การคิดหัวข้อวิจัย จากกระบวนการทำงานหลัก
(นำเสนอในการประชุม Fa หน่วยงานของรพ.เพื่อผลักดันการทำ R2R)
การทำวิจัยเริ่มจากใจที่อยากจะพัฒนาอะไรสักเรื่องหนึ่ง ซึ่งต้องรู้จักตั้งข้อสงสัย รู้จักตั้งคำถาม มองปัญหาหรือคำถามวิจัยให้ออก โดยอย่าทิ้งเป้าหมายสุดท้ายของเราคือ “ต้องการพัฒนางาน”
การคิดคำถามวิจัยมีหลายวิธี แต่หากคิดปัญหาในงานหรือเรื่องที่จะทำวิจัยไม่ออก ขอเสนอวิธีดังต่อไปนี้ (ซึ่งอาจจะช่วยให้คิดปัญหาในการทำงาน และทำให้เกิดการดึงงานวิจัยเข้ามาพัฒนางานประจำ ได้ง่ายขึ้น) ดังนี้
ขั้นแรก เราดูว่ากระบวนการหลักของการทำงานเรามีขั้นตอนอะไรบ้าง ทำตารางให้กระบวนการหลักอยู่ในแนวตั้ง และมิติคุณภาพอยู่ในแนวนอน
ขั้นที่สอง ลองพิจารณาไล่ๆ ไปตามมิติคุณภาพ ว่ามีปัญหาเกิดขึ้นไหม? ตรงไหนที่ผลลัพธ์ยังไม่ได้ตามต้องการมีหรือไม่ หรือดู Gap ระหว่างสิ่งที่เราคาดหวังกับสิ่งที่เป็นจริงมีช่องว่างเกิดขึ้นตรงจุดใด
ขั้นที่สาม ถ้าผ่านหรือยอมรับได้ก็ขีด / ถ้าเกิดปัญหาก็ขีด X แล้วบันทึกรายละเอียดลงไป
ขั้นที่สี่ หากต้องการวิเคราะห์ให้ละเอียดมากขึ้นก็ดึงกระบวนการทำงานหลักแต่ละขั้น เอามาดูให้ลึกกันไปเลย ก็จะครอบคลุมมากขึ้น
ตัวอย่าง:
ขั้นที่ ๑ กระบวนการเตรียมผู้ป่วย
กระบวนการหลัก\มิติคุณภาพ |
สมรรถนะผู้ให้บริการ |
เหมาะสม |
ประสิทธิผล(ผลลัพธ์ดี?) |
ประสิทธิภาพ(ผลลัพธ์เทียบกับการลงทุนดี?) |
ปลอดภัย |
การเข้าถึงบริการ |
เท่าเทียม |
ต่อเนื่อง |
Lean /อื่นๆ |
ลำดับความรุนแรง |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ให้ข้อมูลทั่วไป |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ลงนามยินยอม |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pt Identification |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ส่งต่อ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
เตรียมสถานที่ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
เตรียมอุปกรณ์ |
|
X1 |
X1 |
X1 |
X1 |
X1 |
X1 |
X1 |
X1 |
เตรียมเจ้าหน้าที่ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X1 ปัญหาผ้าปูไม่พอใช้* ผู้ป่วยต้องนอนบนเตียงติดพื้นผ้ายาง เสื้อผ้าไม่พอ ผู้ป่วยผู้หญิงรู้สึกอาย ไม่มีเสื้อผ้าใส่มีแต่ผ้าคลุมตัว เสี่ยงต่อการร้องเรียน เราอาจใช้เทคนิค Tracer มาช่วย เนื่องจากเกิดผลกระทบมาก และซ่อนเร้น (หมายถึงผู้ป่วยต้องทนกับสภาพอยู่แบบนี้ไม่กล้าร้องเรียน) ไปดูซิว่าสาเหตุจากอะไร อาจทำการศึกษาวิจัยเชิงสำรวจก่อนก็ได้ เช่นเรื่อง “ผลการตามรอยกระบวนการจัดส่งผ้าผู้ป่วย” แล้วนำมาปรับปรุงอีก Phase นึง เป็นเรื่อง “ผลการพัฒนาระบบการส่งผ้า ต่อ อุบัติการณ์ผ้าไม่พอใช้ และต่อความพึงพอใจของผู้รับบริการและผู้ให้บริการ” |
หมายเหตุ: * เป็นเพียงตัวอย่างเท่านั้น และที่สำคัญ ถ้าใครมีคำถามวิจัยอยู่แล้ว ก็เริ่มวิจัยได้เลยนะคะ ไม่ต้องใช้ตารางช่วย เพราะมันค่อนข้าง Formal เกินไป แต่อย่างไรก็ตามวิธีนี้อาจช่วยได้ในบางกรณีค่ะ
ขอให้คิดออกนะคะ
๑๖ ก.ย. ๕๔
สุดยอด แบ่งปันกระบวนการคิดที่ง่ายๆ
ขออนุญาตเอาไปใช้นะคะ
ขอบคุณคะ.....
เรียน อ.หมอ CMUpal
พี่ทำตารางลง Blog ยังไม่ได้ค่ะ เลยอ่านเข้าใจลำบากหน่อย ขอบคุณทึ่คอยให้กำลังใจนะคะ
เรียน คุณกระติก
หัวข้อวิจัยนั้นเราต้องให้เวลากับผู้ทำนานพอสมควร แต่หากผู้ปฏิบัติบังเอิญได้มาหลายเรื่องก็อาจใช้ตารางช่วยพิจารณาว่าเรื่องไหนดีที่สุดได้เช่นกันค่ะ โดย
๑. ดูความชอบความสนใจ
๒. ดูความสำคัญ
๓. ดูว่าสามารถทำวิจัยได้
และประเมินความซ้ำซ้อนกับเรื่องที่เคยทำมาแล้ว ในประเด็น ๑.ปัญหา ๒.สถานที่ ๓.เวลา และ๔.วิธีการ ค่ะ
(อ่านจากหนังสือ อ.ธวัชชัย วรพงศธรมาเผยแพร่และช่วยเตือนความจำตัวเองค่ะ)
เรียน ท่านพี่หนาน ท่านดร.ภิญโญ และท่านGuy...ขอบคุณที่ให้กำลังใจค่ะ