนับสนุนพฤติกรรมที่ดี และยับยั้งพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้อง

3.การให้กำลังใจ ให้คำชมเชย เพื่อให้เด็กมีกำลังใจที่จะทำสิ่งที่ดี

4.มีตารางเวลาที่แน่นอน โดยจัดตารางว่า เวลาใดต้องทำกิจกรรมอะไร เป็นการฝึกให้เด็กรู้จักควบคุมตนเองให้สามารถทำกิจกรรมต่างๆให้สำเร็จตามเวลาได้

5.อาจต้องสอนพิเศษในรายวิชาที่ทำได้ไม่ดี เพราะหากเด็กรู้สึกว่าตนเองเรียนไม่ดี มีปมด้อย จะทำให้ยิ่งไม่มีแรงจูงใจที่จะเรียน

โดยการรักษานั้นต้องเกิดจากการร่วมมือกันของทั้งตัวเด็กเอง พ่อแม่ผู้ปกครอง คุณครูที่โรงเรียน และบุคลากรทางการแพทย์ต่างๆ การรักษาจะมีประสิทธิภาพหากทำถูกต้องและครบวงจร