งานธุรการ คือ งานที่เกี่ยวกับเอกสารหลักฐานในราชการ รวมทั้งการควบคุมตรวจสอบอำนวยความสะดวกในการติดต่อประสานงาน เพื่อให้การปฏิบัติงานของทุกฝ่ายดำเนินไปสู่เป้าหมายที่วางไว้ได้ดีที่สุด
ความสำคัญของงานธุรการ
งานธุรการ เป็นงานที่สามารถจะตรวจตราได้ทันทีตลอดเวลา ต่างกับงานวิชาการ ซึ่งกว่าจะปรากฏผลก็ใช้เวลานานเกินที่จะตรวจสอบได้ภายในระยะเวลาอันสั้น เช่น ครูเข้าห้องสอนสายเป็นประจำตลอดภาคเรียน กับการที่โรงเรียนทำรายงานประจำเดือนส่งอำเภอ หรือจังหวัดไม่ทันตามกำหนด ผลจากข้อบกพร่องทั้งสองกรณีนี้ หากพิจารณาแล้วคนทั่วไปจะมองว่ากรณีหลังร้ายแรงกว่ากรณีแรกทั้ง ๆ ที่ความเป็นจริงแล้วกรณีแรกร้ายแรงและเกิดผลเสียหายมากกว่าเป็นอันมาก
การบริหารงานธุรการ
มีขอบข่ายงานและแนวทางการปฏิบัติงาน ดังนี้.-
1.1 งานสารบรรณ
- จัดให้มีบุคลากร ในการจัดทำงานสารบรรณของโรงเรียน
- จัดหาครุภัณฑ์และอุปกรณ์ในการทำงานธุรการ ด้านสารบรรณให้เพียงพอกับลักษณะงาน
- จัดหาวัสดุที่ใช้ในงานสารบรรณ
- จัดให้มีเอกสารและคู่มือในการปฏิบัติงานสารบรรณ
- จัดให้มีระบบการจัดเก็บหนังสือราชการหรือเอกสารต่าง ๆ ของทางราชการอย่างมีระบบ
- จัดให้มีทะเบียนรับ – ทะเบียนส่งหนังสือราชการ
- จัดให้มีทะเบียนยืมหนังสือราชการ หรือ เอกสารของทางราชการ
- ตรวจร่างหนังสือโต้ตอบต่าง ๆ
- ตรวจสอบระบบงานสารบรรณ ให้เป็นไปด้วยความถูกต้องและเป็นปัจจุบัน
- ดำเนินการเกี่ยวกับการทำลายเอกสารของทางราชการตามระเบียบ
1.2 งานทะเบียนและรายงาน
- ดำเนินการเรื่องการจัดทำทะเบียนนักเรียน
- ดำเนินการเรื่องการจัดทำทะเบียนครู
- ดำเนินการเรื่อง การจัดทำทะเบียน แบบ ป. 04 , ป. 05
- ดำเนินการจัดทำทะเบียนประกาศนียบัตร
- ดำเนินการเรื่องการจัดทำทะเบียนคุมเอกสารสำคัญของโรงเรียน
- จัดทำสถิติข้อมูลเกี่ยวกับนักเรียนในด้านต่าง ๆ
- จัดทำสถิติข้อมูล สารสนเทศ ตามแผน
- จัดทำรายงานด้านข้อมูลตามแบบที่ทางราชการกำหนด
1.3 งานรักษาความปลอดภัยอาคารสถานที่
- วางแผนการรักษาความปลอดภัยเกี่ยวกับอาคารสถานที่
- จัดทำคำสั่งเกี่ยวกับเรื่องการอยู่เวรสถานศึกษา
- จัดให้มีวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็น ในการรักษาความปลอดภัย
- แต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการตรวจเวรสถานศึกษา
- จัดให้มีการบันทึกเหตุการณ์ในการอยู่เวรสถานศึกษา
- จัดให้มีการบันทึกการตรวจเวร
1.4 งานประชาสัมพันธ์
- กำหนดงานและเป้าหมายในการประชาสัมพันธ์
- จัดเตรียมสถานที่ และวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็น
- กำหนดบุคลากรในการปฏิบัติหน้าที่งานประชาสัมพันธ์
- จัดให้มีการประชาสัมพันธ์ทุกรูปแบบ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย
- กำกับ ควบคุมการดำเนินงานประชาสัมพันธ์
- ประเมินผลการประชาสัมพันธ์
การบริหารงานธุรการ ในส่วนของงานธุรการของโรงเรียนเป็นงานประสานและสนับสนุนงานอื่น ๆ ให้สามารถดำเนินการไปสู่เป้าหมายที่กำหนดไว้ ด้วยความราบรื่นมี
ขอบข่ายเป็น 4 งาน ขอบข่ายเป็น 4 งาน ดังนี้
งานสารบรรณ
งานสารบรรณ เป็นงานที่เกี่ยวกับเอกสาร หรือหนังสือราชการ เริ่มตั้งแต่การจัดทำ
การรับ การส่ง การเก็บรักษา การยืม จนถึงการทำลาย ซึ่งเสนอแนะแนวปฏิบัติไว้ดังนี้
1. จัดให้มีบุคลากรในการทำงานสารบรรณในโรงเรียน
2. จัดให้มีห้องวัสดุอุปกรณ์ ครุภัณฑ์ เอกสาร คู่มือการปฏิบัติงานสารบรรณ เช่น ตู้เอกสาร แฟ้ม ทะเบียนรับ ทะเบียนส่ง
3. จัดให้มีการจัดเก็บหนังสือราชการภายในโรงเรียนอย่างเป็นระบบ ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณซึ่งแบ่งภาระงานออกได้เป็น 4 เรื่อง คือ
3.1 การรับ - การส่งหนังสือราชการ ผู้บริหารสามารถดำเนินการได้ โดยตรวจสอบการรับ - การส่งหนังสือราชการในทะเบียนให้เป็นปัจจุบัน และจัดให้มีแฟ้มหนังสือราชการในขณะที่ยังปฏิบัติไม่แล้วเสร็จ เป็น 3 แฟ้ม คือ แฟ้มเข้าใหม่ แฟ้มเสนอเรื่อง และแฟ้มรอตอบรอสั่ง
3.2 การเก็บหนังสือราชการ เมื่อหนังสือราชการเรื่องใดปฏิบัติเสร็จเรียบร้อย ผู้บริหารควรจัดเก็บหนังสือนั้น ๆ ให้เป็นระบบ หมวดหมู่ ตามระเบียบ
3.3 การยืมหนังสือราชการ ในส่วนของโรงเรียน ส่วนใหญ่ไม่มีการปฏิบัติใน
ข้อนี้ โดยนัยตามระเบียบนี้เป็นการยืมหนังสือราชการระหว่างกรมต่าง ๆ
4. การทำลายหนังสือราชการ แนวปฏิบัติตามระเบียบดำเนินการได้ดังนี้ คือ
4.1 ทำบัญชีหนังสือที่อยู่ในข่ายจะทำลายภายใน 60 วัน หลังจากวันสิ้นปีปฏิทิน
4.2 เสนอรายชื่อหนังสือที่ขออนุญาตทำลายตามลำดับถึงผู้มีอำนาจอนุญาต
4.3 ดำเนินการทำลายเมื่อ ได้รับอนุมัติ
งานทะเบียนและรายงาน
งานทะเบียนและรายงาน เป็นงานที่เกี่ยวกับการบันทึกหลักฐาน ข้อมูล สถิติของโรงเรียน รวมถึงการรายงานข้อมูลดังกล่าวสามารถแบ่งภาระงานได้เป็น 2 ส่วน คือ
1. ส่วนงานทะเบียนโรงเรียน มี 3 งาน ดังนี้
1) งานทะเบียนเกี่ยวกับนักเรียน ได้แก่ งานที่จัดทำเกี่ยวกับทะเบียนนักเรียนแบบ ปพ. ต่าง ๆ และเอกสารอื่น ๆ เกี่ยวกับนักเรียน
2) งานทะเบียนเกี่ยวกับบุคลากร ได้แก่ ทะเบียนประวัติครู, ทะเบียนครู , ทะเบียนวันลา และเอกสารอื่น ๆ
3) งานทะเบียนเกี่ยวกับโรงเรียน ได้แก่ สมุดหมายเหตุ สมุดเยี่ยม สมุดตรวจราชการ
2. ส่วนงานรายงานของโรงเรียน เป็นงานเกี่ยวกับการบันทึกข้อมูล และการรายงานข้อมูลของโรงเรียน ในส่วนของงานทะเบียนและรายงานของโรงเรียนนี้ จะเป็นตัวชี้บอกการดำเนินงานของโรงเรียนได้เป็นอย่างดี การดำเนินงานดังกล่าวเสนอแนะแนวปฏิบัติไว้ดังนี้
1) จัดให้มีบุคลากรรับผิดชอบในการจัดทำทะเบียนและงานรายงาน
2) จัดเตรียมให้มีเอกสารที่ใช้ในการบันทึกในงานทะเบียน และการรายงานของโรงเรียนให้พร้อม
3. ดำเนินการให้ถูกต้องและเป็นปัจจุบัน โดย
กรณีรับนักเรียนใหม่ ย้ายโรงเรียน ติดตามหรือจำหน่ายนักเรียน
1) ให้ดำเนินการตามแนวปฏิบัติของระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วย การส่งเด็กเข้าเรียนในโรงเรียนประถมศึกษา
กรณีการออกใบสุทธิเกิน 10 ปี
2) หรือใบแทนใบสุทธิ ให้ดำเนินการตามแนวปฏิบัติการขออนุญาตออกใบสุทธิและใบแทนสุทธิ กรณีการจัดทำทะเบียนครู แฟ้มประวัติบุคลากรให้แยกแฟ้มเป็นรายบุคคล
3) และมีการบันทึกให้เป็นปัจจุบันเสมอกรณีการจัดทำสมุดหมายเหตุรายงัน
4) สมุดตรวจราชการ สมุดตรวจเยี่ยม ให้ดำเนินการตามระเบียบ ว่าด้วยสมุดหมายเหตุรายวัน และระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยการตรวจราชการ
5) กรณีการบันทึกข้อมูลของโรงเรียน จะเกี่ยวกับการบันทึก รวบรวมและจัดเก็บข้อมูลทั้งหมดของโรงเรียนและข้อมูลอื่น ๆ ตามแผนงาน โดยสามารถบันทึกให้อยู่ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตารางแผนภูมิ กราฟ สถิติ หรือบทความ
กรณีการรายงานข้อมูลของโรงเรียน
6) เป็นการนำข้อมูลซึ่งจัดเก็บไว้ของโรงเรียนเสนอในรูปแบบต่าง ๆ กัน
งานรักษาความปลอดภัยเกี่ยวกับสถานที่ราชการ เป็นงานที่เกี่ยวกับวิธีการและการดำเนินการในด้านความปลอดภัยของสถานที่ราชการ เอกสาร และวัสดุอุปกรณ์ให้พ้นจากอุบัติภัยและเหตุอื่น ๆ ซึ่งเสนอแนวปฏิบัติไว้ดังนี้
(1) จัดให้มีคำสั่งแต่งตั้งผู้อยู่เวรยามรักษาความปลอดภัย และผู้ตรวจเวรยามและรายงานให้ต้นสังกัดทราบอย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง
(2) จัดให้มีวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นในการรักษาความปลอดภัย ไว้ประจำสถานศึกษา
(3) จัดให้มีบันทึกการอยู่เวรยาม และบันทึกการตรวจเวรยาม
(4) รายงานเหตุการณ์กรณีเกิดอุบัติภัยขึ้นในสถานศึกษาให้ต้นสังกัดทราบโดยด่วน งานประชาสัมพันธ์ เป็นงานที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจอันดีระหว่างบุคลากรภายในโรงเรียน และชุมชน ขอเสนอแนวปฏิบัติไว้ดังนี้
1. แต่งตั้งบุคลากรทำหน้าที่ประชาสัมพันธ์ของโรงเรียน
2. กำหนดแผน เป้าหมาย และวิธีดำเนินการ คือ
- จัดทำหนังสือ
- การแจกข่าวหรือให้ข่าวแก่สื่อมวลชน
- การจัดทำเป็นเอกสาร
- การจัดกิจกรรม
- การใช้ตัวแทนประชาสัมพันธ์
3. ดำเนินการตามแผน
4. การติดตามประเมินผลการประชาสัมพันธ์
อาจารย์ช่วยบอกวันที่อาจารย์เขียนด้วยครับ เพราะผมหรือคนอื่นๆ ที่มาเขียนรายงานจะได้เอาไปเขียนเอกสารอ้างอิงได้ครับ ขอบคุณสำหรับความรู้ด้วยนะครับ