โยเกิร์ต(probiotics-โปรไบโอติคส์)ลดท้องเสีย

.

สำนักข่าวรอยเตอร์ตีพิมพ์เรื่อง 'Probiotics with antibiotics may prevent diarrhea'
= , ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

.

.
เป็นที่ทราบกันดีว่า ยาปฏิชีวนะ หรือยาฆ่าเชื้อโรค... บางครั้งก็ทำลายทั้งเชื้อโรคหรือ "เชื้อชนิดร้าย (bad bacteria / แบคทีเรียชนิดร้าย)" และเชื้อท้องถิ่น หรือ "เชื้อชนิดดี (good bacteria / แบคทีเรียชนิดดี)" ในทางเดินอาหาร ทำให้แบคทีเรียในลำไส้ส่วนใหญ่ตาย

.

ภาวะดังกล่าว ทำให้เชื้อดื้อยาบางชนิดไม่มีคู่แข่ง ไม่มีใครแย่งอาหาร เติบโตได้เร็วผิดปกติ จนเกิดโรคท้องเสียจากยา

.

การรักษาอย่างหนึ่งของโรคท้องเสียจากยาที่รุนแรงอย่างหนึ่ง คือ การใส่อึ หรืออุจจาระเข้าไปทางปาก เพื่อเพิ่มปริมาณเชื้อท้องถิ่น หรือเชื้อชนิดดี เพื่อให้ไปแย่งอาหารแบคทีเรียชนิดร้ายหรือ "เชื้อชนิดร้าย"

.

กลุ่มเสี่ยงโรคท้องเสียจากยาปฏิชีวนะ คือ คนไข้สูงอายุ ป่วยหนัก ป่วยนาน โรคเรื้อรัง หรือภูมิต้านทานต่ำ เช่น ขาดอาหาร ฯลฯ

.

.

อ.แบรดเลย์ จอฮ์นซัน และคณะ จากสถาบันวิจัยโรคเด็ก โตรอนโต แคนาดา กล่าวว่า การให้เชื้อแบคทีเรียชนิดดี หรือโปรไบโอติคส์ (probiotics) เข้าไป ช่วยลดโอกาสเกิดโรคท้องเสียจากยาปฏิชีวนะ (C. difficile-associated diarrhea) ได้

ตัวอย่างอาหารที่มีเชื้อโปรไบโอติคส์ หรือเชื้อชนิดดีได้แก่

• โยเกิร์ต
• นมเปรี้ยว

.

ข้อควรระวัง คือ โยเกิร์ตหรือนมเปรี้ยวที่ผ่านการฆ่าเชื้อ เช่น UHT ฯลฯ ที่พบบ่อย คือ นมเปรี้ยวใส่กล่อง 4 เหลี่ยม UHT ไม่มีเชื้อแบคทีเรียชนิดดี หรือโปรไบโอติคส์

.

โยเกิร์ตหรือนมเปรี้ยวที่มีโปรไบโอติคส์เป็นชนิดแช่เย็น หรือไม่ก็ทำสำเร็จรูปมาเป็นผงราคาแพง

.

อาการป่วยด้วยโรคท้องเสียจากยาปฏิชีวนะที่พบบ่อยได้แก่

• ตะคริว
• ท้องเสีย
• ไข้ ลำไส้ใหญ่อักเสบ (ในรายที่รุนแรง)

.

สหรัฐฯ มีประชากร 316 ล้านคน ตายด้วยโรคท้องเสียจากยาปฏิชีวนะประมาณ 14,000 ราย/ปี

.

= ประมาณ 23,000 คน ตายจากโรคนี้ 1 คน ใน 1 ปี

.

การศึกษาใหม่จากสถาบันวิจัยนานาชาติโคเครน ทบทวนการวิจัยที่ผ่านมา 23 รายงาน รวมกลุ่มตัวอย่าง 4,213 ราย ทั้งกลุ่มที่ได้และไม่ได้เชื้อโบรไบโอติคส์เสริม

.

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่าง 13% มีปริมาณแบคทีเรียชนิดร้าย (C. difficile) เพิ่มขึ้น

.

.

อาการท้องเสียในกลุ่มที่ได้รับเชื้อโปรไบโอติคส์เสริมมีอาการท้องเสียลดลงจาก 6% เป็น 2%

.

กลุ่มที่ท้องเสียลดลงมากที่สุดได้รับโปรไบโอติคส์ในรูปยาเม็ดเสริม 2-4 เม็ด/วัน

.

ปริมาณเชื้อ = 10,000 ล้านตัว/วัน

.

ค่ายาตกประมาณ 30 ดอลลาร์สหรัฐฯ/วัน = 900 บาท/วัน

.

.

เชื้อแบคทีเรียชนิดดีเป็นแบบหลายสายพันธุ์ผสมกัน (Saccharomyces boulardii & Lactobacillus acidophilus + Lactobacillus casei)

.

ชื่อของเชื้อท้องถิ่นดีๆ ที่เราๆ ท่านๆ คงจะรู้จักกันดี คือ แลคโตบาซิลลัส

.

 

การศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า ลำไส้ใหญ่ของเรามีแหล่งเก็บเชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อท้องถิ่นชนิดดี เปรียบคล้ายๆ หน่วย "รปภ." คือ ไส้ติ่ง

ภาวะท้องเสีย หรือการสวนล้างลำไส้ใหญ่ ทำให้ปริมาณเชื้อท้องถิ่นชนิดดี หรือแบคทีเรียชนิดดี ที่เรียกว่า "โปรไบโอติคส์" ลดลง

.

เชื้อชนิดดีที่หลบซ่อนในถ้ำ คือ ไส้ติ่ง จะพยายามแบ่งตัวกลับออกมาใหม่

ถ้าแบ่งตัวได้มากพอ จะมีส่วนช่วยป้องกันเชื้อดื้อยา หรือเชื้อแบคทีเรียชนิดร้ายไม่ให้เพิ่มจำนวนมากผิดปกติ

วิธีป้องกันโรคท้องเสียรุนแรงจากยาปฏิชีวนะที่สำคัญ คือ [ CDC ];  [ mayoclinic ]

(1). ล้างมือด้วยสบู่ให้ถูกวิธี และบ่อยมากพอ

เชื้อ C. difficile สร้างสปอร์ หรือกระเปาะเมล็ดพันธุ์ตัวอ่อนที่ทนต่อแอลกอฮอล์ได้ค่อนข้างมาก

การล้างมือด้วยสบู่คงจะดีที่สุด ที่ดีรองลงไป คือ ถูมือด้วยเจลแอลกอออล์ ก่อนสัมผัสคนไข้

(2). คนไข้และญาติต้องล้างมือด้วย

เชื้อโรคไม่ได้เลือกเฉพาะมือพยาบาล มือหมอ หรือมือเจ้าหน้าที่โรงพยาบาล... ติดมากับคนไข้และญาติด้วย ทุกคนที่เข้าไปในโรงพยาบาลจึงต้องล้างมือให้ทั่วถึง

.

(3). ทำความสะอาดพื้นที่เสี่ยงด้วยน้ำยาที่มีคลอรีน (chlorine bleach)

เช่น คลอร็อกซ์ (Clorox) ฯลฯ

(4). ลดการใช้ยาปฏิชีวนะที่ไม่จำเป็น

โดยเฉพาะการให้ยาปฏิชีวนะ (ยาฆ่าแบคทีเรีย) ในโรคที่ไม่ได้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ฯลฯ ไม่ซื้อยาปฏิชีวนะมากินเอง และไม่กดดันหมอให้สั่งยากลุ่มนี้

(5). ไม่ทำตัวเป็นรังโรค

คนไข้เบาหวาน ควรควบคุมน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูงเกิน เช่น หมอบอกให้กินลำไยไม่เกิน 2-3 คำ/มื้อ ก็ควรทำตาม, ไม่ใช่ซัดลำไยเข้าไป 2-3 กิโลฯ/ครั้ง (พบบ่อย)

ไม่ขับรถเร็ว เมาไม่ขับ ง่วงไม่ขับ สวมหมวกกันน็อค หรือเข็มขัดนิรภัย เพราะอุบัติเหตุทำให้คนไทยเจ็บหนักได้บ่อย

ไม่เสพเซ็กส์แบบเสี่ยง (unsafe sex) และไม่สักร่างกาย ซึ่งเพิ่มเสี่ยงเอดส์ ไวรัสตับอักเสบ

คนที่มีเชื้อไวรัสเอดส์ (HIV) และกินยาต้านไวรัส ต้องกินให้ตรงเวลา เช่น ใช้มือถือตั้งเวลาเตือน... ฝึกกินยาทันที หรือช้ากว่าเสียงเตือนไม่เกิน 2-3 นาที เพื่อป้องกันเชื้อดื้อยาจากระดับยาต่ำลง

.

 

โยเกิร์ต หรือนมเปรี้ยวที่ดีหน่อย คือ ยี่ห้อที่บอกปริมาณเชื้อโปรไบโอติคส์ หรือแบคทีเรียท้องถิ่นชนิดดีว่า 1 ขวดหรือ 1 ถ้วยมีเชื้อกี่ตัว

.

เรียนเสนอให้เลือกชนิดที่มีน้ำตาลต่ำเป็นหลัก หลังกินให้รีบบ้วนปากด้วยน้ำเปล่าหลายๆ ครั้ง เพื่อลดเสี่ยงฟันสึก เสียวฟันในระยะยาว

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

 > [ Twitter ]

• ขอขอบพระคุณ / Thank Reuters source > http://www.reuters.com/article/2013/05/31/us-health-probiotic-antibiotic-idUSBRE94U13820130531 >  The Cochrane Library, online May 30, 2013.
  
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์. 1 มิถุนายน 56. ยินดีให้ท่านนำบทความไปใช้ได้ โดยอ้างที่มา และไม่จำเป็นต้องขออนุญาต... ขอบคุณครับ > CC: BY-NC-ND.
• ข้อมูล ทั้งหมดเป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค; ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูง จำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้

[หนูรี]

ขอบคุณค่ะ