เรียนวิชานี้กับ ผศ.ดร.อรพรรณ โตสิงห์ ค่ะ การพัฒนาคุณภาพในองค์กร นั้นหากเราปล่อยให้ผู้นำหรือหัวหน้าทำเองคนเดียวจะเกิดปัญหาต่างๆขึ้น ได้แก่ ต้องใช้เวลาในการพัฒนานาน ทำให้งานก็พัฒนาไม่ทันเวลา คนทำงานที่มีศักยภาพก็ไม่ถูกใช้งานเต็มศักยภาพทำให้สูญเสียทรัพยากรที่สำคัญ และเกิดช่องว่างในการพัฒนา ซึ่งหากเรา(ทุกคนในองค์กร)ช่วยกันพัฒนาคุณภาพองค์กรย่อมจะทำได้เร็วและดีกว่า
สำหรับพยาบาลเราจะทำอะไรได้บ้างในยุคที่เราต้องพัฒนาองค์กร
- พยาบาลต้องพัฒนาตนเอง
- พยาบาลทุกคนทำงานเพื่อพัฒนาองค์กร (ซึ่งต้องเป็นไปในทิศทางที่องค์กรต้องการด้วยค่ะ)
- พยาบาลทุกคนช่วยกันพัฒนาเพื่อนร่วมงาน
มาดูแนวทางพัฒนาทั้ง ๓ ข้อกันนะคะ
แนวทางการพัฒนาตนเอง
เราต้องแสวงหาแหล่งความรู้ด้วยตนเองค่ะ ซึ่งมีอยู่ ๓ แหล่งด้วยกันคือ
- แหล่งการเรียนรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ : ทำงานมานาน เจอปัญหาและฝึกแก้ปัญหาบ่อยๆ จนเป็นผู้มีความชำนาญในเรื่องนั้นๆ เรียกความรู้แบบนี้ว่าความรู้ฝังลึก (implicit knowledge)
- แหล่งเรียนรู้ที่เกิดจากตัวอย่าง : เรียนรู้จากเหตุการณ์ สถานการณ์ของผู้อื่น ที่อื่น
- แหล่งเรียนรู้ที่เกิดจากการค้นพบ : การค้นพบความรู้ แนวคิดใหม่ๆโดยไม่มีความรู้พื้นฐานมาก่อน หรือมีแต่น้อยมาก เช่นนิวตัน
คราวนี้เมื่อเรารู้ว่ามีแหล่งเรียนรู้ที่เราจะหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเอง ๓ แหล่งแบบนี้แล้วเราจะพัฒนาได้อย่างไร มาดูวิธีการกันค่ะ
- หาโอกาสให้ตนเองเกิดการเรียนรู้เชิงปฏิบัติ ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้คือนวตกรรมต่างๆ
- ท่านประธานเหมา เจ๋อตุง กล่าวว่า "แมวไม่ว่าจะสีอะไรขอให้จับหนูได้เป็นพอ" คนในองค์กรก็เหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นอย่างไรแต่ก็สามารถทำงานได้และสามารถเรียนรู้ได้ เมื่อมีการเรียนรู้และเกิดความรู้ใหม่ๆหรือเกิดนวตกรรมขึ้น สิ่งที่ต้องทำคือการบันทึกความรู้นั้นๆ และถ่ายทอดให้คนอื่นๆต่อไป ที่สำคัญคือ นำความรู้นั้นๆไปใช้ในกระบวนการพัฒนาคุณภาพในองค์กร
- หาประสบการณ์แก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ ๓ ขั้นตอนคือ ๑)ตั้งคำถาม ๒)สืบค้นหลักฐานอย่างเป็นระบบ ๓)นำหลักฐานที่ได้มาวิเคราะห์ สังเคราะห์
- การทดลอง เช่นพัฒนาโครงการนำร่องต่างๆ
- เรียนรู้จากประสบการณ์ในอดีต
professor Dr. Mo Lm Kim อดีต president ICN กล่าวไว้ว่าพยาบาลต้องมีความสามารถระดับสากล (global level) ต้องมีศิลปะการใช้ความรู้ดังนี้
- Know What รู้ว่าความรู้ประเภทไหนที่จำเป็นในงานนั้นๆ
- Know How รู้ขั้นตอน กระบวนการที่ถูกต้อง
- Know Why รู้ว่าทำไมต้องใช้ความรู้นั้นๆในการดำเนินงาน รู้และเข้าใจได้ว่าทำไมบางครั้งจึงไม่สำเร็จ
- Know Where รู้ว่าจะแสวงหาความรู้ที่จำเป็นได้จากที่ไหน
- Know When รู้จักใช้ความรู้ ข้อมูลที่มีอยู่อย่างฉลาด รอบคอบ ถูกกาล
แนวทางการพัฒนาองค์กร
เราจะทำองค์กรให้มีความเจริญและสง่างามได้อย่างไร
กฏข้อที่๑ รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลก ที่เปลี่ยนแปลงไป
กฏข้อที่๒ มีศักยภาพการสื่อสาร ต้องเร็ว ทันเหตุการณ์ กระจายข้อมูลข่าวสารได้ทั่วถึง ชัดเจน
กฏข้อที่๓ ทำงานกับหลายทีมงานที่มีความหลากหลาย (กับสาขาวิชาชีพอื่น) ต้องเข้าใจช่องทางการสื่อสาร ใช้ภาษาเดียวกัน ใช้วัฒนธรรมและมารยาทสากล
กฏข้อที่๔ ไม่พาองค์กรวิ่งตามกระแสจนขาดจุดยืนและความเป็นตัวตน
อ.อรพรรณ ได้ฝากข้อคิดสำหรับพยาบาลไทยไว้ว่า "พยาบาลส่วนนึงทำงานในหน่วยงานแพทย์แผนไทย เราได้พัฒนางานส่วนนี้ให้เห็นขอบเขตงานของพยาบาลหรือไม่ อย่างไร"
กฏข้อที่๕ เข้าใจนโยบายชาติและประยุกต์ใช้ในหน่วยงาน วิเคราะห์นโยบายพิจารณางานและภารกิจขององค์กรแล่วคิดเป็นโครงการ
กฏข้อที่๖ วิเคราะห์องค์กร หาจุดขายให้พบ
แนวทางการพัฒนาบุคคลอื่นๆในองค์กร
จะพัฒนาผู้อื่นได้ต้องปลดบ่วงตัวเองก่อน
- ปลดความคิดที่ว่าเราเก่ง และสามารถใช้อำนาจกับคนอื่นๆได้ เราต้องสอนงาน ถ่ายโอนงานให้เป็น
- ปลดพฤติกรรม "ด่าก่อนแล้วชมทีหลัง" ให้เราระลึกไว้เสมอว่า กฏธรรมชาติ ๓ สิ่งที่ไม่สามารถเรียกคืนได้ คือ "คำพูด" "เวลา" และ "โอกาส" โดยเฉพาะคำพูด ก่อนพูดนั้น เราเป็นนายอยู่เหนือคำพูด แต่หลังพูดออกไปแล้วนั้น คำพูดจะเป็นนายเหนือเรา
- ปลดความคิดที่ว่า เรายุ่งทั้งวัน ไม่มีเวลาให้ตัวเอง พยาบาลต้องมีความสงบซึ่งจะทำให้เกิดปัญญา แก้ปัญหาได้ดี ต้องมีความซือสัตย์ จะทำให้ได้รับความไว้วางใจและได้รับความร่วมมือ และต้องมีความหวัง
- ปลดความคิดที่ว่าเราต้องมีพระเดชเ้พื่อให้คนเกรงใจ ควรมีเมตตาให้มากและโกรธให้น้อย
รู้ว่าจะพัฒนาตนเองโดยการปลดบ่วงกันไปแล้ว คราวนี้มาดูกันนะคะว่า ๓ สิ่งที่ทำลายตัวเองมีอะไรบ้าง
- ความเย่อหยิ่ง
- ขาดสติ
- ความโกรธ
สามสิ่งที่ทำลายตัวเองนี้ เราไม่ควรเก็บมันไว้ค่ะ ลบได้ลบไปเลยนะคะ ^^
คราวนี้มาดูกันว่า ๓ สิ่งที่มีค่าในชีวิตมีอะไรบ้าง
- ความรัก
- เคารพตนเอง
- เพื่อนแท้
**********