การอบรมการคัดกรองเด็กลุ่มพัฒนาการผิดปกติอย่างรอบด้าน,นพ.นิธิพัฒน์ บุษบารติ
การอบรมการคัดกรองเด็กลุ่มพัฒนาการผิดปกติอย่างรอบด้าน
โดย นพ.นิธิพัฒน์ บุษบารติ : รพ.พุทธชินราช
๑๘ ก.ค.๕๕ รพ.พุทธชินราช
ข้อมูลทางการแพทย์ในปัจจุบัน สมองมีการเปลี่ยนแปลงตลอดชีวิต วัยรุ่นเป็นช่วงที่สมองมีการทำงานเร็วที่สุด เป็นช่วงสำคัญที่สุดสำหรับการปลูกฝังลักษณะต่างๆที่จะกลายเป็นบุคลิกภาพของบุคคล เมื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่จะมีการเปลี่ยนแปลงความคิดได้ยากมาก
ปัญหาเรื่องพัฒนาการในประเทศไทย มักส่งผลกระทบเรื่องการเรียนในเด็กประถม
ตัวอย่างภาพยนตร์ออทิสติก Rain Man (ทอม ครูซ)
Autistic Savant : ออทิสติกที่มีความสามารถพิเศษ พบบ่อยมากขึ้น
ความสามารถโดดเด่น 5 กลุ่ม
1.Memorization ความจำเป็นเลิศ เช่น Kim Peek มีสมองซีกซ้ายเด่น มีความจำเป็นเลิศตั้งแต่อายุ 1 ปีครึ่ง ใครอ่านหนังสือให้ฟังจำได้หมด อายุ 3 ปีอ่านหนังสืออกด้วยตนเอง เรียนรู้คำศัพท์จากพจนานุกรม
2.Lightening Calculation คำณวนเลขเร็ว
3.Calendar Calculating ปฏิทิน
ตัวอย่างภาพยนตร์ Memory rising คนอึดมหากาฬ ผ่ารหัสนรก
4.Musical ability เช่น Tony DeBLOIS เล่นดนตรีได้ 20 ชนิด เข้าใจทฤษฎีดนตรี จำโน้ตเพลงได้ ที่โดดเด่นคือ แจ๊ส
5.Artistic ability : AlonZo Clemous พูดไม่ค่อยได้ มือปั้น ชอบปั้นรูปสัตว์ตลอดเวลา ดูรูปแล้วปั้นได้เลย
: Stephen Wiltshire : The Amazing Human Camera สื่อสารกับคนไม่ค่อยดี แต่วาดรูปเก่ง
พบ Savant autistic เพียง 10 % เท่านั้น อีก 25-70 % เป็น MR (Mental Retardation:ปัญญาอ่อน) มักเกิดตอนเป็นทารก
ปัจจุบัน คนที่ Bright เหลือเพียง 2 คนในโลก ที่เหลือเสียชีวิตแล้ว(ใครนะ อยากรู้จัง)
ปัจจุบันพบ ออทิสติกมากขึ้น ปี 2000 พบ 1:2000 ›→ 1:1000 ›→ 1:150›→1:88 (ปี 2008) สาเหตุ มีคนเกิดมากขึ้น ค้นพบมากขึ้น
ปัจจัยเสี่ยง
- แฝดเหมือน เป็น ASD อีกคนมีโอกาสเป็น 36-95%
- แฝดไข่คนละใบ เป็น ASD อีกคนมีโอกาสเป็น 0-31%
- พ่อแม่ที่มีลูกคนที่หนึ่งเป็น ASD ลูกคนที่สองมีโอกาสเป็น 2-18 %
- ASD มีแนวโน้มจะพบบ่อยในคนที่มีความผิดปกติทาง genetic หรือ chromosome
- 10% ของ ASD พบว่ามีโรคอื่นร่วม เช่น Down syndrome, Fragile X syndrome, Tuberous sclerosis, other genetic และ chromosomal disorders
ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ ออทิสติก
- วัคซีนบางอย่างทำให้เกิดโรคนี้ (ผิด)
- ออทิสติกเลียนแบบได้ดีแต่สร้างสรรค์ไม่ได้ (ผิด)
- เด็กมีพรสวรรค์ไม่ต้องสอน เรียนรู้ได้เอง (ผิด ถ้าเจอ มอบโอกาส การสอนสำคัญที่สุด สอนด้วยตนเองดีกว่าเปิดเทปให้ฟัง ทั้งเด็กปกติและผิดปกติ)
ลักษณะออทิสติก
- หัวเราะไม่มีเหตุผล
- ไม่กลัวอันตราย
- ไม่รู้สึกเจ็บ
- ไม่อยากอยู่กับใคร
- ไม่อยากให้พ่อแม่กอด
- ไม่มองหน้า
- ชอบอะไรอย่างผิดปกติ เช่น นั่งมองพัดลม หมกมุ่นจนลืมเรื่องสำคัญบางอย่าง กรณีนี้ช่วยได้ แต่ต้องใช้เวลาและความอดทน
- ชอบอยู่คนเดียว
- พูดคนเดียว
- เดินคนเดียว
- เล่นคนเดียว
เป็นพฤติกรรมปกป้องตนเอง
ถ้าสามารถช่วยได้ก่อนอายุ 7 ปีจะช่วยได้
ตัวบ่งชี้ระยะต้น
- ไม่เล่นเสียง ไม่ชี้นิ้วเมื่ออายุ 1 ปี
- ไม่มีคำที่มีความหมายเมื่ออายุ 16 เดือน หรือ ไม่มีวลีที่ประกอบด้วยสองคำเมื่ออายุ 2 ปี
- ไม่มีการตอบสนองต่อชื่อเมื่ออายุ 1 ปี เรียกไม่หัน
- สูญเสียทักษะทางภาษาหรือทักษะสังคม เช่น พูดแสดงความต้องการไม่ได้ พูดเลียนแบบตามที่เราพูด เช่น เราถามว่า หิวข้าวไหม เด็กจะตอบว่า หิวข้าวไหม
- ไม่สบตา สบตาน้อย เมื่ออายุ 0-4 ปี
- ชอบเอาของเล่นหรือวัตถุมาต่อเนื่องมากเกินไป ถ้าเราทำให้พังจะอาละวาด
- ไม่ยิ้มหรือไม่ตอบสนองทางสังคมกับคนอื่น
*ทักษะการสื่อสารกับคนอื่น ดีที่สุดในการใช้ชีวิต*
IQ ปกติ 90-110
ตัวบ่งชี้ระยะท้าย : พบเมื่อโต
- บกพร่องความสามารถในการเป็นเพื่อนกับเด็กวัยเดียวกัน คบหาเจอกันกับวัยเดียวกันยาก
- บกพร่องในการเริ่มต้นบทสนทนาหรือพูดคุยเพื่อคงการสนทนา เช่น คุยแต่เรื่องของตนเอง เรื่องเดิมๆซ้ำๆ พอคู่สนทนาเปลี่ยนเรื่องจะไม่ยอมหรือโกรธและหนีไปคุยกับคนอื่น
- ขาดหรือบกพร่องการเล่นแบบจินตนาการ ความน่าจะเป็นไม่มี ต้องแทรกแซงการเล่นนั้น เช่น เล่นรถ วิ่งวนๆกลับมาที่เดิม ถ้าแกล้งชนจะเฉยๆแล้วกลับมาเล่นใหม่
- ใช้ภาษาเดิมๆซ้ำๆ
- สนใจเรื่องบางเรื่องอย่างจำกัด หมกมุ่นกับเรื่องบางเรื่องอย่างผิดปกติ
- หมกมุ่นกับวัตถุหรือเรื่องบางเรื่อง
- ไม่ยืดหยุ่นกับกิจวัตรประจำวันหรือพฤติกรรมบางงอย่างที่ทำจนเป็นนิสัย
Social skill problems
- ปากดี
- ระวังทุกเรื่อง ให้ออกห่างทุกคน ปรับตัวไม่เป็น
- Communication skills ทักษะการสื่อสาร
- Team building skills การทำงานเป็นทีม
- Conflict Resolution แก้ปัญหาความขัดแย้ง
- Basic interaction ปฏิสัมพันธ์ขั้นพื้นฐาน
Childhood disintegrative disorder พัฒนาการทุกอย่างเป็นปกติตั้งแต่แรกเกิดถึง 2 ปี จากนั้นเริ่มสูญเสียความสามารถบางอย่างอย่างน้อย 2 ด้านก่อนอายุ10 ปี
1.การรับรู้และการใช้ภาษา
2.ความสามารถในการปรับตัวและทักษะทางสังคม
3.ความสามารถในการควบคุมการขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะ
4.การเล่น
5.ความสามารถในการใช้กล้ามเนื้อ
- มีความบกพร่องในการสื่อสัมพันธ์ทางสังคมกับบุคคลอื่น (เช่น ความบกพร่องในทักษะที่เกี่ยวกับการอ่านภาษาท่าทาง , ล้มเหลวในการพัฒนาความสัมพันธ์กับเพื่อนในวัยเดียวกัน , ขาดการตอบกลับทางสังคมและอารมณ์
- มีความบกพร่องทางการสื่อสารอย่างมีคุณภาพ(เช่น ความล่าช้าของภาษาพูดหรือพูดไม่ได้, ไม่สามารถเริ่มต้นหรือรักษาการสนทนาไว้ได้, ใช้ภาษาพูดซ้ำๆ, ขาดการเล่นสมมติ)
- มีความสนใจในเรื่องที่ซ้ำและจำกัด , มีพฤติกรรมที่เป็นรูปแบบในเรื่องที่สนใจและกิจวัตรที่ทำ รวมไปถึงการมีกิริยาท่าทางที่เป็นรูปแบบ
- อาการจะเกิดขึ้นเร็วภายในไม่กี่วันหรือไม่กี่สัปดาห์ และอาจเกิดแบบช้าๆค่อยเป็นค่อยไป
- เฉลี่ยเริ่มมีอาการเมื่ออายุ 36 เดือน
- สุดท้ายความสามารถจะเริ่มหายไปและมีอาการทุกอย่างเหมือนเด็กออทิสติก
- IQ จะลดลง มักพูดไม่ได้
ในการอบรมครั้งนี้ได้ประโยชน์มากมาย ต้องขอขอบคุณพี่มด หัวหน้างานส่งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลชาติตระการ ที่ได้ส่งไปอบรม ขอขอบคุณทีมผู้จัดการอบรมที่ได้จัดงานนี้ขึ้นมา และที่สำคัญ ท่านวิทยากรบรรยายได้สนุกสนาน น่าสนใจ และได้ความรู้ ถ้ามีอบรมอีก ขอโอกาสได้ไปอีกนะคะ ^_^
ความเห็น (4)
- น่าสนใจมากเลยครับ
- กำลังทำเรื่อง social skills อยู่ครับ
- เป็นสารสนเทศที่น่าสนใจมากค่ะ ขอนำไปให้นักศึกษาที่เรียนวิชาจิตวิทยาสำหรับครู เรียนรู้ด้วยนะคะ ขอบคุณมากค่ะ
ขอขอบคุณอ.ขจิต ฝอยทองมากค่ะ ^_^
ยินดีค่ะ ผศ.วิไล แพงศรี ^_^
ขอบคุณทุกท่านที่ให้ดอกไม้ค่ะ