รอบรู้เรื่องโรคผิวหนัง ตอนที่ 2: โรคผิวหนังอักเสบ โรคผิวหนังที่มีความหลากหลาย

โรคผิวหนังเป็นโรคที่สามารถเห็นได้ง่าย แต่ก็เป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนักในการวินิจฉัยสำหรับผู้ป่วยหรือแม้แต่แพทย์ทั่วไป ที่ไม่ค่อยคุ้นเคยกับการตรวจวินิจฉัยโรคผิวหนัง

 ดังที่ได้กล่าวในตอนที่ผ่านมา (คลิก >) รอบรู้เรื่องโรคผิวหนัง: ความหลากหลายของอาการโรคผิวหนัง  แม้ผู้ป่วยเป็นโรคผิวหนังชนิดเดียวกัน โรคเดียวกันนี้ มีความแตกต่างของอาการได้มากมาย  บางครั้งผู้ป่วยมาด้วยโรคเดียว แต่ก็มีอาการหรือมีผื่นได้หลายลักษณะ

 สำหรับบันทึกนี้ จะแสดงผื่นจากโรคผิวหนังชนิดเดียว แต่มีรอยโรคได้หลายลักษณะในครั้งเดียวที่มาพบแพทย์ และ แสดงให้เห็นว่าโรคเดียวกันแต่มีอาการได้สามรูปแบบ

 โรคที่จะนำเสนอในวันนี้เป็นโรคที่พบได้บ่อย ในอันดับต้นๆ ของคลินิกผิวหนัง ไม่ว่าจะเป็นคลินิกในโรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลศูนย์ หรือแม้แต่โรงพยาบาลที่เป็นที่ตั้งของโรงเรียนแพทย์  ในบางโรงพยาบาลมีผู้ป่วยใหม่ที่มารับบริการด้วยเรื่องนี้มากกว่า 1,000 ราย ต่อปี

 โรคนั้นคือโรคผิวหนังอักเสบ Dermatitis หรือ Eczema

 โรคผิวหนังอักเสบมีสาเหตุได้หลายอย่าง เช่น จากการแพ้สารเคมี  แพ้โลหะบางชนิด หรือ มีสาเหตุจากภายในร่างกาย 

 ผิวหนังอักเสบมีลักษณะทางคลินิกได้หลากหลายรูปแบบ ทำให้สร้างความสับสนให้ผู้ที่เป็นและแพทย์ที่ตรวจรักษา อย่างไรก็ดีอาการที่สำคัญคือ เป็นผื่นแดงและมีอาการคัน ผื่นที่เกิดขึ้นมีได้หลายรูปแบบ ตั้งแต่มีน้ำเหลืองซึม  อาจมีขุยบางๆ หรือมีผื่นที่หนาและแข็ง

 

 ชนิดของโรคผิวหนังอักเสบแบ่งได้หลายแบบ ในที่นี้จะตามลักษณะของผื่น

 การแบ่งลักษณะทางคลินิกของโรคผิวหนังอักเสบ เป็นการแบ่งรอยโรคของโรคผิวหนังอักเสบที่อาศัยลักษณะทางคลินิกที่มีความแตกต่างกันเป็นสำคัญ เช่น การดูสีของรอยโรค การมีตุ่มน้ำ  การมีขุยหรือสะเก็ด  หรือการมีผื่นที่หนา   การแบ่งแบบนี้มีประโยชน์เพื่อเป็นแนวทางในการรักษา 

 ลักษณะทางคลินิกของโรคผิวหนังอักเสบ มี 3 ลักษณะคือ
  ลักษณะผื่นแบบเฉียบพลัน (acute eczema) เป็นผื่นสีแดงจัด เป็นตุ่มนูน (papule) และตุ่มน้ำ (vesicle) ซึ่งบางตุ่มน้ำอาจแตกทำให้มีน้ำเหลืองไหลเยิ้ม (ดูลูกศรสีขาวในรูปข้างล่าง)

  ลักษณะผื่นแบบรองหรือกึ่งเฉียบพลัน (subacute eczema) เป็นผื่นแดง มีขุยหรือมีสะเก็ดร่วมด้วย มีน้ำเหลืองซึมๆ บ้าง  แต่ปริมาณน้ำเหลืองที่ไหลเยิ้มไม่มากเท่าจากผื่นแบบเฉียบพลัน (ดูลูกศรสีเขียวในรูปข้างล่าง)

ในผื่นเดียวกัน มีผื่นได้ถึงสองลักษณะ  ด้านซ้ายเป็นผิวหนังอักเสบกึ่งเฉียบพลัน ผื่นเริ่มแห้ง   ส่วนด้านขวาของรอยโรค เป็นผิวหนังอักเสบชนิดเฉียบพลัน มีน้ำเหลืองไหลเยิ้ม

 
 ลักษณะผื่นแบบเรื้อรัง (chronic eczema) ผิวหนังอาจมีอาการแดงได้  แต่สีของผื่นจะไม่แดงเหมือนผื่นแบบเฉียบพลันหรือกึ่งเฉียบพลัน  ผื่นนี้มีลักษณะที่สำคัญคือผื่นจะหนา และเห็นรอยของผิวหนังชัดเจนขึ้น (ดูรูปข้างล่าง ในกรอบรูปเล็ก และดูบริเวณลูกศร สีเขียว)

 จะเห็นว่าโรคผิวหนังเป็นโรคที่สามารถเห็นได้ง่ายเพียงไร

 โรคผิวหนังอักเสบที่ได้นำเสนอในวันนี้ เพียงแค่ได้มองเห็นลักษณะ แพทย์บางท่านก็สามารถให้การวินิจฉัยได้ทันทีโดยไม่ต้องทำการตรวจทางห้องปฏิบัติการใดๆ

  คนที่มีอาการของโรคผิวหนังที่เห็นได้ชัดเจน มักได้รับการรักษามาบ้าง ไม่มากก็น้อย เช่นพอกสมุนไพรพอกมาก่อน

หมอสุข

[วราภรณ์]

• สวัสดีค่ะ คุณหมอสุข
• แวะมาศึกษาเรียนรู้เพื่อระมัดระวังค่ะ
• ขอบพระคุณค่ะ

[หมอสุข]

 ขอบพระคุณ ธรรมทิพย์ ที่แวะมาครับ

 

• หมอสุข