การออกแบบห้องสมุดให้ก้าวทันยุคสมัยการเรียนรู้ในโลกอนาคตที่มีการปรับตัวและเปลี่ยนแปลงทางเทคโนลียีและทางสังคมอย่างรวดเร็วนั้น จะต้องวิเคราะห์ถึงบทบาทและหน้าที่ของห้องสมุดที่อาจจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงไปตามเทคโนโลยีและสังคมด้วย ซึ่งจากการศึกษาจากบทความวิจัยต่างๆพบว่า เราสามารถสรุปบทบาทหน้าที่ของห้องสมุดในอนาคตได้ดังต่อไปนี้
- Available everywhere ห้องสมุดในอนาคตจะสามารถเข้าถึงได้จากทุกหนทุกแห่ง โดยห้องสมุดจะเป็นที่เก็บสาระความรู้โดยรวบรวมไว้เป็น Collection ที่ง่ายในการค้นหา เพราะคนที่เข้ามาค้นหาข้อมูลในห้องสมุดจะไม่ได้มาเพียงแค่ค้นหาสิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่จะมาเพื่อให้ได้ชุดหรือกลุ่มของข้อมูลที่สนใจ
- Help people to learn ห้องสมุดจะต้องมีส่วนในการสนับสนุนให้ผู้ใช้บริการเกิดการเรียนรู้ หรือสนับสนุนเพื่อก่อให้เกิดความอยากเรียนรู้ซึ่งไม่จำกัดเพียงเฉพาะอาจารย์ผู้สอนเท่านั้น
- Must be tools of change ห้องสมุดจะต้องเป็นเครื่องมือที่ผู้ใช้บริการสามารถรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของข้อมูลข่าวสารได้ตลอดเวลา มีการเก็บรวบรวมและนำเสนอข้อมูล การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น การพูดคุย การแสดงวิสัยทัศน์ต่างๆ ซึ่งจะนำไปสู่การต่อยอดและเกิดเป็นองค์ความรู้ใหม่ต่อไป
- Offer paths for exploration ห้องสมุดจะต้องสามารถเป็นผู้นำเสนอแนวทางทางการค้นคว้าหาความรู้ โดยอาจมีการออกแบบขั้นตอนของการบริการเพื่อให้นักศึกษาและมหาวิทยาลัยใช้ร่วมกันในการสร้างและจัดเก็บองค์ความรู้สำหรับใช้ต่อๆไป และห้องสมุดจะเป็นตัวช่วยให้นักศึกษาสามารถเรียนรู้ถึงกระบวนการในการจัดเก็บและแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง
- Be designed to get better through use ห้องสมุดจะไม่ใช่เป็นเพียงแค่ที่เก็บความรู้ แต่จะต้องเป็นที่สำหรับการแลกเปลี่ยนความรู้และสามารถแปลงสภาพไปเป็นองค์ความรู้ใหม่ และยังเป็นที่ที่ก่อให้เกิดการพบปะกันทางสังคมของบุคคลที่มีความรู้
- Must know where they are ห้องสมุดจะต้องสามารถนำเสนอข้อมูลรหรือองค์ความรู้ได้โดยตรงไปยังอุปกรณ์ต่างๆของผุ้ใช้บริการที่ต้องการค้นคว้าหาความรู้ได้ทันทีไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตาม
- Must be portable ห้องสมุดต้องมีความพร้อมที่จะรองรับการค้นหาหรือสืบหาข้อมูลอยู่ตลอดทุกที่ทุกเวลา และสามารถจัดเก็บข้อมูลหรือองค์ความรู้ใหม่ที่เกิดขึ้นเพื่อการสืบค้นหรือค้นหาครั้งต่อไป
- Must tell the story ห้องสมุดจะต้องมีความพร้อมในการนำเสนอความรู้ในรูปแบบสื่อต่างๆอย่างครบถ้วน
- Must speak for the people ห้องสมุดจะต้องเป็นหน่วยงานที่สามารถดูแลในเรื่องของลิขสิทธิ์ การจดทะเบียน สิทธิบัตรต่างๆ รวมถึงการดูแลสิทธิในการเข้าถึงข้อมูล และควบคุมการใช้องค์ความรู้อย่างถูกต้อง
- Help forge memory ห้องสมุดจะต้องมีการควบคุมในการจัดเก็บรักษาข้อมูลให้พร้อมต่อการใช้งานอยู่ตลอดเวลา
- Study art of war ห้องสมุดจะต้องมีการศึกษากลยุทธ์ในการบริหารจัดการองค์ความรู้อยู่เสมอเพื่อให้ทันต่อเทคโนโลยีและการใช้งานของผู้รับบริการที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
ควรเป็นอย่างยิ่ง เพราะห้องสมุดในอนาคตจะไม่ใช่สถานที่ที่คนมานั่งอ่านหนังสือ แต่จะเป็นสถานที่ที่คนมาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเพื่อก่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ๆ และห้องสมุดก็จะต้องมีศักยภาพในการจัดเก็บองค์ความรู้ที่เกิดจากการแลกเปลี่ยนเหล่านั้นอย่างเป็นระบบ เพื่อก่อให้เกิดการสร้างการต่อยอดทางความคิดต่อไป
จากภารกิจหลักของห้องสมุดที่จะเกิดขึ้นในอนาคตและมีความสอดคล้องกับแนวความคิดของ Learning space สามารถนำมากำหนดเป็นแนวทางการออกแบบห้องสมุดจึงควรที่จะมีพื้นที่หลักสำคัญ 4 ส่วนคือ
1. พื้นที่สำหรับส่งผ่านความรู้ ทั้งในรูปแบบของ Broadcasting และ Publishing
2.พื้นที่ที่สามารถทำงานร่วมกันหรือ Learning studio
3.พื้นที่สำหรับแลกเปลี่ยนความรู้ แสดงแนวความคิด หรือ Open theater
4. พื้นที่สำหรับรองรับการประชุมหรือการทำงานเป็นกลุ่มย่อย หรือ Meeting room
ไม่มีความเห็น