สมการอุปสงค์ ตารางอุปสงค์ และเส้นอุปสงค์

         สมการอุปสงค์ (demand equation) คือ การแสดงความสัมพันธ์ระหว่างราคากับปริมาณซื้อสินค้าและบริการที่เด่นชัดเจนมากกว่าฟังก์ชันในการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณการซื้อกับราคาว่ามีความสัมพันธ์กันในทิศทางใด เช่น

 

                         Q_x^d     =      40 – 5P           เป็นสมการเส้นตรง

                               Q_x^d     =      40 – 5P2          เป็นสมการมิใช่เส้นตรง

 

        ข้อพึงสังเกต : สมการอุปสงค์นั้น ความสัมพันธ์ระหว่างราคากับปริมาณการซื้อจะมีความสัมพันธ์กันในทิศทางตรงกันข้ามซึ่งเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกับกฎอุปสงค์

 

        ตารางอุปสงค์ (demand schedule) หมายถึงชุดตัวเลขที่แสดงความสัมพันธ์กันระหว่างปริมาณการซื้อสินค้าและบริการชนิดใดชนิดหนึ่ง ณ ระดับราคาต่าง ๆ กัน ภายในระยะเวลาที่กำหนดให้โดยสมมติกำหนดให้ปัจจัยอื่น ๆ คงที่

 

ราคาสินค้าต่อหน่วย (price per unit)                   ปริมาณการซื้อสินค้าและบริการ

                                                                        (quantity demanded) : กิโลกรัม

               ๑๐                                                                ๕

              ๘                                                                   ๙

              ๖                                                                   ๑๕

              ๔                                                                   ๒๓

              ๒                                                                    ๓๐     

 

ตาราง : แสดงปริมาณการซื้อมังคุดของนาย ก. ณ ระดับราคาต่าง ๆ กัน

 

        อธิบายขยายความตัวเลขในตาราง :

              -  เมื่อมังคุดกิโลกรัมละ ๑๐ บาท นาย ก. จะซื้อมังคุดไปรับประทาน ๕ กิโลกรัม

              -  เมื่อมังคุดกิโลกรัมละ ๘ บาท นาย ก. จะซื้อมังคุดไปรับประทาน ๙ กิโลกรัม

              -  เมื่อมังคุดกิโลกรัมละ ๖ บาท นาย ก. จะซื้อมังคุดไปรับประทาน ๑๕ กิโลกรัม

              -  เมื่อมังคุดกิโลกรัมละ ๔ บาท นาย ก. จะซื้อมังคุดไปรับประทาน ๒๓ กิโลกรัม

              -  เมื่อมังคุดกิโลกรัมละ ๒ บาท นาย ก. จะซื้อมังคุดไปรับประทาน ๓๐ กิโลกรัม

 

              จากตัวเลขทั้งหมดในตารางดังกล่าว เราสามารถนำมาแสดงเป็นรูปกราฟได้ คือ

 

              เส้นอุปสงค์ (demand curve) เป็นเส้นที่ได้จากการนำเอาชุดตัวเลขทั้งหมดในตารางมาหาจุดต่าง ๆ บนกราฟ ซึ่งในแต่ละจุดจะแทนด้วยคู่ของความสัมพันธ์ของปริมาณซื้อและราคาในตาราง และเมื่อลากเส้นเชื่อมจุดต่าง ๆ เหล่านี้ จะได้เส้นอุปสงค์ซึ่งเป็นเส้นที่ทอดจากซ้ายไปขวา (จากบนลงล่าง) และมีค่าความชัดติดลบ (negative slope)

 

ภาพ : เส้นอุปสงค์