สมถะกรรมฐาน VS วิปัสสนากรรมฐาน


สังเกตดูให้รู้ชัดว่าตนเองทำอะไรลงไป กำลังทำอะไรอยู่ และกำลังจะทำอะไรต่อไป

รูป คือ พื้นที่ด้านล่าง อาคารต่างๆ รวมถึงประภาคาร

จิต คือ ตัวเรา

กรรมฐาน หรือ การปฏิบัติธรรม หรือ ฝึกสมาธิ คือ ความเพียรพยายามทำให้เรื่องราวต่างๆเกิดขึ้น ตั้งอยู่และเปลี่ยนแปลงไปหรือจบลง อย่างดี เป็นปกติ หรืออย่างสงบเรียบร้อย

สติ คือ แสงสว่างที่สาดส่องจากสปอร์ตไลท์บนประภาคาร

สมาธิ คือ ระดับชั้นของประภาคารที่เราปีนขึ้นไปยืนอยู่

กิเลส คือ หมู่โจรหรือ คนพาล ที่เข้ามาอาศัยอยู่ตามพื้นดิน อาคารน้อยใหญ่บริเวณนั้น

คุณธรรม คือ คนดีที่เข้ามาอาศัยอยู่ตามพื้นดิน อาคารน้อยใหญ่บริเวณนั้น

สังขาร หรือ การนึกคิด คือ การกระทำของเราที่เกิดขึ้นต่อคนบนพื้นที่ด้านล่างบริเวณนั้น

เวทนา หรือ ความรู้สึก คือ ความรู้สึกของเราเมื่อมีการตอบโต้กลับจากคนบนพื้นด้านล่าง

สัญญา หรือ ความหมายที่รู้ คือ ความสามารถของเราในการแยกแยะได้ว่านั่นคือคนดี หรือ คนพาล ในบริเวณนั้น

วิญญาณ หรือ การรับรู้ คือ การเห็นของเรา เมื่อมองลงไปบนพื้นด้านล่าง

ญาณ หรือ ปัญญา คือ การอพยพออกจากพื้นที่บริเวณนั้นของโจรหรือ คนพาล

ฌาณ หรือ ระดับความสงบสุข คือ การอพยพเข้ามาในพื้นที่บริเวณนั้นของคนดี

กุศล หรือ บุญ หรือ บารมี คือ การที่โจรอพยพออกจากพื้นที่จนเหลือน้อยมาก เมื่อเทียบกับคนดีมีความสามารถจำนวนมากในบริเวณด้านล่างนั้น และคนดีก็สามารถปกครองสังคมได้

อกุศล หรือ บาป คือ  การที่คนดีอพยพออกจากพื้นที่จนเหลือน้อยมาก เมื่อเทียบกับโจรหรือคนพาลที่มีความสามารถจำนวนมากในบริเวณด้านล่างนั้น ซึ่งกำลังปกครองสังคมอยู่

อวิชชา หรือ ความไม่รู้ หรือ การเวียนว่ายตายเกิด หรือ ทุกข์ คือ เรื่องราวที่รับรู้เมื่อเราลืมตาอยู่บนประภาคาร

วิชชา หรือ นิโรธ หรือ นิพพาน หรือ การหลุดพ้น หรือ บรรลุธรรม คือ การหลับตา หรือ การลงมาจากประภาคาร

                การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน คือ การที่เราปีนขึ้นไปบนประภาคารในระดับที่สูงมากพอที่จะเห็นพื้นที่ด้านร่างให้ครอบคลุม จากนั้นทำการเปิดสปอร์ตไลท์เพียรพยายามส่องหาโจร หรือ คนพาลด้านล่าง ให้พื้นที่บริเวณนั้นสว่างพอโดยที่เมื่อพบกลุ่มโจรชัดๆ ก็ส่องไฟทิ้งไว้เฉยๆ แม้โจรจะพยายามหลบซ่อนอยู่ในอาคารต่างๆในช่วงแรกๆ ที่เราทำ หรือพยายามทำร้ายกลับมาก็ไม่เป็นผลเนื่องจากแสงไฟสว่างมากจนทำให้โจรไม่สามารถระบุตำแหน่งเราได้ถูกต้อง เราพยายามเพิ่มสปอร์ตไลท์จนครอบคลุมพื้นที่ด้านล่างทั้งหมด สุดท้ายโจรที่ส่องสุมกันอยู่เห็นว่าเราไม่เป็นพิษเป็นภัยแต่ไม่สบายใจที่จะอยู่ในที่ที่สว่าง ก็จะทำการอพยพออกจากพื้นที่ด้านล่างนั้นไปเอง เหลือแต่คนดีไว้ ต่อมาก็เราปิดสปอร์ตไลท์ หลับตาพัก หรือลงจากประภาคารในที่สุด

                การปฏิบัติสมถะกรรมฐาน คือ การที่เราปีนขึ้นประภาคารไปในระดับที่สูงขึ้นๆเรื่อยๆ และพยายามส่องไฟลงไปด้านล่าง พร้อมโยนอาหารให้แก่คนดีที่อาศัยอยู่อย่างทั่วถึง คนดีจะพยายามอพยพเข้ามาในพื้นที่นั้นมากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่โจรหรือคนพาลก็ได้อิ่มท้องด้วยจากการปล้นสะดมคนดี หรือว่าเราโยนอาหารให้ผิดคนแทนที่จะเป็นคนดีกลับโยนให้โจรซะเอง เนื่องจากเราอยู่สูงจนมองเห็นและแยกแยะคนด้านล่างได้ไม่ชัดเจนนัก อย่างไรก็ตามคนดีๆยังมีมากมายในสังคม

                การปฏิบัติกรรมฐานที่สมดุล คือ การที่เราปีนขึ้นไปบนประภาคารในระดับที่สูงมากพอที่จะส่องไฟให้เห็นคนดี โดยทั่วถึงพร้อมโยนอาหารให้อย่างแม่นยำเพื่อเพิ่มประชากรคนดีให้มากพอ แต่หากส่องไฟไปพบโจรก็หยุดพักแสงอยู่เฉยๆจน โจนหลบหรืออพยพออก และสุดท้ายก็ส่องไฟไปจนครอบคลุมพื้นที่ด้านล่าง ส่งอาหารให้คนดีอย่างแม่นยำ และเป็นสังคมที่ไปน่าอยู่สำหรับคนพาล เนื่องจากมีคนดีปกครองอยู่หนาแน่นอย่างรวดเร็ว

                การไม่ปฏิบัติกรรมฐานใดๆ คือ การที่เราปีนขึ้นไปบนประภาคาร ในระดับที่ไม่สูงนัก พยายามมองหาโจรหรือคนพาล โดยเปิดสปอร์ตไลท์ในช่วงแรก เมื่อพบก็ทำการปิดสปอร์ตไลท์พร้อมยิงปืนกราดลงไปหวังให้โจรหรือคนพาลตายไป หรือหนีหายไปจากบริเวณนั้น แต่ผลคือคนดีและคนร้ายก็เสียชีวิต พื้นที่และอาคารต่างๆเสียหาย โจรที่เหลือก็หาทางทำร้ายเรากลับ หรือยิงปืนกลับมาจนเราได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต หรือทำลายประภาคารจนสำเร็จ สุดท้ายคนดีๆก็ลดลงส่วนคนร้ายก็เข้มแข็งและเพิ่มจำนวนมากขึ้นและปกครองสังคมในที่สุด

                

หมายเลขบันทึก: 484992เขียนเมื่อ 12 เมษายน 2012 15:59 น. ()แก้ไขเมื่อ 20 มิถุนายน 2012 01:25 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (3)

....ชอบใจ..จังเลย..คิด..ได้..ยังไง..เนี่ยะ.บอกมั่ง.ฮี่....(ยายธี)

ขอบคุณครับยายธี ขอให้ปฏิบัติได้ก้าวหน้ามากๆขึ้นไปนะครับ..สงกรานต์สวัสดี Ac

ขอบคุณครับ อาจารย์ที่เขียนบทความให้อ่านและเข้าใจอย่างง่าย

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท