ตะวัน

ดอกทานตะวัน

 

 

 สารภีสีเหลืองสด                 ก็ปรากฏสีสดใส
พระองค์ทรงสีไกล                                ทรงแผ่ไปในโลกา
ทานตะวัน ทันรับแสง                          พระแสดงเจ้าธรรมา
ล้ำเลิศเกิดปัญญา                                ด้วยศรัทธาที่เบิกบาน ฯ

 

  ชื่อสามัญ                                         Sunflower

  ชื่อพฤกษาศาสตร์                          Helianthus annuus Linn.

  ชื่ออื่น ๆ                                           บัวทอง ชอนตะวัน

  วรรณคดีไทยที่กล่าวถึง             กาพย์เห่เรือ

  การขยายพันธุ์                                การเพาะเมล็ด

  สมุนไพร                                          น้ำมันจากเมล็ด แก้พิษแมลงป่องต่อย ลดไขมันในเส้นเลือด  ใบ แก้หืด เบาหวานแกนต้น แก้นิ่วในทางเดินปัสสาวะ นิ่วในไต ขับปัสสาวะ

   ลักษณะ                                     เป็นไม้ล้มลุก ต้นเดี่ยว ลำต้นตรงสูงไม่เกิน 2 เมตร มีขนสาก ใบรูป ไข่ขอบเป็นจัก ดอกมีขนาดใหญ่ กลางดอกเป็นเมล็ด สีเหลืองหันดอกไปทางทิศตะวันออก มีทั้งดอกซ้อนและไม่ซ้อน

 

สาเหตุที่ดอกไม้ชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า ทานตะวัน เพราะว่า มันจะหันหน้าไปตามทิศทางของดวงอาทิตย์นั่นเอง ส่วนชื่อวิทยาศาสตร์มีความหมายเช่นเดียวกันคือ Helianthus annuus ชื่อแรกนั่นมาจากภาษากรีกที่มาจากคำว่า helio ซึ่งแปลว่า ดวงอาทิตย์ และคำว่า anthus  ซึ่งแปลว่า ดอกไม้ ทานตะวันเป็นไม้เนื้ออ่อนตระกูลเดียวกันกับเบญจมาศ มีลำต้นตรงและมีขนปกคลุม ลำต้นส่วนใหญ่ไม่มีแขนง มีความสูงตั้ง 0.5-5 เมตร จำนวนใบบนต้นประมาณ 7-70 ใบ ใครที่เรียกดอกทานตะวันที่เห็นเป็นหนึ่งดอก ประกอบด้วยดอกย่อยประมาณ 700-3000 ดอก แล้วแต่สายพันธุ์ ดอกย่อยแบ่งออกเป็นสองประเภท ประเภทแรกคือ ดอกย่อยที่อยู่รอบจานรองดอก เป็นดอกที่เป็นหมัน มีกลีบดอกที่มีขนาดใหญ่สีเหลืองส้ม หรือเป็นกลีบของดอกทานตะวันนั่นเอง

                อีกประเภทคือ ดอกย่อยที่อยู่ในจานดอก ดอกย่อยพวกนี้เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ซึ่งเกสรตัวผู้เจริญและพร้อมที่จะผสมพันธุ์ก่อนเกสรตัวเมีย จึงต้องอาศัยแมลงเช่น ผึ้ง ในการช่วยผสมเกสรกับดอกอื่นในต้นเดียวกันและต้นอื่น