พระโรงงานระดับฝีมือต่างๆ ที่พบบ่อยในตลาดพระ

พระโรงงานฝีมือจัด และดีมาก เหล่านี้จะพบบ่อย ในมือของนักสะสมพระที่ไม่ค่อยพัฒนาความรู้ของตัวเอง

หลังจากผมพยายามคัดแยกพระโรงงานออกจากพระแท้ในทุกกลุ่มเนื้อที่ผมมี ทำให้ตู้และกล่องเก็บพระของผมโล่งพอสมควร ไม่เหมือนช่วงแรกๆที่ไปเหมาพระมาจากตามบ้าน ที่มีทั้งพระแท้และพระโรงงานปะปนกันมากพอสมควร

ด้วยสาเหตุมาจากความรู้ และความเข้าใจไม่ชัดเจนพอ ถามใครก็ไม่ค่อยได้ อาจจะเพราะไม่รู้เหมือนกัน หรือกลัวเราจะรู้ทันก็ไม่ทราบ

ดังนั้น อะไรที่ดูแล้วใกล้เคียงก็เก็บไว้ก่อน

แต่พอชัดเจนมากขึ้น

ก็ค่อยๆคัดแยกออกเรื่อยๆ ตามลำดับ ที่เป็นที่มาของบันทึกสรุปบทเรียน ที่ผมพยายามบันทึกมาเป็นระยะๆ

โดยเริ่มจากแยกระดับฝีมือไม่ดีชัดๆออกไปก่อน ที่กลางๆก็เก็บไว้เพื่อพิจารณา ที่มั่นใจค่อยนำเสนอสรุปบทเรียน

ดังนั้น ความแตกต่างของการพัฒนาความรู้ ก็คือความคมชัดของเส้นแบ่งระหว่างพระโรงงาน และพระแท้

วันนี้ขอเป็นบันทึกรวมแบ่งระดับฝีมือ แต่การดูเนื้อจริงๆนั้น ขอให้ย้อนไปดูบันทึกเก่าที่มีรายละเอียดทุกเนื้อ

• ทั้งเนื้อดิน ของกรุต่างๆ
• ตะกั่วสนิมแดง
• ชินเงิน
• ชินเขียว
• สำริด
• เงิน
• ทองคำ
• จนกระทั่งเนื้อผง

จุดน่าสนใจก็คือ ผมพบว่า

พระโรงงานฝีมือจัด และฝีมือดีมากเหล่านี้จะพบบ่อยมาก ในมือของนักสะสมพระที่เก็บมานาน แต่ไม่ค่อยพัฒนาความรู้ของตัวเอง

เพราะ เมื่อเราพัฒนาความรู้แล้ว เราก็จะค่อยๆคัดแยก "พระฝีมือจัด" ออกเรื่อยๆ

จนกระทั่งแบ่งเกรด เป็น

• ระดับฝีมือจัด
• ฝีมือดีมาก
• ฝีมือดี 
• ฝีมือธรรมดา และ
• แบบฝีมือไม่ดี ในกลุ่มพระเก๊ดูง่าย

หลังจากนั้น ก็พยายามมาพิจารณาว่าแต่ละระดับฝีมือ เขาทำได้ถึงขนาดไหน

ในระดับฝีมือไม่ดีนั้น จะดูง่ายมาก

• ทั้งเนื้อ ทั้งพิมพ์ไม่มีอะไรใกล้เคียงเลย
• ทั้งศิลปะที่หยาบ ไม่อ่อนช้อย
• เนื้อกระด้าง ผิวก็โปะบ้าง ขัดแต่งบ้าง พ่นทรายบ้าง สารเคมีหรือกรดกัดบ้าง
• แต่งสีแบบหยาบๆแล้วนำมาขายเป็นร้อยละ หรือองค์ละ ๒๐ ถึง ๕๐ บาท และ
• ขายดีมากที่สุดในตลาดพระ เพราะราคาถูก มีจำนวนมาก

ผู้ที่ซื้อพระเหล่านี้ไป เท่าที่ทราบและเคยเห็น ก็มักเป็นพระที่มาจากวัดต่างๆ ที่นำไปแจกพระเครื่องสมนาคุณคนทีมาทำบุญให้วัด

ผมหลงหยิบในช่วงแรกๆบ้างเล็กน้อย ส่วนใหญ่คืนจ้าของเขาไปหมดแล้ว เก็บไว้ดูไม่กี่องค์

เนื่องจากดูง่าย มีอยู่ทั่วไป และคิดว่าทุกท่านคงเคยเห็นแล้ว จึงขอข้ามไป

ในระดับฝีมือธรรมดา เริ่มจะดูยากสำหรับมือใหม่

• พิมพ์จะทำได้ใกล้เคียง แต่เนื้อมักไม่ตรงตามมวลสารของแต่ละกรุ
• ผิวและการกร่อน หรือการเกิดสนิม ไม่ใกล้เคียง ไปไม่ได้เลย
• ทั้งมีสภาพยังใหม่ แต่พยายามทำให้เก่าด้วยการโปะ การขัดแต่งแบบหยาบๆเละๆ

พระกลุ่มนี้สามารถแยกได้ง่าย เพราะเนื้อไม่ถึง เนื้อผิดกรุ และพิมพ์มักเพี้ยนๆ ตี้นไปหรือผิดเพี้ยน ขนาดเล็กไป ใหญ่ไป

ในระดับฝีมือดี มือใหม่จะหลงง่ายมาก

• พิมพ์และตำหนิต่างๆจะทำได้ตรงตามตำราที่เขียนโดย "เซียนใหญ่" ที่วางขายในตลาดเป็นส่วนใหญ่
• มีการพัฒนาฝีมือช่างได้ดี
• งานค่อนข้างละเอียด ขายแยกเป็นองค์ๆ องค์ละประมาณ ๑๐๐ บาท
• แผงพระมักใช้ประดับแผง เผื่อให้มือใหม่หลงหยิบ
• มักจะมีรายละเอียดของศิลปะบางจุดที่ยังไม่ได้ทำ หรือช่างมองข้ามไป
• บางทีเนื้อก็ทำได้แบบใกล้เคียงมาก
• แต่ยังมีจุดสังเกตที่ระดับเซียนมักใช้คำว่า "ไม่เป็นธรรมชาติ" หรือ "ไม่ตรงตามตำรา"

ในระดับฝีมือดีมาก นักสะสมทั่วไปจะหลงหยิบเป็นประจำ

• ระดับนี้ พิมพ์และตำหนิมักจะถูกต้องตามตำราหมดทุกจุด
• โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ ระดับบล็อคคอมพิวเตอร์ โอกาสพลาดน้อยมาก
• เนื้อก็ทำแนบเนียน ดูยากมาก แต่จะไม่หนึกนุ่มแบบพระแท้
• เป็นพระระดับทำทีละองค์ และลงรายละเอียดตามตำราที่มี
• คนที่ไม่เคยเห็นพระแท้ จะคิดว่าแท้ เพราะจะเหมือนตัวหนังสือในตำราทุกรายละเอียด
• ราคาขายอยู่ที่ประมาณ ๒๐๐ บาท
• คนที่ศึกษามานานพอสมควรจะมองออกในลักษณะไม่ "สวยงาม" แบบ "ธรรมชาติ" ตรงตามศิลปะ เนื้อหา และหลักการ

ในระดับฝีมือจัด แม้แต่คนเล่นพระเครื่องมานานก็อาจยังพลาด

• เป็นพระที่ผ่านการผลิตแบบทีละองค์
• เน้นความละเอียดทั้งพิมพ์และเนื้อ ในทุกมิติ
• ทั้งความหนา สีของวัสดุและมวลสาร คราบต่างๆ สนิม
• โดยช่างจะพยายามเลียนแบบธรรมชาติเกือบทุกขั้นตอน
• แต่เป็นการเร่งปฏิกริยา หรือทำเลียนแบบธรรมชาติ ตามลำดับที่อธิบายไว้ในตำรา
• รายละเอียดใดๆในตำรา จะมีครบหมดอย่างไม่น่าเชื่อ
• ช่างฝีมือดี อ่านมาก ศึกษามาก อาจจะมากกว่านักสะสมบางคนด้วยซ้ำ
• แต่เป็นการทำแบบรวดเร็ว
• จึงทำให้ "อายุ" ของเนื้อเป็นแบบเดียว ไม่ค่อยหลากหลาย
• ผิวมักมีแบบเดียว หรือหลายแบบแต่เรียงกันไม่เป็นระบบแบบ "ธรรมชาติ"
• มีความขัดแย้งในเชิงหลักการพัฒนาการของเนื้อพระ

ฉะนั้น โดยรวม 

• การดูเนื้อพระ ผิวพระ และวิวัฒนาการที่เห็น จึงสำคัญกว่าการดูพิมพ์ และตำหนิ
• เพราะ พิมพ์นั้นลอกเลียนแบบได้ง่ายมาก ในยุคคอมพิวเตอร์

• แต่ก็ต้องดูประกอบกันทั้งสองอย่าง

จึงจะปลอดภัยที่สุด

เมื่อเวลาดูพระ จึง

• ต้องค่อยๆดู
• ใช้กล้องกำลังขยายสูง
• ดูในที่มีแสงมากๆ
• ดูทีละจุด ทีละประเด็น
• ค่อยๆอ่านเนื้อ
• อ่านพิมพ์
• อ่านอายุ และ
• อ่านประวัติของพระแต่ละองค์ จากสภาพที่ปรากฏที่เนื้อและผิวพระ

• อย่าเชื่อนิทานใดๆ
• ให้ดูและอ่านจากเนื้อพระอย่างเดียว

เมื่อเริ่มเรียนนั้น

• อย่าดูแบบเซียน
  • ที่หยิบดูแบบรวดเร็ว
  • ด้วยความชำนาญ
  • ดูโดยรวมในเชิงศิลปะ ตำหนิ อายุของเนื้อ ความงาม และธรรมชาติ
  • แบบเบ็ดเสร็จในรอบเดียว

• มือใหม่ต้องค่อยๆไป ค่อยๆอ่าน ให้เวลาในการอ่านมากๆ
  • วางทันทีเมื่อสังเกตเห็นสิ่งผิดปกติ
  • โอกาสเก๊ มากกว่า แท้
    • แม้จะแท้ก็ไม่สวย อย่าไปอาลัยอาวรณ์
• ถนอมเนื้อถนอมตัวไว้ จะเจ็บน้อย
• โอกาสยังมีอีกมาก ตราบใดที่เงินยังอยู่ในกระเป๋า

แล้วท่านจะไม่พลาดไปหยิบพระโรงงานเหล่านี้ครับ

ขอให้โชคดีครับ