หลวงปู่ผาง วัดอุดมคงคาคีรีเขต ( วัดดูน )

ประวัติ หลวงปู่ผาง วัดอุดมคงคาคีรีเขต

หลวงปู่ผาง จิตฺตคุตฺโต วัดอุดมคงคาคีรีเขต (วัดดูน ) อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น (2445-2525)

หลวงปู่ผาง จิตฺตคุตฺโต นามเดิม ผาง ครองยุติ

เกิด วันอังคารที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2445 ตรงกับวันขึ้น 2 ค่ำ เดือน 9 ปีขาล ณบ้านกุดกะเสียน ต.เขื่องใน อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี

         เมื่ออายุได้ 20 ปี (พ.ศ.2465) ท่านได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา ตามประเพณีลูกผู้ชายชาวไทย และทดแทนพระคุณบิดามารดา สังกัดคณะมหานิกาย ณ วัดเขื่องกลาง บ้านเขื่องใน ต.เขื่องใน อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี มีพระครูดวน เป็นพระอุปัชฌาย์ พระอาจารย์ดี เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ศึกษาพระธรรมวินัย มีความรู้พอสมควร เมื่อบวชได้ 1 พรรษา จึงได้ลาสิกขาจากสมณเพศ ครั้นอายุได้ 23 ปี ได้แต่งงานมีครอบครัวกับนางสาวจันดี สายเสมา คนบ้านแดงหม้อ ต.แดงหม้อ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี อยู่ด้วยกันมา 21 ปี ไม่มีบุตร มีแต่บุตรบุญธรรม

          ต่อมาในปี พ.ศ.2492 ได้มาพักจำพรรษาที่วัดป่าบัลลังก์ศิลาทิพย์ บ้านแทน ต.บ้านแท่น อ.ชนบท จ.ขอนแก่น จำพรรษาได้ 1 พรรษา พอออกพรรษาแล้วท่านจึงได้เดินธุดงค์ไปทางอำเภอมัญจาคีรี ชาวบ้านโสกใหญ่ บ้านดอนแก่นเฒ่า บ้านโสกน้ำขุ่น ได้พร้อมใจกันมานิมนต์หลวงปู่ ไปพักภาวนาที่เชิงเขาภูผาแดง อ.มัญจาคีรี ชาวบ้านเรียกสถานที่นั้นว่า “ดูน” เนื่องจากมีน้ำไหลออกมาจากภูเขาตลอดปี ชาวบ้านแถวนั้นถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไม่มีพระรูปใดเข้าไปอยู่ได้ และที่ตรงนี้เองที่ตรงกับที่ท่านเห็นในสมาธินิมิตทุกประการ ท่านจึงได้ชวนชาวบ้านสร้างเป็นวัด ชาวบ้านทั่วไปจึงเรียกว่า “วัดดูน” ตั้งแต่นั้นมา หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า “วัดอุดมคงคาคีรีเขต” แปลว่า วัดที่อุดมไปด้วยน้ำและมีภูเขาเป็นเขต ตั้งแต่พ.ศ.2493 ท่านจึงได้จำพรรษาอยู่ที่วัดดูนนี้เรื่อยมา และก็ได้เดินธุดงค์ไปตามที่ต่าง ๆ ได้ผจญกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้มาอย่างดี จึงกล่าวว่าท่านเป็นพระนักปฏิบัติและพระสุปฏิปันโนอย่างแท้จริงได้องค์หนึ่ง

         ในปี พ.ศ.2505 หลวงปู่ได้สร้างวัดขึ้นอีกแห่งหนึ่ง ที่บ้านแจ้งทับม้า ต.นางาม อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่นตั้งอยู่ห่างจากวัดอุดมคงคาคีรีเขตไปทางทิศตะวันออก ประมาณ 4 กิโลเมตร ปัจจุบันชาวบ้านเรียกว่า “วัดป่าพัฒนาคีรี หรือวัดบ้านแจ้ง” มีเนื้อที่ประมาณ 400 ไร่

        ในวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2525 หลวงปู่ได้ละสังขารในตอนบ่ายนั้น เวลา 16.45 น. ด้วยอาการสงบ สิริรวมอายุได้ 80 ปี (34 พรรษา) นับเป็นการจากไปของพระ
สุปฏิปันโน ผู้มีคุณธรรมอันเลิศรูปหนึ่ง ที่ไม่ปรารถนาลาภ ยศ สรรเสริญ หรือติดในโลกธรรมแต่ประการใด ดังคำที่ท่านพูดไว้ว่า

“มีชื่อไม่อยากให้ปรากฎ มียศไม่อยากให้ลือชา มีวิชาไม่ให้เรียนยาก” แต่คุณธรรมและปฏิปทาของท่านยังเป็นที่เคารพศรัทธาของพุทธศาสนิกชนมิรู้ลืม ท่านยังเป็นพระในดวงใจของคณะศิษยานุศิษย์ไม่เสื่อมคลาย ตราบนานเท่านาน จึงได้จัดพิธีพระราชทาน เพลิงศพไว้อาลัยแด่หลวงปู่เป็นครั้งสุดท้าย เมื่อวันอังคารที่ 24 มีนาคม 2528 เวลา 16.00 น. คณะศิษยานุศิษย์ พุทธศาสนิกชนทั่วไปจากทั่วทุกสารทิศได้หลั่งไหลกันมาจากทุกภาคของประเทศไทย เพื่อร่วมงานพระราชทานเพลิงศพ “หลวงปู่ผาง จิตฺตคุตฺโต”

        เมื่อวันที่  5  มกราคม  2554  กศน. อำเภอมัญจาคีรี ได้เดินทางไปกราบนมัสการหลวงปู่ผางที่วัดอุดมคงคาคีรีเขต  หรือที่ชาวบ้านรู้จักกันในนามของวัดดูน เพื่อขอพรเนื่องในวันขึ้นปีใหม่  ทำให้เราได้รู้ถึงประวัติของหลวงปู่ผางและการก่อตั้งวัดดูน  รวมถึงบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านได้นำมาดื่มเพื่อรักษาโรคต่างๆ

       ระหว่างการเดินทางคณะครู กศน.ได้แวะเยี่ยมชม  ศรช.นาข่า  ซึ้งได้ต่อเติมอาคารใหม่เพื่อใช้เป็นบ้านหลังเรียนและห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์เพื่อเยาวชนมาใช้บริการในด้านต่างๆ บัดนี้ใกล้จะเสร็จแล้ว ลองชมบางส่วนก่อนนะคะ

                                   ครู กศน.สวยๆ หล่อๆ กันทุกคนเลย

          หลังจากนั้นเราได้แวะชม กศน. นางาม เป็นแห่งที่สองเพราะเป็นทางผ่านที่เราจะเดินทางไปวัดอุดมคงคาคีรีเขตกัน

         หลังจากที่ได้เดินชม กศน. ตำบลนางามจนรอบแล้วเราได้ออกเดินทางต่อสู่จุดหมายปลายทาง คือวัดดูน

         ในที่สุดก็ถึงวัดดูน  เราได้เข้าไปกราบนมัสการขอพรจากหลวงปู่ผางและไดรับฟังประวัติของหลวงปู่ฉบับย่อจากท่านพระครู ( ไม่รู้ชื่อ ) และได้กราบลาท่านเพื่อที่จะเดินชมภายในบริเวณวัด  โดยเรามีชาวบ้านแถวนั้นอาสาเป็นคนนำทางในการเดินทางครั้งนี้

                                        เชิญชมภายในบริเวณวัดกันเลย

          ไอ้บอดเป็นจระเข้ที่อาศัยอยู่ภายในวัดมาเป็นเวลานาน  แต่ปัจจุบันได้ตายลงแล้วเนื่องจากได้กินอาหารที่มีลักษณะคล้ายผอยขัดหม้อ  และในปัจจุบันนี้ชาวบ้านอำเภอบ้านไผ่ได้นำมาถวาย  2  ตัว โดยมีชื่อว่า คุณทองคำ และคุณฉวีวรรณ  และมีลูกด้วยกัน  1  ตัว  (ยังไม่มีชื่อ)

          เราได้เดินเท้าขึ้นสู้ถ้ำกงเกวียนซึ่งเป็นที่หลวงปู่ผางท่านได้มานั่งวิปัสนา

                                            ภายในองค์พระธาตุ

          จบค่ะ...................................