เรื่องอิเหนา

อิเหนา

 

                อิเหนาเป็น วรรณคดีเก่าแก่เรื่องหนึ่งของไทย เป็นที่รู้จักกันมานาน เข้าใจว่าน่าจะเป็นช่วงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยได้ผ่านมาจากหญิงเชลยปัตตานี ที่เป็นข้าหลวงรับใช้พระราชธิดาของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (ครองราชย์ พ.ศ. 2275 – 2301) โดยเล่าถวายเจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎ พระราชธิดา จากนั้นพระราชธิดาทั้งสองได้ทรงแต่งเรื่องขึ้นมาองค์ละเรื่อง เรียกว่าอิเหนาเล็ก (อิเหนา) และอิเหนาใหญ่ (ดาหลัง)

   ประวัติดังกล่าวมีบันทึกไว้ในพระราชนิพนธ์อิเหนา ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ดังนี้
                      อันอิเหนาเอามาทำเป็นคำร้อง      สำหรับงานการฉลองกองกุศล
                  ครั้งกรุงเก่าเจ้าสตรีเธอนิพนธ์          แต่เรื่องต้นตกหายพลัดพรายไปฯ

 นอกจากนี้ ยังมีบรรยายไว้ในปุณโณวาทคำฉันท์ ของพระมหานาค วัดท่าทราย ระบุถึงการนมัสการพระพุทธบาทสระบุรี ในสมัยพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศเช่นกัน โดยเล่าว่ามีงานมหรสพที่เล่นเรื่องอิเหนา ดังนี้
                         ร้องเรื่องระเด่นโดย               บุษบาตุนาหงัน
                    พักพาคูหาบรรณ                      พตร่วมฤดีโลม ฯ

   เนื้อเรื่องตรงกับอิเหนาเล็ก ที่ว่าถึงตอนลักบุษบาไปไว้ในถ้ำ ซึ่งไม่ปรากฏในเรื่องอิเหนาใหญ่
             เรื่องอิเหนา หรือที่เรียกกันว่านิทานปันหยีนั้น เป็นนิทานที่เล่าแพร่หลายกันมากในชวา เชื่อกันว่าเป็นนิยายอิงประวัติศาสตร์ของชวา ในสมัยพุทธศตวรรษที่ 16 ปรุงแต่งมาจากพงศาวดารชวา และมีด้วยกันหลายสำนวน พงศาวดารเรียกอิเหนาว่า “ปันจี อินู กรัตปาตี” (Panji Inu Kartapati) แต่ในหมู่ชาวชวามักเรียกกันสั้นๆ ว่า “ปันหยี” (Panji) ส่วนเรื่องอิเหนาที่เป็นนิทานนั้น น่าจะแต่งขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 20-21 หรือในยุคเสื่อมของราชวงศ์อิเหนาแห่งอาณาจักรมัชปาหิต และอิสลามเริ่มเข้ามาครอบครอง

              นิทานปันหยีของชวานั้น มีด้วยกันหลายฉบับ แต่ฉบับที่ตรงกับอิเหนาของเรานั้น คือ ฉบับมาลัต ใช้ภาษากวีของชวาโบราณ มาจากเกาะบาหลี

 

ยกตัวอย่างภาพการแสดงอิเหนาตอนเกี้ยวนางจินตหรา

วีดีโออิเหนาเกี้ยวนางจินตหรา

 

 

อ้างอิงhttp://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B2

[thanita mini]

[นุชระพี]

สวัสดีค่ะ ดิฉันเป็นทีมงานของเว็บไซต์ gotoknow ค่ะ รบกวนสอบถามถึงบันทึกล่าสุดของคุณ

ไม่ทราบว่าเป็นรายวิชาของ อาจารย์ท่านใดค่ะ เนื่องจากปัจจุบันนี้ทีมงานได้มีการพัฒนาเว็บไซต์เพื่อการเรียนการสอนที่เหมาะสำหรับ ครู อาจารย์ และนักศึกษา ขึ้นมาอีก 2 เว็บไซต์คือ L3nr.org และ ClassStart.org

จึงอยากจะแนะนำให้อาจารย์เจ้าของรายวิชา ได้รับทราบข้อมูลเพื่อเป็นทางเลือกให้กับอาจารย์ค่ะ

ขอบคุณค่ะ

นุชระพี