ForensicStatistics7.3: การคำนวณค่าทางสถิติ กรณีญาติพี่น้อง (lecture ศ.นพ.ธานินทร์ ภู่พัฒน์ (ตอนที่ 3)
ตอนที่ 3
การอบรมเครือข่ายนิติพันธุศาสตร์แห่งประเทศไทย
“Forensic Genetic Examination Workshop”
วันที่ 15-16 กันยายน 2554 อาคารสัจธรรม ชั้น 3 สถาบันนิติเวชวิทยา โรงพยาบาลตำรวจ
เรื่อง “สถิติความสัมพันธ์เครือญาติโดยดีเอ็นเอ” ศ.นพ. ธานินทร์ ภู่พัฒน์
โอกาสที่จะเป็นของความสัมพันธ์ลักษณะต่างๆ
กรณี Parent-Child
|
Test |
Unrelated |
Parent-Child |
LR |
|
aa,aa |
P(aaaa) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ aa |
P(aaa) ได้รับ a จากพ่อ แล้วโอกาสที่พ่อเป็น aa ร่วมกับได้รับ a จากแม่ |
1/fa |
|
aa,ab |
2P(aaab) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ ab |
P(aab) ได้รับ a จากพ่อ แล้วโอกาสที่พ่อเป็น aa ร่วมกับได้รับ b จากแม่ |
1/2fa |
|
aa,bb |
P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bb |
0 ไม่มีอัลลีลตรงกัน เป็นไปไม่ได้ที่จะเป็นพ่อลูกกัน |
0 |
|
aa,bc |
2P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bc |
0 ไม่มีอัลลีลตรงกัน เป็นไปไม่ได้ที่จะเป็นพ่อลูกกัน |
0 |
|
ab,ab |
4P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ab |
P(aab) + P(abb) กรณีแรก ได้รับ b จากพ่อแล้วโอกาสที่พ่อเป็น ab ร่วมกับได้รับ a จากแม่ กรณีที่สอง ได้รับ a จากพ่อ แล้วโอกาสที่พ่อเป็น ab ร่วมกับได้รับ b จากแม่ |
1/(4fa)+(1/4fb) |
|
ab,ac |
4P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ac |
P(abc) ได้รับ a จากพ่อ แล้วโอกาสที่พ่อเป็น ab ร่วมกับได้รับ c จากแม่ |
1/(4fa) |
|
ab,cd |
4P(abcd) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ cd |
0 ไม่มีการ share อัลลีลกัน จึงเป็นไปไม่ได้ที่จะเป็นพ่อ-ลูกหรือแม่-ลูกกัน |
0 |
กรณี Full sibling
|
Test |
Unrelated |
Full sibling |
LR |
|
aa,aa |
P(aaaa) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ aa |
(1/4).P(aaaa)+(1/2).P(aaa)+(1/4).P(aa) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่ง |
¼ +1/(2fa)+1/(4fa2) |
|
aa,ab |
2P(aaab) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ ab |
(1/2).P(aaab)+(1/2).P(aab) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากสองคนนี้มีรูปแบบไม่ตรงกัน (คนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น ab) |
¼ +1/(4fa) |
|
aa,bb |
P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bb |
(1/4).P(aabb) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bb ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/4 |
|
aa,bc |
2P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bc |
(1/2).P(aabc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bc ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/4 |
|
ab,ab |
4P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ab |
P(aabb)+(1/2).(P(aab)+P(abb))+(1/2).P(ab) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่ง |
¼+((fa+fb+1)/(8fafb)) |
|
ab,ac |
4P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ac |
P(aabc)+(1/2).P(abc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากสองคนนี้มีรูปแบบไม่ตรงกัน (คนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น ac) |
¼+1/(8fa) |
|
ab,cd |
4P(abcd) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ cd |
P(abcd) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น cd ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/4 |
กรณี Half sibling
|
Test |
Unrelated |
Half sibling |
LR |
|
aa,aa |
P(aaaa) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ aa |
(1/2).P(aaaa)+(1/2).P(aaa) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากหากเงื่อนไขนี้เป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ half sib แต่จะเป็น full sib แทน |
1/2 +1/(2fa) |
|
aa,ab |
2P(aaab) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ ab |
P(aaab)+(1/2).P(aab) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากสองคนนี้มีรูปแบบไม่ตรงกัน (คนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น ab) |
1/2 +1/(4fa) |
|
aa,bb |
P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bb |
(1/2).P(aabb) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bb ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/2 |
|
aa,bc |
2P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bc |
P(aabc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bc ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/2 |
|
ab,ab |
4P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ab |
2.P(aabb)+(1/2).(P(aab)+P(abb)) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากหากเงื่อนไขนี้เป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ half sib แต่จะเป็น full sib แทน |
1/2+(fa+fb)/(8fafb)) |
|
ab,ac |
4P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ac |
2.P(aabc)+(1/2).P(abc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากสองคนนี้มีรูปแบบไม่ตรงกัน (คนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น ac) |
1/2+1/(8fa) |
|
ab,cd |
4P(abcd) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ cd |
2.P(abcd) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น cd ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
1/2 |
กรณี First cousin
|
Test |
Unrelated |
First cousin |
LR |
|
aa,aa |
P(aaaa) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ aa |
(3/4).P(aaaa)+(1/4).P(aaa) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากหากเงื่อนไขนี้เป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ลูกผู้พี่-ลูกผู้น้องแต่จะเป็น full sib แทน |
3/4 +1/(4fa) |
|
aa,ab |
2P(aaab) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ ab |
(3/2).P(aaab)+(1/4).P(aab) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากหากเงื่อนไขนี้เป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ลูกผู้พี่-ลูกผู้น้องแต่จะเป็น full sib แทน |
3/4 +1/(8fa) |
|
aa,bb |
P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bb |
(3/4).P(aabb) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bb ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
3/4 |
|
aa,bc |
2P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น aa และ bc |
(3/2).P(aabc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น aa อีกคนเป็น bc ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
3/4 |
|
ab,ab |
4P(aabb) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ab |
3.P(aabb)+(1/4).(P(aab)+P(abb)) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากหากเงื่อนไขนี้เป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ลูกผู้พี่-ลูกผู้น้องแต่จะเป็น full sib แทน |
3/4+(fa+fb)/(16fafb)) |
|
ab,ac |
4P(aabc) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ ac |
3.P(aabc)+(1/4).P(abc) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย บวกกับได้รับถ่ายทอดมา 1 ตำแหน่ง ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งนั้นเป็นไปไม่ได้ เนื่องจากสองคนนี้มีรูปแบบไม่ตรงกัน (คนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น ac) หรือถ้าเงื่อนไขได้รับถ่ายทอดมา 2 ตำแหน่งเป็นจริง ทั้งสองคนจะไม่ใช่ลูกผู้พี่-ลูกผู้น้อง แต่จะเป็น Full sib แทน |
3/4+1/(16fa) |
|
ab,cd |
4P(abcd) คนไม่เป็นญาติกันโอกาสที่จะเป็น ab และ cd |
3.P(abcd) ไม่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมาเลย ส่วนกรณีที่ได้รับถ่ายทอดอัลลีลตรงกันมา 1 หรือ 2 อัลลีลนั้นเป็นไปไม่ได้เพราะคนหนึ่งเป็น ab อีกคนเป็น cd ซึ่งไม่มีการ share อัลลีลกันเลย |
3/4 |
บันทึกโดย.........สุคนธ์ ประดุจกาญจนา วันที่ 16 กันยายน 2554
กลับไป ตอนที่ 1
กลับไป ตอนที่ 2
ความเห็น (1)
พ่อหมูอ้วน
ฉันชื่นชมที่พ่อหมูอ้วนนำเรื่องที่ได้ฟังมาเล่าแบ่งปันให้เพื่อนร่วมวิชาชีพได้รับทราบ
ขยันมากจริงๆ... เพื่อนฉัน