การบูรณาการTCT ในการจัดการเรียนรู้

บูรณาการICTในการจัดการเรียนรู้

การจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อ ICT

อานนท์  สายคำฟู**

** ครูเชี่ยวชาญ  โรงเรียนอนุบาลลำปาง (เขลางค์รัตน์อนุสรณ์) อำเภอเมือง  จังหวัดลำปาง

การจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อ ICT

สื่อ ICT (Information and Communication Technologies) หมายถึง เทคโนโลยีที่ใช้ในการนำเสนอข้อมูลสารสนเทศ ความรู้ ฯลฯ ผ่านอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ เช่น  คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ โทรศัพท์เคลื่อนที่  โทรทัศน์  ดีวีดี  วิดีโอ  วิดีโอคอนเฟอร์เร็นต์ รวมทั้งการนำเสนอผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตต่างๆ    และสื่อ ICT ที่ครูนำมาใช้ในการจัดการเรียนรู้นั้นมีอยู่อย่างมากมาย  การที่ครูจะนำสื่อ ICT ไปใช้ในการเรียนรู้นั้น ครูควรมีความรู้ ความเข้าใจในศักยภาพ  คุณภาพ ความสามารถในการใช้งานของสื่อแต่ละชนิด แต่ละชิ้นที่ครูจะนำไปทำการสอนก่อนว่ามีคุณสมบัติอย่างไร จะต้องนำเสนอด้วยอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ประเภทใด   การเตรียมตัวก่อนนำสื่อ ICT  ไปสอนจึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับการ นำสื่อ ICT ไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ของครู  โดยครูต้องพิจารณาสื่อที่จะนำไปสอนนั้นมีวัตถุประสงค์อย่างไร และครูจะนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนอย่างไร จึงจะสามารถถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจให้กับผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความสำคัญของสื่อ ICT

                เนื่องจาก สื่อ ICT  มีคุณลักษณะพิเศษจากสื่อการเรียนรู้โดยทั่วไป คือ สามารถที่แสดงผลในลักษณะเทคโนโลยีมัลติมีเดีย (Multimedia Technology) ที่เป็นข้อความ รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว เสียงได้อย่างเสมือนจริง  และลักษณะเทคโนโลยีเชิงโต้ตอบ (Interactive Technology) ที่สามารถโต้ตอบกับผู้เรียนได้ ดังนั้น สื่อ ICT  จึงเป็นจุดรวมความสนใจของนักเรียน การเรียนรู้เป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม สามารถทำสิ่งที่เป็นนามธรรมให้เป็นรูปธรรมได้ชัดเจนขึ้น ทำให้นักเรียนมองเห็นความสัมพันธ์ของเรื่องราวต่าง ๆ ของสิ่งที่จะเรียนรู้ได้ง่าย รวดเร็ว รวมทั้งจดจำเรื่องราวต่าง ๆ ได้ยาวนานขึ้น และกระตุ้นให้นักเรียนเกิดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในสิ่งใหม่ที่ได้จากการเรียนรู้  

แหล่งที่มาของสื่อ ICT ที่นำไปใช้ในการจัดการเรียนรู้

การนำสื่อ ICT ไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน  หากจะพิจารณาถึง สื่อ ICT ที่ครูสามารถนำไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ของตนเอง   สามารถจำแนกตามแหล่งที่มาได้ดังนี้

1.        สื่อ ICT ที่ครูไม่ต้องผลิตเอง

กรณีนี้ครูผู้สอนไม่จำเป็นต้องมีความรู้ความสามารถในการผลิตสื่อ ICT แต่ต้องมีความสามารถในการใช้สื่อ ICT ได้   ได้แก่

1.1.     สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่มีขายตามท้องตลาดที่จัดซื้อโดยใช้เงินงบประมาณ และนอกงบประมาณ หรืองบประมาณส่วนตัว

1.2.     สื่อที่มีบริการบนอินเทอร์เน็ต ที่มีทั้งเว็บไซต์ของหน่วยงาน ส่วนราชการโรงเรียน และส่วนบุคคล ให้พิจารณาเลือกใช้ 

1.3    สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่ได้รับจัดสรรจากหน่วยงานต้นสังกัด

1.4   สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ที่ครูคนอื่นผลิตและครูยืมมาใช้  หมายความรวมถึงสื่อที่สืบค้นได้จากอินเทอร์เน็ตที่อยู่อย่างมากมาย จากเว็บบริการต่าง ๆ  เช่น google youtubeฯลฯ หรือสื่อที่ได้มาจากการบริจาค  หรือการเผยแพร่ผลงานวิชาการจากเพื่อนครู หน่วยงาน ทางการศึกษา และหน่วยงาน อื่น ๆ ในการนำไปใช้ครูต้องพิจารณาความถูกต้องของเนื้อหา และคุณภาพของสื่อนั้นๆ ด้วย

1.1.     สื่อ ICT ที่ครูอื่นร่วมกับนักเรียนผลิตและครูยืมมาใช้

1.2.     สื่อ ICT ที่นักเรียนผลิต ที่ได้จากการเรียนเรียนรู้ในวิชาอื่น ๆ ได้แก่  การจัดทำรายงานด้วยโปรแกรมประมวลผลคำ  โปรแกรมตารางคำนวณ โปรแกรมฐานข้อมูล  โปรแกรมสร้างภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว  การเขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์   และการสร้างผลงานด้วยโปรแกรมประยุกต์อื่น ๆ เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์  (E-Book)  Web Pages  รายการโทรทัศน์ Animations  CAI  WBI ฯลฯ เป็นต้น

2.       สื่อ ICT ที่ครูเป็นผู้ผลิตและผู้ใช้ 

กรณีนี้ครูต้องมีความสามารถในการใช้งานโปรแกรมคอมพิวเตอร์และสามารถผลิตสื่อได้ด้วยตนเอง  โดยครูจะเป็นทั้งนักเทคนิค  นักออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา ทำการผลิตตามวัตถุประสงค์และความต้องการของตนเอง

3.       สื่อ ICT ที่ครูสอนให้นักเรียนผลิต

เป็นสื่อที่ได้จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในวิชาต่างๆ ที่ครูได้มอบหมายให้นักเรียนๆ ได้ศึกษาค้นคว้าหาความรู้แล้วนำมาจัดทำเป็นรายงาน สื่ออิเล็กทรอนิกส์ในลักษณะต่าง ๆ เพื่อใช้ประกอบในการจัดการเรียนการสอนและประเมินผลในวิชาต่างๆ  ซึ่งอาจนำมารวบรวมเป็นหมวดหมู่ เพื่อไว้ให้บริการแก่นักเรียนหรือครูท่านอื่น  สามารถนำไปใช้ในการจัดการเรียน การสอนที่ตรงกับเนื้อหาสาระของตนเองได้

 4.       สื่อ ICT ที่ครูและนักเรียนร่วมกันผลิต 

กรณีนี้อาจเกิดจากการที่โรงเรียนหรือกลุ่มสาระจัดกิจกรรมหรือวางแผนการจัดการเรียนการสอน ไว้ล่วงหน้าโดยครูต่างกลุ่มสาระร่วมมือออกแบบการสอนและทำการวัดผลร่วมกันแล้วนักเรียนผลิตชิ้นงานตามความสนใจด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ใด ๆ โดยมีครูที่มีความสามารถด้านคอมพิวเตอร์เป็นผู้สอนนักเรียนให้สามารถใช้โปรแกรมในการผลิตสื่อ และครูผู้สอนที่มีความรู้เนื้อหาเฉพาะที่ตรงกับความสนใจของนักเรียน เป็นผู้เชี่ยวชาญคอยตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาวิชา โดยให้นักเรียนเป็นผู้ทำการผลิต   หรือให้นักเรียนที่มีความสามารถในการใช้โปรแกรมร่วมมือกับครูที่มีความสามารถเชิงเนื้อหาผลิตสื่อ ให้ตรงกับวัตถุประสงค์และความต้องการของครูผู้สอนในแต่ละวิชา

5.       สื่อ ICT ที่ครูร่วมกันผลิตในลักษณะเครือข่ายภายในและภายนอกโรงเรียน  

กลุ่มสาระ, ต่างกลุ่มสาระ, ต่างโรงเรียน  ลักษณะนี้เป็นการร่วมมือของครูผู้สอนเอง ที่ทำการรวมกลุ่มกันเรียนรู้วิธีการผลิตสื่อและผลิตสื่อด้วยตนเองหรือเป็นกลุ่ม และนำสื่อเหล่านั้นไปเผยแพร่หรือใช้งานร่วมกัน ซึ่งเป็นการประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย แต่ได้สื่อที่ถูกต้องตรงกับความต้องการของครูผู้สอน