การศึกษา คือ การ (ตื่นขึ้นมา) รู้จักตัวเอง

สวัสดีเช้าวันจันทร์ที่ 2 กุมภาพันธ์ 2558 ขอนำคาถาชีวิต ของท่าน ว.วชิรเมธี ที่ลงเผยแพร่ในหนังสือ " คาถาชีวิต 2" เรื่อง การศึกษา คือ การ (ตื่นขึ้นมา) รู้จักตัวเอง"

การศึกษาไม่ควรจะมีความหมายอย่างตื้นเขินว่า ได้แก่การเรียนสรรพวิชาในมหาวิทยาลัยจนได้ปริญญาสาขาใดสาขาหนึ่งเท่านั้น แต่คำว่า"การศึกษา" ควรจะมีความหมายที่กว้างขวางลึกซึ้งยิ่งไปกว่านั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การศึกษา ควรจะหมายความว่า กระบวนการที่จะทำให้คนรู้จักตัวเองอย่างแท้จริง จนกระทั่งสามารถที่จะ "ดูตัวเองออก บอกตัวเองได้ ใช้ตัวเองเป็น เห็นตัวเองชัด จัดวางตัวเองถูก"อันสอดคล้องตามคำนิยามในภาษาบาลีที่ว่า (ขอโทษที่แป้นพิมพ์ไม่มีอักษรบาลี จึงไม่สามารถพิมพ์ได้) แปลว่า"การศึกษา หมายความว่า การ (ตื่นขึ้นมา) รู้จักตัวเอง" ระบบการศึกษาใดก็ตาม ที่ทำให้คนไม่รู้จักตัวเอง ว่าเราเป็นใคร (Who are you?) เกิดมาในโลกนี้ทำไม (What are you looking for ?) จึงยังไม่ใช่ระบบการศึกษาที่ดีพอ

สาเหตุที่ผมนำคาถาชีวิตนี้มาลง เนื่องจาก ผมได้พูดเรื่องนี้มานานแล้ว ในเวทีต่างๆ โดยล่าสุดได้พูดที่เวทีปฎิรูปการศึกษา ที่โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ ในแผนเป้าหมายของมูลนิธิศูนย์บูรณาการพัฒนามนุษย์ ก็ได้ย้ำว่า ภาระหน้าที่ของมูลนิธิในการบูรณาการพัฒนามนุษย์ สำหรับเด็กในช่วงที่เป็นนักศึกษา เราจะต้องพยายามที่จะทำให้นักเรียนชั้น ม.3 รู้จักตัวเอง ค้นพบตัวเอง และการวัดคุณภาพการศึกษาไทยในระดับมัธยมศึกษาควรวัดที่ความสามารถของการศึกษาในระบบสามารถทำให้เด็กจบการศึกษาระดับมัธยมต้น สามารถค้นพบตัวเอง รู้จักตัวเอง
ม.ล.ชาญโชติ ชมพูนุท

2 ก.พ.2558