ชมปราสาทหินพิมาย (ชาลา และระเบียงคต)

ชาลาเป็นภาษาขอมโบราณ หมายถึง ทางเดินหรือทางไป ทำขึ้นเพื่อเชื่อมต่อระหว่างโคปุระกับระเบียงคต โดยชาลาจะเป็นทางเดินของพระมหากษัตริย์และ

เชื้อพระวงศ์เท่านั้น จะสังเกตเห็นว่า ที่ชาลาจะมีหลุมขนาดใหญ่อยู่ ๔ หลุม

หลุมเหล่านี้ในสมัยก่อนสันนิษฐานว่า น่าจะใช้ระบายน้ำจากหลังคา โดยสมัยก่อนบริเวณนี้จะมีการมุงหลังคาซึ่งปลายหลังคาก็จะไปเกยกับปากหลุมพอดี เมื่อฝนตกลงมาน้ำก็จะไหลลงสู่หลุมซึ่งก้นหลุมเป็นทราย ทรายมีคุณสมบัติไม่อุ้มน้ำ ส่วนสาเหตุที่ไม่สันนิษฐานว่าเป็นหลุมกักเก็บน้ำก็เพราะว่าเราจะสังเกตเห็นบริเวณผนังของหลุมจะมีการแกะสลักลวดลายซึ่งถ้ามีน้ำบรรจุอยู่จริงน้ำก็จะกัดเซาะลวดลายจางหายไป เนื่องจากหินทรายสีแดงไม่คงทนต่อน้ำ แต่ในปัจจุบันเรายังเห็นลวดลายแกะสลักอย่างชัดเจน จึงสันนิษฐานว่า น่าจะเป็นหลุมระบายน้ำ ไม่ใช่หลุมกักเก็บน้ำ และอีกนัยหนึ่งนั้นสันนิษฐาน ว่า หลุมทั้ง 4 นี้ เปรียบเหมือนแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ 4 สาย คือ คงคา ยมุนา อจิรวดี สรภู ซึ่งไว้ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ซึ่งมีหลักฐานบนแผ่นทับหลัง ว่า มีศาสนาพุทธ เข้ามาแล้ว และกำลังรุ่งเรือง จริงๆแล้ว ในปราสาทหิน พิมาย นั้นมีบ่อน้ำจริง 4 บ่อด้วยกัน อยู่มุม ทั้ง 4 มุม ด้านในติดกำแพงชั้นนอก นอกจากนี้ ในตัวเมืองพิมายก็มีบ่อน้ำโบราณ นอกตัวปราสาทอีก 4 บ่อ ชื่อ สระเพลง สระพลุ่ง สระแก้ว และสระขวัญ

ระเบียงคต

ระเบียงคต คือ กำแพงที่ล้อมรอบองค์ปรางค์ทั้งสามปรางค์ไว้ โดยลักษณะของกำแพงจะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสด้านในมีทางเดินเอาไว้สำหรับให้พระมหากษัตริย์เดิน ทักษิณาวัตร หรือการเดินหันแขนขวาให้กับสิ่งที่เคารพทั้งหมดสามรอบ เพื่อสงบจิตใจก่อนเข้าไปด้านใน

ด้านหน้าจะมีทับหลัง เป็นทับหลังรูปพระกฤษณะยกช้างสาร ๒ เชือก อยู่เหนือตัวหน้ากาล เพื่อแสดงถึงพละกำลังของตน ตัวหน้ากาลเกิดจากดวงตาที่สามได้เบิกขึ้นและหน้ากาลจะออกมาจากดวงตาที่สามของพระศิวะ ซึ่งมันอยู่ในดวงตาที่สามของพระศิวะ เป็นร้อยเป็นพันปี เมื่อมันออกมามันจึงหิวจัด ได้กลืนกินทุกอย่างแม้กระทั้งกาลเวลาและตัวของมันเองจึงทำให้เหลือเพียงส่วนหัวและส่วนแขนที่ใช้หยิบกินเท่านั้น โดยของโปรดของหน้ากาล คือ ความชั่วร้าย คนโบราณจึงเชื่อว่า เมื่อเราเดินผ่านทับหลังชิ้นนี้ไปมันจะดูดกลืนกินความชั่วร้ายที่ติดตัวเรามา จึงทำให้เราเป็นผู้บริสุทธิ์ ก่อนที่จะเข้าด้านใน

สำหรับทับหลังนั้นเอาเป็นว่า ถ้ามาเที่ยวแล้วจะชี้ให้ดูรายละเอียด ก็แล้วกันค่ะ

หลุมบรรจุวัตถุมงคล

หลุมบรรจุวัตถุมงคล ซึ่งการวางหลุมบรรจุวัตถุมงคลนั้น ก็เปรียบเสมือนกับเป็นการวางศิลาฤกษ์ ในการสร้างปราสาท โดยจะบรรจุของมีค่าไว้ด้านใน แบ่งออกเป็น ๓ จำพวก พวกแรกจะมี ๙ หลุม ๙ หลุมนี้จะบรรจุแร่รัตนชาติจำพวกพลอยแดงพลอยขาว ส่วน ๕ หลุมโดยรอบ จะเป็นหลุมบรรจุแผ่นทองคำ ซึ่งแกะสลักเป็นรูปดอกบัวแปดกลีบ

หมายถึง มงคลสี่ประการ แปดพยางค์ คือ

ชัยยะ คือ ขอให้มีชัย

ฤทธิ คือ ขอให้มีฤทธิ์

สวัสดิ คือ ขอให้มีความสุข

ลาภ คือ ขอให้มีลาภ

และหลุมทางด้านสามเหลี่ยมเป็นหลุมที่บรรจุพระพิมพ์ดินเผารูปพระพุทธรูป

ปางนาคปรก ซึ่งจะมีลักษณะคล้ายกับพระพุทธรูปที่อยู่ด้านในปรางค์ประธานแต่มีขนาดเล็กกว่า

หลุมบรรจุวัตถุมงคลนี้ ได้พบก่อนวันที่ ๑๒ เมษายน ๒๕๓๒ เมื่อครั้งที่

สมเด็จพระเทพฯ ได้เสด็จมาเป็นองค์ประธาน เปิดปราสาทหินพิมายให้เป็นอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย โดยทหารได้นำเครื่องตรวจจับวัตถุระเบิด มาตรวจพื้นที่โดยรอบปราสาทโดยเมื่อผ่านบริเวณนี้แผ่นทองคำ ได้ทำปฏิกิริยากับเครื่องตรวจจับวัตถุระเบิดเหล่าทหารจึงได้งัดแผ่นหินบริเวณนี้ออกมา จึงพบกับหลุมบรรจุวัตถุมงคลเหล่านี้และได้นำของมงคลเหล่านี้ไปเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพิมาย

ศิลาจารึก

จารึกภาษาขอมโบราณ แปลเป็นภาษาไทยโดย อาจารย์ฉ่ำ ทองคำวัน ซึ่งเป็นนักภาษาโบราณคดีของกรมศิลปากร โดยจารึกนี้จะบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับสมัยก่อนโดยจะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการทำพิธีกรรม “สังควัชรปุณมี”ซึ่งจะทำขึ้น

ในวันพุธ แรมหกค่ำ เดือนอ้ายของทุกๆปี และได้บอกถึงชื่อเดิมของปราสาทหินพิมาย คือ “ศรีวิเรนทราศรม” หมายถึง อาศรมของผู้ยิ่งใหญ่ และชื่อเดิมของเมืองพิมาย

คือ “วิมายะปุระ” ซึ่งหมายถึงเมืองที่ปราศจากมายา นั้นเอง

ตรงนี้หารูปยาก เดี๋ยวไว้มาเที่ยวจะชี้ให้ดูอีกที มันต้องมาดูของจริงจะได้อรรถรส

บันทึกหน้าจะพาไปเที่ยวลานชั้นใน และปรางค์ต่างๆแล้วค่ะ โปรดติดตามอตอนต่อไป

เขียนใน GotoKnow โดย ชลัญธร
ใน เรื่องเล่าจากสาวพิมาย

คำสำคัญ (Tags): #ชลัญธร#ปราสาทหินพิมาย

หมายเลขบันทึก: 489823เขียนเมื่อ 1 มิถุนายน 2012 23:44 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 23:17 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (9)

วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

เขียนเมื่อ 2 มิถุนายน 2012 00:09 น. ()

เที่ยวทางบันทึกไว้ก่อน แล้วจะย้อนมาเที่ยวให้ประจักษ์

รัชดาวัลย์ วงษ์ชื่น(อิงจันทร์)

เขียนเมื่อ 2 มิถุนายน 2012 01:11 น. ()

ขอบคุณที่แบ่งปันค่ะ

sr

เขียนเมื่อ 2 มิถุนายน 2012 05:33 น. ()

Thank you (on behalf of คนถางทาง) for this "...ศิลาจารึก จารึกภาษาขอมโบราณ แปลเป็นภาษาไทยโดย อาจารย์ฉ่ำ ทองคำวัน..."

I checked จารึกปราสาทหินพิมาย ๓
http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/th/main.php?p=ZGV0YWls&id=233
...
อักษรที่มีในจารึก ขอมโบราณ
...
ฉ่ำ ทองคำวรรณ, “จารึกหลักที่ ๖๑ จารึกที่กรอบประตูซุ้มระเบียงคดปราสาทหินพิมาย,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ ๓ : ประมวลจารึกที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลางของประเทศไทย อันจารึกด้วยอักษรและภาษาไทย, ขอม มอญ, บาลีสันสกฤต (พระนคร : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และโบราณคดี สำนักนายกรัฐมนตรี, ๒๕๐๘), ๑๓๑ - ๑๓๔.

But I found this on a government department (กระทรวงวัฒนธรรม) website: http://www.thaiwhic.go.th/tentative1.aspx

อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย

ตั้งอยู่ในอำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ห่างจากตัวเมืองนครราชสีมาประมาณ ๖๐ เมตร เป็นศาสนสถานที่สร้างขึ้นในพุทธศาสนาลัทธิมหายาน
ชื่อ พิมาย นั้น น่าจะเป็นคำเดียวกันกับชื่อ วิมาย ที่ปรากฏอยู่ในจารึกภาษาเขมรบนแผ่นหินกรอบประตูระเบียงคดด้านหน้าของปราสาทพิมาย

What can we say? But shame on กระทรวงวัฒนธรรม - They can't even see the difference between ขอม and เขมร. Do they have to be told how to do the right things?