เบื้องหลังการถ่ายทำ สยามขอมเขมร..๑ จาก Trosok peam ถึง ทาสแตงหวาน (

การที่ผมงมเข็มในมหาสมุทรจนต่อกระเบื้องแตกได้ว่า เขมรไม่ใช่ขอมนั้น  มันน่าสนุก จึงขอบันทึกเป็นเบื้องหลังฉากไว้ให้ทราบว่า

 

คือ ผมอ่านข้อมูลใน wikipedai ตอนแรกเห็นกษัตริย์  trosok peam โผล่ขึ้นมาเมื่อคศ. 1336 โดยไม่มีคำว่า วรมันต่อท้าย ผมเริ่มสะดุดใจอย่างรุนแรง ว่าคนนี้ต้องเป็นคนละเผ่าพันธุ์กับขอมเป็นแน่ ไม่งั้นคงไม่เปลี่ยนรุนแรงปานนี้

 

ในช่วงนั้นผมอ่านภาษาอังกฤษแล้วผมแปลว่า โตรสก พาม  (เพราะเขมรมักออกเสียง อา เป็น เอีย ดังนั้นเพียมก็คือพามสิ)    อ๋อ ก็  “โตรสก  พราห์มณ์”  นั่นเอง คิดตีความไปว่า คงเป็นพวกนักบวชฮินดู ขัดใจกับกษัตริย์วรมัน ก็เลยนำศิษยานุศิษย์มาก่อการปฏิวัติ

 

ตอนหลังมาอ่านเจอคำว่า "พระเจ้าแตงหวาน" ในพงศาวดารเขมร (ฉบับนักองค์เอง ) ชักเอะใจว่า trosok peam จะคือ แตงหวาน  เสียกระมัง  หรือว่า พราห์มณ์ผุ้นี้มีชื่อสามัญว่า แตงหวานหนอ

 

เผอิญมีนศ. ป. เอกวิศวเครื่องกลของผม เธอเป็นลูกจีน บ้านอยู่บุรีรัมย์  ค้าขายเก่ง ช่วยแม่ขายของ มีลูกค้าเขมรมาก ก็เลยเรียนรู้ภาษาเขมร(สูง) โดยธรรมชาติแต่อ้อนออก พูดเขมรได้ ผมเลยเอามาสัมภาษณ์

 

ครั้งแรกผมออกเสียงให้เธอฟังว่า โตรสก เพียม แปลว่าอะไร ..เธองงไก่ตาแตก บอกว่าไม่มีค่ะ

 

ผมเค้นต่อว่า แตง ในภาษาเขมรว่าไง เธอว่ามีหลายคำ ผมก็ว่าไหนลองออกเสียงให้ฟังสิ เธอก็ว่ามาสองสามคำ จนมาเจอคำว่า ตระซอก (โตรสก) ผมก็แอบอมยิ้มว่าเราคงมาถูกทางแล้ว

 

ผมเค้นรอบสองว่า “หวาน” ว่าไร เธอว่า “ประแอม” ผมก็เชื่อมไปถึง เพียม ของผม แต่คิดแบบฝรั่งว่า เอ มันออกเสียงเป็นขยักว่า pe-am ก็ได้นะ (เพ-แอม) แต่คนเขมรก็คงแบบไทยที่มักตัด ร ออก จริงแล้วคือ เพร-แอม หรือ เปรแอม นั่นเอง   (ความต่างระหว่างเขมรสูง เขมรต่ำ)

 

โตรสกเพียม ก็กลายมาเป็น ตระซอกประแอม หรือ แตงหวาน ด้วยประการฉะนี้

 

(โหย...เชอร์ล็อคโฮล์ม...นักสืบทางโบราณคดี ที่แสนสนุก)

 

 

ผมยังคิดเชื่อมต่อยอดไปอีกว่า คำว่า “หวานปะแล่มๆ”  ของเรามาจากไหน อ๋อ ก็ ประแอม ของขอมนี่เอง (กระมัง)  หวานประแอมๆ กลายมาเป็น หวานประแล่มๆ

 

หมายเหตุ

 

1) เขมรในไทยแถบอีสานใต้นั้นราเรียกว่าเขมรสูง ส่วนเขมรในเขมรเรียกเขมรต่ำ จนทำให้ นักประวัติศาสตร์ชื่อดังบางท่านของไทยเรา เอามาเป็นประเด็นเข้าข้างเขมรไปแล้วว่า ...คำว่า ขอม มาจาก “ ขแมร์กรอม”  (กรอมแปลว่าต่ำ) เขมรกรอม กลายเป็น เขมรกร๋อม ตอนหลัง เขมรหายไป กลายเป็น กร๋อม แล้วกร๋อม กลายเป็น ขอม ...วาว ผมว่าท่านเว่อไปมากเลยนะในการเข้าข้างเขมร แบบว่าจะยัดเยียดความเป็นขอมให้เขมรให้จงได้   ส่วนสยามไทยท่านว่าเป็นทาสขอม

2) ส่วนผมว่าตรงข้าม คือ เขมรเป็นทาสขอม ซึ่งคือสยาม...คลั่งชาติได้ระดับเลยนะเนี่ยเรา  (อย่างน้อยก็คงในมุมมองของท่านนักประวัติศาสตร์ท่านนั้นที่ anti-คลั่งชาติ เสียจนตาบอด)

3) ถ้าผมเอาลีลาของนักประวัติศาสตร์ชื่อก้องท่านนั้นมาใช้บ้าง ผมอาจบอกว่า  สยาม มาจาก  แจแปน ก็ยังได้ คือ แจแปน เป็น แสแปน เป็น แสแยน เป็น แสยาม เป็น สยาม  555  หรือ อาจมาจาก ฝรั่งเศส ..สรั่งเสส ..สยั่งเสส..ที่เหลือฝากเป็นการบ้านให้ นักประวัติศาสตร์ชื่อก้องท่านนั้นช่วยคิดต่อให้จบด้วย ครับ

4) ส่วนทฤษฎีของขยหม  (กระผม) “สยาม” มาจาก “สวายามภูวา” นั้น ต่อกันไม่ไกลจนน่าเกลียดนัก  และมีบริบท หลักฐานทางประวัติศาสตร์รองรับ ไม่ใช่ว่าต่อภาษาเล่นให้ แขมร์กรอม เป็น ขอม ไปได้โดยไม่มีหลักฐานบริบทใดๆ

 

...คนตามขอม (๒ กย. ๕๔)

 

[วาทิน ศานติ์ สันติ]

ผมไม่เคยเข้าใจลึกซึ้งและไม่กล้าฟันธงว่า เขมรไม่ใช่ขอม หรือเขมรคือขอม

มันอาจจะเกิดการกร่อนเสียง หรือเกิดจากการเีรียกชื่อของกลุ่มชนชาติต่าง ๆ

เชื่นครั้งหนี่ง เราเองก็เคยถูกพม่าเรียกว่า ขอม เหมือนกัน หรือเราก็เคยเรียกลาวว่า จาม เป็นต้น

เนื่องจากมีความรู้น้อยจึงถามอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญทั้งภา็ษาเขมร เช่น อ.ดร.ศานติ ภักดีคำ, อ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล ผู้เชี่ยวชาญด้านสันสกฤษและเขมร ซึ่งท่านทั้งสองก็ไม่อาจฝันธงได้

พวกเราก็ได้แต่หวังพึ่งนักภาษาศาสตร์ นักนิรุกติศาสตร์ นักอ่านจารึก นักโบราณคดี นักประวัติศาสตร์ นักมานุษยวิทยา นัก นัก นัก....... (นัก ก็มาจากเขมร) ไปเรื่อย ให้พวกเขาเหล่านั้นหาคำตอบแทน

ได้อ่านบทความนี้จึงทำให้ผมได้ข้อมูลใหม่ ๆ มาประกอบการตัดสินใจ และ็ป้นกำลังให้เขียนเรื่องเขมรเยอะ ๆ ครับ ผมรักเขมรสุดหัวใจ