การประเมินสุขภาพ:ใบงานชิ้นที่ ๑ คำศัพท์เกี่ยวกับการตรวจร่างกาย

ให้นักศึกษาท่องคำศัพท์เหล่านี้ให้ได้ทุกคำ

ศัพท์เกี่ยวกับการตรวจร่างกาย

การตรวจศีรษะ ใบหน้า ตา หู จมูก

1. alopecia	ผมบางลง ผมร่วง
2. pattern alopecia	ผมร่วงหายไปเป็นหย่อมๆ
3. diffuse alopecia	ผมร่วงทั่วไป
4. hair texture	ลักษณะของเส้นผมที่ได้จากการใช้นิ้วคลำ
5. conjunctiva	เยื่อบุตา
6. eyelids	เปลือกตา
7. eyelashes	ขนตา
8. eyeball	ลูกตา
9. eyebrow	ขนคิ้ว
10. extraoccular movement   การเคลื่อนไหวของลูกตา/การกลอกลูกตา
11. visual acuity	สายตา/ความสามารถในการมองเห็น /การอ่าน
12. visual field	ลานสายตา/ความสามารถในการมองเห็นเป็นบริเวณ 180  องศา
13. arcus senilis	วงกลมสีขาวอยู่รอบๆตาดำ
14. ear wax	ขี้หู
15. nasal septum	ผนังกั้นรูจมูก
16. septal deviation	การคดของ/ผนัง /กระดูกอ่อนที่กั้นจมูก

การตรวจระบบหัวใจและไหลเวียน

1. central cyanosis                 ผิวหนังเขียวหรือม่วง บริเวณหนังตา ลิ้น และริมฝีปาก เพราะขาดออกซิเจนในเลือด
2. peripheral cyanosis            ผิวหนังเขียวหรือม่วง บริเวณปลายมือปลายเท้า ซึ่งเกิดจากการมีออกซิเจนไปเลี้ยงไม่เพียงพอ
3. bulging                              โป่งนูน
4. clubbing of finger              นิ้วปุ้ม
5. P.M.I. (Point of maximum impulse)  ตำแหน่งที่คลำรู้สึกได้/ฟังได้/หัวใจเต้นแรงที่สุด
6. murmur	เสียงที่เกิดจากการสั่นสะเทือนขณะมีการไหลของเลือดผ่านรูเปิดของลิ้นหัวใจขณะลิ้นหัวใจปิด
7. S1 (first heart sound)	เสียงที่เกิดจากการปิดของ mitral และ tricuspid valve
8. S2 (second heart sound)  เสียงที่เกิดจากการปิดของ pulmonic และ aortic valve
9. thrill                                   ความรู้สึกสั่นสะเทือนเหมือนมีคลื่นมากระทบที่ฝ่ามือ
10. pitting edema                  มีอาการบวมแล้วกดบุ๋ม
11. nonpitting edema            มีอาการบวมแล้วกดไม่บุ๋ม
12. hepatojugular reflux        การตรวจว่าผู้ป่วยมีภาวะหัวใจวายหรือไม่ โดยใช้มือกดที่ตับนาน ½ - 1 นาที แล้วสังเกตพบ                                               เส้นเลือดดำที่คอโป่งพอง
13. neck vein engorgement   หลอดเลือดดำที่คอโป่งพอง
14. M.C.L. (midclavicular line) เส้นแบ่งกึ่งกลางไหปลาร้า
15. A.V.A. (aortic valvular area)  ตำแหน่งของลิ้นหัวใจ aortic อยู่ที่ช่องซี่โครงที่ 2 ทางด้านขวาชิดกับ sternum
16. P.V.A. (pulmonic valvular area) ตำแหน่งของลิ้นหัวใจ pulmonic อยู่ที่ช่องซี่โครงที่ 2 ทางด้านซ้ายชิดกับ sternum
การตรวจระบบหัวใจและไหลเวียน (ต่อ)
17. M.V.A. (mitral valvular area)   ตำแหน่งของลิ้นหัวใจ mitral อยู่ที่ช่องซี่โครงที่ 5 ทางด้านซ้ายบริเวณ midclavicular line
18. T.V.A. (tricuspid valvular area) ตำแหน่งของลิ้นหัวใจ tricuspid อยู่ที่ช่องซี่โครงที่ 5 ทางด้านซ้ายชิดกับ sternum
19. palpitation		ใจเต้นแรง  / ใจสั่น
20. anemia		โลหิตจาง
21. edema, swelling		ภาวะบวม

การตรวจระบบทางเดินหายใจ

1. tactile fremitus	การตรวจความสั่นสะเทือนที่ส่งผ่านจากปอดมายังผนังทรวงอกเมื่อผู้ป่วยออกเสียงพูด โดยใช้ความรู้สึกสั่นสะเทือนที่ได้ผ่านฝ่ามือ
2. auditory fremitus	การตรวจความสั่นสะเทือนที่ส่งผ่านจากปอดมายังผนังทรวงอกเมื่อผู้ป่วยออกเสียงพูด แล้วใช้หูฟัง ฟังเสียงขณะที่ผู้ป่วยพูด
3. breath sound	เสียงหายใจ
4. adventiteous sound	เสียงหายใจที่ผิดปกติ   เกิดจากลมผ่านช่องแคบหรือทางเดินของลมหายใจที่ถูกกีดขวาง หรือ ถูกอุดกั้นเป็นบางส่วน
5. deminished breath sound    เสียงหายใจเบากว่าปกติ
6. kyphosis	หลังโกง
7. increased lordosis	หลังแอ่น
8. scoliosis	หลังคด
9. kyphoscoliosis	หลังคดและหลังโกง
10. pigeon chest	อกนูนเหมือนอกไก่
11. funnel chest	อกบุ๋ม
12. pursed lip breathing	การห่อ/ เผยอ ปากขณะที่ผ่อนลมหายใจออก
13. paradoxical breathing	การหายใจที่มีลักษณะทรวงอกขยายตัวแต่ท้องแฟบลง
14. crepitation sound or crackles sound	เสียงกรอบแกรบ เกิดจากลมผ่านความชื้นหรือน้ำในทางเดินหายใจหรือถุงลม หรือเกิดจากมีการเปิดขยายของถุงลมปอดที่แฟบอีกครั้ง มักจะ     ได้ยินชัดตอนหายใจเข้า
15. wheezing sound	เสียงวี๊ด มีลักษณะเป็นเสียงสูง เกิดจากลมหายใจผ่านหลอดลมขนาดเล็กที่มีเยื่อเมือกหรือผนังหลอดลมบวม หรือมีการหดเกร็ง จะได้ยินทั้งช่วงหายใจเข้าและหายใจออก
16. rhonchi sound	เสียงวี๊ด มีลักษณะเป็นเสียงต่ำ เกิดจากลมหายใจผ่านหลอดลมขนาดใหญ่ที่มีเยื่อเมือกหรือผนังหลอดลมบวม หรือมีการหดเกร็ง จะได้ยินทั้งช่วงหายใจเข้าและหายใจออก
17. pleural friction rub	เสียงเสียดสีกันระหว่างเยื่อหุ้มปอด

การตรวจระบบประสาท

1. consciousness	ความรู้สึกตัว
2. alert	รู้สึกตัวดี
3. drawsiness	ซึมลง แต่ยังพูดรู้เรื่อง
4. delirium	เอะอะอาละวาด
5. stupor	ซึมมาก

6. coma	หมดสติ ไม่รู้สึกตัว
7. paresis	อ่อนแรง เป็น อาการขั้นแรกของอัมพาต
8. paralysis	อัมพาต
9. quadriplegia	แขนและขาเป็นอัมพาตทั้งหมด
10. flaccid paralysis	เป็นอัมพาตแบบอ่อนปวกเปียก
11. spastic paralysis	เป็นอัมพาตแบบแข็งเกร็ง
12. flexor or decorticate posturing ท่าทางในลักษณะงอข้อแขนข้อขาเข้าหาลำตัว
13.extensor or decerebrate posturing ท่าทางในลักษณะเหยียดข้อแขนข้อขาออกจากลำตัว
14. extensor plantar response or Babinski’ s sign	การทดสอบ superficial  reflex โดยการเอาของแข็งปลายแหลมพอควรขีดฝ่าเท้าจากด้านข้างโค้งมาทางนิ้วหัวแม่เท้า
15. pupil	รูม่านตา
16. numbness, tingling, pins and needles ชา เหน็บ รู้สึกเหมือนมีมดไต่ รู้สึกเหมือนเข็มทิ่ม
17. stiff neck	คอแข็ง
18. Kernig’ s sign	การตรวจ meningeal signs โดยให้ผู้ป่วยนอนหงาย จับขาผู้ป่วยให้สะโพกและหัวเข่างอ แล้วค่อยๆสลัดขาออก ผู้ป่วยจะยืดขาตรงไม่ได้  มักทำการตรวจในผู้ป่วยเด็ก
19. Brudzinski’ s neck sign	การตรวจ meningeal signs โดยให้ผู้ป่วยนอนหงาย ขาเหยียดตรง ยกศีรษะผู้ป่วยให้คางชิดอก สังเกตดูว่ามีอาการคอแข็ง เจ็บปวดหรือไม่ หรือผู้ป่วยงอสะโพกหรืองอเข่าขึ้นหรือไม่
20. Brudzinski’ s leg sign            การตรวจ meningeal signs โดยยกขาผู้ป่วยให้สะโพกและเข่างอ    ขาอีกข้างหนึ่งจะงอตามมาด้วย
21. headache	ปวดศีรษะ
22. neuralgia	ปวดเจ็บเนื่องมาจากปัญหาของเส้นประสาท
23. tremors, choreiform movement, spasm	กระตุกหรือสั่น  การเคลื่อนไหวของแขนขาที่ผิดปกติ  โดยไม่รู้ตัว /บังคับไม่ได้
24. convulsion, fits	ชัก
25. ataxia	เดินโซเซ   ยืนโงนเงน
26. peripheral neurilia	ตอดแปล๊บๆตามแขนขาหรือตามตัว บางทีรู้สึกเหมือนมดหรือไรไต่ตามผิวหนัง

การตรวจระบบทางเดินอาหาร

1. angular stomatitis	โรคปากนกกระจอก
2. atrophic glossitis	ลิ้นเลี่ยน
3. macroglossia	ลิ้นโต
4. abdominal distention	หน้าท้องโต /  นูนกว่าปกติ
5. bowel sound	เสียงการเคลื่อนไหวของลำไส้
6. splashing sound	เสียงกระฉอกของน้ำในกระเพาะอาหาร
7. shifting dullness	เสียงเคาะทึบย้ายที่เพี่อวินิจฉัยการมีสารเหลวในช่องท้อง
8. fluid thrill	การกระเพื่อมของน้ำในช่องท้อง
9. tympanic sound	เสียงโปร่ง

10. hyper - tympanic sound	เสียงโปร่งมาก
11. hypo - tympanic sound หรือ dull	เสียงทึบ
12. localised tenderness	กดเจ็บเฉพาะที่
13. generalised tenderness	กดเจ็บทั่วไป
14. rebound tenderness	อาการกดเจ็บ และเจ็บมากจนสะดุ้ง เมื่อปล่อยมือที่กดออกโดยเร็ว
15. guarding	การเกร็งทั่วท้องของกล้ามเนื้อหน้าเมื่อถูกกด /คลำ พบในผู้ป่วยมีการอักเสบของช่องท้อง
16. rigidity	การเกร็งแข็งกดไม่ลงของกล้ามเนื้อหน้าท้อง พบในผู้ป่วยมีการอักเสบของช่องท้อง
17. Murphy’ s sign	การตรวจภาวะถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน โดยใช้มือกดบริเวณถุงน้ำดีเมื่อผู้ป่วยหายใจเข้า
18. swelling of abdomen	ท้องบวม ท้องโต
19. constipation	ท้องผูก
20. diarrhea	ท้องร่วง ท้องเดิน
21. flatulence	ท้องอืด
22. anorexia	เบื่ออาหาร
23. difficulty in swallowing or dysphagia กลืนลำบาก
24. thirst	กระหายน้ำ
25. nausea	คลื่นไส้

การตรวจระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ

1. deformity	ผิดรูปร่าง / พิการ
2. range of motion	ความสามารถในการเคลื่อนไหวของข้อแต่ละข้อ
3. crepitation  of  bone	เสียงกรอบแกรบที่เกิดจากเสียดสีของกระดูก /แสดงว่ามีกระดูกหัก
4. stability	ความมั่นคง /ยึดมั่น /ไม่คลอนแคลน
5. abduction	การกางของข้อหัวไหล่/ข้อสะโพก ออกจากแนวกลางของร่างกาย
6. adduction	การหุบข้อหัวไหล่/ข้อสะโพก เข้าหาแนวกลางของร่างกาย
7. flexion	การงอข้อ เช่น ข้อศอก ข้อมือ  ข้อเข่า ข้อเท้า
8. extension	การเหยียดออก  เช่น ข้อศอก ข้อมือ  ข้อเข่า ข้อเท้า
9. rotation	การหมุนของข้อ เช่น ข้อไหล่    ข้อสะโพก
10. internal rotation	การหมุนของข้อไหล่  ข้อสะโพก เข้าหาแนวกลางของร่างกาย
11. external rotation	การหมุนของข้อไหล่  ข้อสะโพก ออกจากแนวกลางของร่างกาย
12. circumduction	การหมุนข้อโดยรอบ 360 องศา  เช่น ข้อไหล่   ข้อมือ
13. muscle tone	ความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
14. muscle power	กำลังของกล้ามเนื้อ
15. muscle strength	ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
16. stiffness  of  joint	ข้อติดแข็ง
17. weakness	อ่อนแรง

[รังศิมา]

เรียนอาจารย์

ขออนุญาตแลกเปลี่ยนเรียนรู้นะคะ localised / generalised น่าจะเขียน localized / generalized ไหมคะ

และ  Murphy's sign น่าจะกดใต้ชายโครงขวา ขณะผู้ป่วยหายใจออก มากกว่าหายใจเข้า ไหมคะ เพราะตอนหายใจเข้า

อวัยวะจะเคลื่อนขึ้นหนีมือ หายใจออกจะเคลื่อนลงต่ำมาถูกมือที่กด แล้วผู้ป่วยเจ็บมาก จึงแปลผลว่า positive

ด้วยความเคารพ