การกำหนดอายุ "พระสมเด็จ" จากประเภทบ่อ จำนวนบ่อ ความยาวของสายธารน้ำตา และ "ผิวงอก"

ธารน้ำตายุคแรกจะเป็นรูกลมๆออกมาจากผิวเดิมของพระ ในขณะที่รูใหม่ๆ จะมาจากรอยแยก และรูระแหงของผิวมุก ที่ทำให้เกิดการรักษาแผลรอยแยกขององค์พระอย่างต่อเนื่อง

พระสมเด็จผิวมุก ปลายเกศพริ้วไหว อ่อนช้อยงดงาม

ที่พบน้อย ทั้งความละเอียดของพิมพ์ และผิว (ที่ส่วนใหญ่ที่พบจะเป็นมุกขาวด้านๆแบบเปลือกไข่)

ถ้าสังเกตที่ฐานพระ จะมีทั้งผิวมุกเดิมและบ่อน้ำตาใหม่จากรอยแยก ที่แสดงว่า พระองค์นี้มีอายุกว่า ๑๐๐ ปี ขึ้นไป และควรจะถึงอายุ ๑๔๐ ปี ที่บันทึกไว้ในตำนานพระสมเด็จ

หลังจากผมมีโอกาสพิจารณาผิวของพระสมเด็จที่มีอายุต่างๆกัน เชิงวิเคราะห์เชิงลึกแบบเปรียบเทียบจากหลายวัด และหลายยุค ผมได้พบประเด็นที่พอจะหาความสัมพันธ์กับอายุได้โดยง่าย ก็คือ

จำนวนบ่อน้ำตา
ขนาดและความเก่าของบ่อน้ำตา
ความยาวไกลของสายธารน้ำตา
ความหลากหลายรูปแบบของบ่อน้ำตา และ
การครอบคลุมของธารน้ำตาบนองค์พระ
จนเกิดเป็น "ผิวมุก" ของเนื้อปูนงอก คลุมพระทั้งองค์

โดยเฉพาะ

พระสมเด็จที่มีเนื้อแก่ปูนเปลือกหอยอย่างถูกต้อง
ส่วนผสมแก่ปูน และ มีผิวปิดแน่นจากเนื้อปูนซึมออกมาปิดที่ผิว และหรือใต้ผิว
จึงทำให้ปิดกั้นกันการระเหยของน้ำปูนตามผิวทั่วไป
การระเหยของความชื้นที่มีอยู่ในองค์พระ จึงเกิด "รูน้ำตา" หรือ รูน้ำปูน และธารน้ำตา หรือ ธารน้ำปูนใส (แคลเซี่ยมไฮดร็อกไซด์)
แล้วออกมา ทำปฏิกริยากับคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ เป็นแคลเซียมคาร์บอนเนต "ตกผลึก" แบบผิวหินอ่อน หรือผิวมุก
มีลักษณะเป็นเกล็ดๆเล็กๆแบบคราบแป้งก่อน แล้วต่อมาจึงรวมตัวเป็น แผ่นผิวหินอ่อน หรือผิวมุก หรือ แบบผิวเปลือกหอยด้านใน ที่มีลักษณะหลากหลายแบบ
จึงควรเรียกว่า ผิวองค์พระสมเด็จว่า "ผิวหินอ่อน" หรือ "ผิวมุก" ก็แล้วแต่ใครจะมองเห็นเป็นอะไร
ที่แตกต่างโดยสิ้นเชิงจาก พระโรงงาน
- ที่ทำใหม่ๆเป็นเนื้อปูนดิบๆ หรือ
- ใช้สารเคมี "โปะ" หลอกตามือใหม่ หรือใช้เรซินหรือพลาสติกหล่อขึ้นมาเป็น "ผิวหินอ่อน"
- หรือ ทำมานานจนเกิด "รูน้ำตา" เล็กๆ น้อยๆ หรือใช้แป้งโปะได้เช่นกัน

แต่โดยหลักการแล้ว พระสมเด็จนั้น สร้างจากปูนเปลือกหอยเป็นหลัก ก็ควรเรียกว่าผิวเปลือกหอย หรือ ผิวหินอ่อน น่าจะใกล้เคียงมากกว่า

และน่าจะดีกว่า เพราะ

ทำให้เข้าใจหรือพิจารณาดูพระสมเด็จสวยๆ รุ่นเนื้อแก่ปูน ได้ง่าย
จะได้ไม่หลงทางไปหยิบพระโรงงาน (ที่ยังไม่พบว่าสามารถทำผิวเปลือกหอย หรือผิวมุกได้ อย่างมากก็อาจมีรูน้ำตาเล็กๆน้อยๆ) ให้เสียความรู้สึก

การเกิดการเตลือบของน้ำปูนจนคลุมพระทั้งองค์ เป็น "ผิวมุก" ที่ว่านั้น ตามการประเมินจากอายุพระสมเด็จ น่าจะต้องใช้เวลาไม่ต่ำกว่า ๑๐๐ ปี

กล่าวคือ

พระสมเด็จอายุประมาณ ๓๐ ปี จะเริ่มมีรูน้ำตาแบบรุ่นแรก กลมๆ เล็กๆ ๒-๓ รู และมีธารน้ำตาสั้นๆ ไม่เกิน ๒ มม.
พระสมเด็จที่อายุ ๕๐ -๘๐ ปี บางองค์จะเริ่มมีผิวมุกประปราย และมีธารน้ำตายาวประมาณ ๕ มม.
พระสมเด็จที่มีอายุ กว่า ๑๐๐ ปีขึ้นไป มักมีผิวมุกทั่วองค์ แต่ธารน้ำตาที่เกิดใหม่ประมาณ ๑๐ มม. ขึ้นไป

สำหรับจำนวนธารน้ำตานั้นขึ้นอยู่กับความแน่นของเนื้อพระ

ถ้าละเอียดและแน่นมาก ก็จะเกิดมาก
ถ้าเนื้อหยาบๆ มีผงมาก เนื้อร่วนๆจะเกิดน้อย

สำหรับขนาดบ่อจะขึ้นอยู่กับ

การใช้ และ
ระดับความแปรปรวนของความชื้นในองค์พระ
พระที่เก็บไว้บนหิ้ง แห้งๆ ร้อนๆ อาจไม่พบบ่อน้ำตา มักมีแค่ผิวมุก

โดยยังพบว่า

"บ่อ" ธารน้ำตายุคแรกจะเป็นรู กลวง ลึก กลมๆ หรือมนๆ ออกมาจากผิวเดิมๆ หรือผืวมุกของพระ
ในขณะที่ "รู" ใหม่ๆ จะเกิดมาจากรอยแยก และรูระแหงของผิวมุก หรือผิวหินอ่อน
ที่ทำให้เกิดการรักษาแผลรอยแยกขององค์พระอย่างต่อเนื่อง
ทำให้พระมีความแกร่ง แน่น
ขอบรู ขอบระแหงมีความมน ไม่มีมุมแหลมคม
ที่ดูเป็นพระเนื้อ "นุ่ม" หรืออ่อนนุ่ม แม้จะมีอายุยาวนาน กว่า ๑๔๐ ปี

ที่ทำให้พระสมเด็จที่แก่ปูน ไม่ว่าจะเป็นวัดระฆัง หรือบางขุนพรหม มีความแกร่ง และแน่นแข็งมาก

สำหรับพระสมเด็จที่แก่ผงอย่างวัดเกศไชโย หรือวัดระฆังบางชุดจะเกิดการขาดปูน

แตกระแหงมาก
มีรูน้ำตาน้อย
มีธารน้ำตาน้อย
มีผิวในกร่อน
รักษาแผล หรือพอกผิวตัวเองได้น้อย หรือช้า
มีความเปราะ แตกหัก หรือ กร่อนได้ง่าย

ดังนั้นพระสมเด็จที่แก่ผงจึงอาจต้องพิจารณาตามรอยแยกของอาการ "ขาดปูน" หรือ "แรงปูนไม่พอ" หรือ "หมดแรงปูน"

ถ้าหมดแรงปูนแตกระแหงแล้วก็ถิอว่า "อายุมาก"

ที่อาจจะไม่จริงทั้งหมด เพราะ

พระที่แก่ปูน

แม้จะอายุมากก็ยังมีธารน้ำตาไหลต่อเนื่อง และ
ไม่แตกระแหง
มักจะเรียกแบบเข้าใจผิดว่า "พระเนื้ออ่อน"

ที่น่าจะเป็นความเข้าใจคลาดเคลื่อนของการพิจารณาอายุพระโดยดูจาก "แรงปูน" เพียงอย่างเดียว

ที่พระแก่ผง (อ่อนปูน) ย่อมหมดแรงปูนเร็วกว่า แมัจะอายุเท่ากัน

แต่พระเนื้ออ่อน หรือเนื้อไม่จัด น่าจะใช้ในกรณีของ

บ่อน้ำตาน้อย
ผิวเคลือบน้ำปูนมีน้อย ค่อนข้างบาง หรือ
แม้กระทั่งแตกระแหง

แต่ในประเด็นแตกระแหงของผิวปูน ผิวมุก หรือผิวหินอ่อนเคลือบ เซียนพระทั่วไปกลับมองว่าเป็นพระเนื้อจัด

ทั้งๆที่ตามความเป็นจริงนั้น การแตกระแหงของผิวพระสมเด็จ เกิดจาก "แก่ผง" หรือ "อ่อนปูน"

ที่ควรจะเรียกว่า "พระเนื้อเปราะ" ที่เป็นเช่นนั้นจริงๆ
เพราะ เมื่อเป็นพระเนื้อปูนเปลือกหอย เมื่ออ่อนปูน ก็ต้องกำหนดว่า พระเนื้ออ่อน (ปูน) แต่แก่ผง
ไม่ควรเรียกว่า "พระเนื้อจัด"

จึงเสนอมาเพื่อพิจารณาพัฒนาการการเรียนรู้ ความโปร่งใส ชัดเจน ให้ใครดูก็ได้ ไม่ต้องรอ "เซียนใหญ่"

เพื่อความเข้าใจตามหลักการ หลักวิทยาศาสตร์ และความเป็นจริงที่ตรงกัน

โดยการพึ่งตนเองได้ ครับ

เขียนใน GotoKnow
โดย ดร. แสวง รวยสูงเนิน
ใน เรียนประวัติศาสตร์จากของเก่า

คำสำคัญ (Tags): #km ธรรมชาติ#การจัดการความรู้#พระสมเด็จ#พระเนื้อผง#พระแท้#พระโรงงาน#เคล็ดการดูพระสมเด็จ#เทคนิคการแยก

หมายเลขบันทึก: 438248เขียนเมื่อ 6 พฤษภาคม 2011 04:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 มีนาคม 2014 08:42 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกัน