เทคนิคหมวกคิด 6 ใบ

หมวกคิด 6 ใบ เป็นเทคนิคการคิดที่ช่วยให้ผู้เรียนได้คิดรอบด้าน และเป็นเทคนิคการคิดที่ช่วยเสริมความสามารถด้านความคิดสร้างสรรค์ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างนวัตกรรม หมวกคิด 6 ใบ เป็นเทคนิคการคิดที่ ดี โบโน (De Bono) เป็นผู้คิดขึ้น

วิธีการใช้หมวกแต่ละสี

          1.ความเริ่มต้นหาผู้สวมหมวกสีฟ้า หมวกสีฟ้าควรเป็นคนนกลุ่มเดียวกันที่สวมอยู่เพื่อคอยกับกำให้คนในกลุ่มสวมหมวกแต่ละสีและให้ข้อคิดเห็นตามสีของหมวก หมวกสีฟ้าเป็นหมวกคนที่ควบคุม ให้การดำเนินการคิดเป็นไปอย่างมีลำดับ และต้องเป็นคนที่มีความประนีประนอม เป็นผู้ที่สามารถเจรจาต่อรอง รวมทั้งสามารถห้ามเหตุการณ์การโต้แย้งที่รุนแรงได้ มีปฏิภาณไหวพริบดี และคนในกลุ่มเชื่อถือ

2. เริ่มต้นคือผู้สวมหมวกสีฟ้าต้องให้ทุกคนสวมหมวกสีขาวและช่วยกันบอกข้อมูลข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาหรือสิ่งที่ต้องการทำร่วมกัน

3. ควรใช้เวลาสั้น ๆ ในการนำเสนอข้อประเด็น หากเห็นว่าไม่เกี่ยวข้องควรตัดออกไป ดั้งนั้นผู้สวมหมวกสีฟ้าจึงต้องคุมสถานการณ์การแสดงความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่มอย่างกระชับละรัดกุม

4. ทุกคนต้องใส่หมวกแต่ต้องไล่ลำดับ ควรไล่ดังนี้ หมวกสีขาว ทุกคนต้องบอกข้อเท็จจริงของปัญหาและบอกแนวทางแก้ไข จากนั้นทุกคนสวมหมวกสีเหลือง บอกข้อดี ข้อได้เปรียบถึงแนวทางแก้ปัญหานั้น ต่อมาสวมหมวกสีดำ ทุกคนบอกปัญหาหรืออุปสรรค ข้อด้อยของการแก้ปัญหานั้น แต่ไม่จำเป็นต้องบอกเหตุผล แค่ระบุว่า ชอบไม่ชอบ ดีไม่ดี ยังไม่สามารถรับได้ เช่น ถ้าเราไม่ชอบแนวทางแก้ไขนั้นเพราะยังดูไม่เป็นนวัตกรรม ก็สามารถบอกได้ว่ายังไม่ชอบ สมาชิกในกลุ่มหากทราบถึงการใช้หมวกคิด 6 ใบแล้วก็จะไม่ถามเหตุผลเพราะทุกคนมีสิทธ์ที่จะคิดได้ว่าไม่เป็นนวัตกรรม และนอกเหนือจากนั้นเป็นการหลีกเลี่ยงการโต้แย้งอีกด้วย แนวทางการแก้ปัญหาควรเป็นที่ยอมรับจากทุกคนในกลุ่ม จากนั้นสวมหมวกสีเขียว โดยทุกคนเสนอแนวทางในการแก้ปัญหาแบบใหม่ คือ การคิดเชิงยั่วยุ เมื่อทุกคนเสนอแล้วให้พิจารณาการแก้ไขนั้น ๆ ใหม่ โดยทุกแนวทางต้องสวมหมวกทุกใบเว้นสีฟ้าที่มีคนเดียวที่สวม แต่ผู้สวมหมวกสีฟ้าก็ต้องสวมทุกใบเช่นกัน