นปส.55 (49): ฟ้ากว้างทางไกล

(49): ฟ้ากว้างทางไกล

ปลายสัปดาห์ที่ 15 เป็นการไปทัศนศึกษาจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย 2 แห่งคืออุดรธานีและนครพนม โดยได้รับฟังคำบรรยายยุทธศาสตร์เด่นของจังหวัดโดยผู้ว่าราชการจังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพร้อมกับได้ทัศนศึกษาในพื้นที่ต่างประเทศ 2 ประเทศคือ แขวงคำม่วน แขวงสะหวันนะเขต ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวและ จังหวัดกวางบิ๋ง (ด่านจาลอ) กวางตรี (ดงฮา ด่านลาวบาว) ถัวเทียน-เว้ (เว้) กวางนาม (ดานัง ฮอยอัน) สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม

สัปดาห์ก่อน ผมขับรถเข้าไปซื้อตั๋วให้ภรรยาและผู้ติดตามของเพื่อนๆคนอื่นๆในพัทยา มีพี่ชิดชัยไปเป็นเพื่อน มีเพื่อนๆในรุ่นหลายคนที่ได้พบปะพูดคุยกันในช่วงที่ผ่านมา เช่นพี่ตุ้ย พี่ทิพย์ ที่ได้พูดคุยกันไม่บ่อยนักแต่ก็เจอและทักทายกันด้วยรอยยิ้มบ่อยๆ

พี่ชิดชัย สมอุปฮาด แรงงานจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นคนพูดน้อย แต่ก็ไม่ถือตัว เป็นผู้ใหญ่ใจดี ไม่เรื่องมาก มีอัธยาศัยใจคอดี เป็นกันเองและให้เกียรติคนอื่น

พี่ตุ้ยหรือณัฐวัสส์ วิริยานภาพร นายอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู เป็นนายอำเภอหนุ่มหล่อ มาดดี สง่า ยิ้มแย้มแจ่มใส เป็นกันเอง มีความเป็นมิตร พูดคุยกันได้ดี

พี่ทิพย์หรือธารทิพย์ มีลักษณะ ท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดชลบุรี เป็นคนพูดน้อย ท่าทางเป็นมิตร เป็นผู้ใหญ่ ไม่เรื่องมาก มักทักทายกันด้วยรอยยิ้มมากกว่าคำพูด

วันพุธที่ 28 กรกฎาคม 2553 ตื่นเช้าแฟนเพื่อนพี่เวงขับรถไปส่งที่สนามบินสุวรรณภูมิ ขึ้นเครื่องบินการบินไทยตอน 8.15 น. ถึงอุดรธานีแล้วเดินทางต่อไปที่ศาลากลางอุดรธานี ศาลากลางไฟไหม้ไปบางส่วน ผู้ว่าราชการจังหวัดไม่อยู่ไปช่วยราชการที่กระทรวง ตอน 10.30 น. เป็นการฟังบรรยายเรื่อง ยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดอุดรธานี โดยรองผู้ว่าราชการจังหวัดและคณะ กลุ่ม กป.4 ได้รับมอบหมายให้เป็นกลุ่มบริการ ผมทำหน้าที่เป็นพิธีกร กล่าวเชิญท่านรองผู้ว่าฯและกล่าวขอบคุณหลังจบการบรรยาย ผมเป็นพิธีกรแบบฉุกละหุกเพราะไม่รู้ตัวมาก่อนและไม่ได้เตรียมตัวเลย

ทางทีมจังหวัดอุดรธานี มีเอกสารเป็นหนังสือเกี่ยวกับอุดรธานีที่ทำอย่างดีรูปเล่มสวยงามให้ข้อมูลที่ดีมากพร้อมเสื้อสวยๆอีกคนละหนึ่งตัว จากคำบรรยายและเอกสารได้สรุปประเด็นยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดอุดรธานี 6 ด้าน ประกอบด้วย

         1.  ยุทธศาสตร์ด้านการค้า การลงทุน ที่มุ่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบข้อมูลเศรษฐกิจเพื่อรองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจ การพัฒนาฝีมือแรงงานเพื่อส่งเสริมการมีงานทำทั้งในและต่างประเทศ การพัฒนาศักยภาพผู้ผลิตการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่สำคัญ ทั้งในภาคการบริการและภาคอุตสาหกรรม โดยจังหวัดอุดรธานีจะดำเนินการเชื่อมโยงตลาดด้านสินค้า ด้านบริการตลอดจนการส่งเสริมการมีงานทำทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยอาศัยศักยภาพความเป็นศูนย์กลางการค้าการลงทุนของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน และกลุ่มประเทศอนุภาคลุ่มน้ำโขง

          2.  ยุทธศาสตร์ด้านการเกษตร มุ่งจัดการความรู้ ด้านการทำเกษตรแบบยั่งยืน ตามแนวเกษตรทฤษฎีใหม่ การปรับปรุงพัฒนาปัจจัยด้านการผลิตทั้งดิน ปุ๋ย เมล็ดพันธุ์ และการส่งเสริมความเข้มแข็งให้องค์กรเครือข่ายด้านการเกษตรรวมทั้งยกระดับมาตรฐานผลผลิตและผลิตภัณฑ์ภาคเกษตรเพื่อมุ่งสู่การจำหน่ายสินค้าเกษตรในทิศทางเกษตรอุตสาหกรรม
          3. ยุทธศาสตร์ด้านการท่องเที่ยว มุ่งเน้นปรับปรุงระบบข้อมูลการยกระดับมาตรฐานเส้นทางการท่องเที่ยว และแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัด พร้อมกับพัฒนาบุคลากรด้านการท่องเที่ยวและมุ่งเน้นการทำการตลาด ด้านการท่องเที่ยวไปพร้อมกัน เนื่องจากรายได้เรื่องด้านการท่องเที่ยวของจังหวัดอุดรธานีเติบโตอย่างรวดเร็ว และอัตราการเจริญเติบโตเป็นอันดับ 3 ของภาคอีสาน รองจากจังหวัดนครราชสีมาและจังหวัดขอนแก่น

          4.     ยุทธศาสตร์ด้านสังคมและคุณภาพชีวิต มุ่งเน้นการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและความสามัคคีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เพื่อเป็นฐานแก้ไขปัญหายาเสพติด ปัญหาอาชญากรรม ปัญหาสาธารณภัย ตลอดจนการยกระดับมาตรฐานด้านการศึกษา ด้านการสาธารณสุข และการสร้างความเข้มแข็งของหมู่บ้าน ชุมชน รวมทั้งจะปรับปรุงการบริหารจัดการด้านสังคมให้มีเอกภาพ เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันระวังภัยทางสังคม ตลอดจนเสริมสร้างความเข้มแข็งแก่กลุ่ม เด็ก สตรี คนชราและผู้ด้อยโอกาสต่อไป  

           5.  ยุทธศาสตร์ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มุ่งเน้นการปรับปรุงระบบฐานข้อมูลและการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่เครือข่าย ด้านทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อเป็นฐานในการแก้ไขปัญหาการ
ตัดไม้ ทำลายป่า การจัดการน้ำ และการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมแบบองค์รวม เพื่อคืนความสมบูรณ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นฐานรองรับการพัฒนาในทุกระดับ

         6.  ยุทธศาสตร์ด้านการบริหารจัดการ  มุ่งเน้นการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เชื่อมโยงทุกภาคส่วนในจังหวัดในลักษณะ Main data base มุ่งพัฒนาการจัดทำและดำเนินการตามแผนพัฒนาทรัพยากรบุคคลและการสร้างค่านิยมอุดรทีม ให้แก่บุคคลากรทุกภาคส่วนรวมทั้งการพัฒนาระบบและกลไกการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการให้เกิดเอกภาพและประสิทธิภาพเพื่อเป็นพลังขับเคลื่อนการพัฒนาจังหวัดไปสู่  เมืองน่าอยู่ ศูนย์กลางการค้าการลงทุน แหล่งอุตสาหกรรมการเกษตร พัฒนาระบบนิเวศ และธรรมชาติ เพื่อการท่องเที่ยวเพื่อชาวอุดรธานีอยู่ดีมีสุข

พอจบการบรรยายและอภิปรายซักถามแล้ว ผมได้กล่าวขอบคุณในนามตัวแทนรุ่นเป็นคำกลอน ไว้ว่า

“ร้อยอักษร แทนมาลัย จากใจนี้          แทนวจี ขอบคุณ การุนเหลือ

รองผู้ว่า กอบเกียรติ ท่านจุนเจือ         ท่านเอื้อเฟื้อ วิทยาทาน การบรรยาย

พูดจากใจ ให้จากจิต ด้วยรู้แจ้ง           ช่วยชี้แจง แนวทาง สว่างไสว

อุดรธานี ก้าวหน้า พัฒนาไกล              สามธรรมให้ ท่องเที่ยวดี ที่นิยม

วัฒนธรรม ธรรมะ ธรรมชาติ                แหล่งตลาด ศูนย์การค้า น่าเหมาะสม

เกษตรกรรม นำไกล ให้อุดม                น่าชื่นชม การศึกษา พาถูกทาง

นอปอสอ รุ่นห้าห้า มาวันนี้                   อุดรธานี เมืองใหญ่ ให้ศึกษา

ขอขอบคุณ ไมตรีจิต ท่านให้มา            ด้วยศรัทธา จากใจ ให้ไว้เอย”

พร้อมกับเสียงปรบมือขอบคุณกันดังลั่น พออกมานอกห้องประชุม มีเพื่อนๆหลายคนมาถามว่าใครแต่ง และคิดว่าน่าจะเป็นพี่ก๊อด สุดยอดนักคารมกลอนของรุ่น แต่คราวนี้พี่ก๊อดไม่ได้ช่วยผม อุตส่าห์สบตาตั้งหลายรอบ (พร้อมต่อว่ากันนิดๆ) ผมก็เลยเขียนเองอย่างรีบเร่งเกือบเขียนไม่ได้เหมือนกัน อารมณ์กลอนมันต้องสบายๆ ไม่เร่งรัด และพี่ก๊อดกับพี่เหนอ ก็มาแซวผมว่า สำนวนกลอนที่ลงท้ายด้วยเอยนี่ ไม่ใช่ของพี่เขาแน่นอน

เสร็จแล้วก็ไปทานอาหารกลางวันก่อนเดินทางต่อไปที่จังหวัดนครพนม ซึ่งใช้เวลาเกือบสามชั่วโมงบนรถบัส หลับบ้าง มองวิวบ้างไปเรื่อยๆ ถึงนครพนมราวห้าโมงเย็น เข้าที่พักที่โรงแรมนครพนมริเวอร์ไซด์ วิวริมฝั่งโขงทั้งสองฝั่งไทย-ลาวงดงามมาก พวกเราถ่ายภาพกันเป็นที่ระลึก กันอย่างเพลิดเพลิน ไม่รู้ว่าเพลินเพราะถ่ายรูปหรือเพลินเพราะชมทิวทัศน์กันแน่

ตอนหกโมงเย็น เป็นการฟังบรรยายเกี่ยวกับยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดนครพนมโดยรองผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนมและหัวหน้าสำนักงานจังหวัดนครพนม พี่ภพเป็นตัวแทนกล่าวต้อนรับวิทยากรเพราะผมเข้าไปในห้องประชุมช้า แต่พอเข้าไปในห้องประชุมปุ๊บก็มีคำสั่งมาจากเพื่อนในกลุ่มว่า ให้ผมกล่าวขอบคุณวิทยากรด้วย ผมรู้ว่าพี่ก๊อดกับพี่เหนอคงไม่ช่วยผมเขียนกลอนแน่ๆ คาดว่าพี่เขาไม่อยากดังคนเดียวคง อยากให้น้องๆได้โชว์ฝีมือบ้าง ทั้งๆที่สองคนนี้เป็นสุดยอดคารมกลอนทั้งคู่ ผมก็ฟังไปเก็บข้อมูลไป สมองก็พยายามร้อยเรียงเป็นกลอนไปด้วย ร้อยกรองแบบอื่นๆผมเขียนไม่ค่อยเป็น กลอนก็พอไปวัดไปวาได้เท่านั้น แต่พี่ก๊อด (พีพรพน) จะเก่งทุกแบบ

จังหวัดนครพนมตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย  อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร ประมาณ  735  กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ  5,528.88 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ  3,474,437  ไร่   และมีประชากรทั้งสิ้น  699,725 คน แยกเป็น เพศชาย  349,167  คน เพศหญิง 351,167  คน  มีจำนวนครัวเรือน  186,723  ครัวเรือน ประชากรในเขตเทศบาลเมืองนครพนมมีทั้งสิ้น  27,038  คน แยกเป็น เพศชาย 12,896 คน เพศหญิง 14,142  คน และมีจำนวนครัวเรือน  11,716 ครัวเรือน

นครพนมเป็นจังหวัดชายแดนตั้งเลียบชายฝั่งขวาของแม่น้ำโขง ตรงข้ามกับเมืองท่าแขก แขวงคำม่วนของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นที่ประดิษฐานพระธาตุพนมอันศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ เป็นพระธาตุที่ประดิษฐานพระอุรังคธาตุ (กระดูกหน้าอก) ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (สมณโคดม) นับเป็นพระธาตุคู่เมืองนครพนมและเป็นที่เคารพสักการะของชาวไทยและชาวลาวทั้งสองฝั่งแม่น้ำโขง พระธาตุพนมประดิษฐานอยู่ที่อำเภอธาตุพนม อยู่ห่างจากตัวเมืองนครพนม 52 กิโลเมตร จังหวัดนครพนมมีพื้นที่ประมาณ 5,512,668 ตารางกิโลเมตร ระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 740 กิโลเมตร

นครพนมเป็นจังหวัดที่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์มาแต่โบราณกาล ในฐานะเมืองเก่าเคียงคู่อยู่กับอาณาจักรศรีโคตรบูรณ์ ซึ่งแต่แรกเริ่มเดิมทีนั้น มีพื้นที่อยู่ทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง และต่อมาก็ได้ย้ายมาอยู่ฝั่งขวาสลับกันหลายครั้ง ตำนานแห่งประวัติศาสตร์ได้จารึกไว้ว่า เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชตีเมืองเวียงจันทน์ได้ ชื่อของดินแดนนี้ได้ถูกเปลี่ยนเป็น "มรุกขนคร" และต่อมาได้โปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่อเป็น "นครพนม" เพื่อความเหมาะสมตามสภาพพื้นที่ด้วย เป็นเมืองที่มีพื้นที่ติดต่อกับทิวเขามากมาย ด้วยความเป็นอาณาจักรที่เคยเจริญรุ่งเรืองมาเก่าก่อน ประกอบกับแม่น้ำโขงเป็นแหล่งวัฒนธรรมของมนุษย์ชาติจากหลายชนเผ่า ดังนั้น นครพนมจึงมีโบราณสถาน และมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์อยู่มาก

คำขวัญนครพนม “พระธาตุพนมค่าล้ำ วัฒนธรรมหลากหลาย เรณูผู้ไท เรือไฟโสภา งามตาฝั่งโขง”

วิสัยทัศน์ “เมืองน่าอยู่  คู่สัมพันธ์อินโดจีน”

เป้าประสงค์ “เมืองแห่งความสุข  วิถีชีวิตพอเพียง  เคียงคู่คุณธรรม”

พันธกิจ กำหนดไว้ 4 ข้อ คือ

1) ด้านสังคม:  ประชาชนมีสุขภาพดี มีการศึกษา มีอาชีพและชีวิตมั่นคง โดยใช้หลักศาสนา วัฒนธรรมท้องถิ่น และมีความพอเพียงในการดำเนินชีวิต

2) ด้านเศรษฐกิจ: สร้างความมั่งคั่งอย่างยั่งยืน ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง

3) ด้านความมั่นคง: ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและทรัพยากรที่ยั่งยืน พื้นที่ชายแดนมีความมั่นคงและปลอดภัย

4) ด้านการบริหารจัดการ: ประชาคมมีส่วนร่วมพัฒนาธรรมาภิบาล และองค์กร ภาครัฐ มีขีดสมรรถนะและระบบที่ทันสมัย พึงพอใจการให้บริการภาครัฐ

วิสัยทัศน์กลุ่มจังหวัดที่ 6.2(สนุก) ประกอบด้วย 4 จังหวัด สกลนคร นครพนม มุกดาหาร กาฬสินธุ์ อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ได้กำหนดวิสัยทัศน์ร่วมของกลุ่มจังหวัด ว่า “สะพานการค้า การท่องเที่ยวสู่อินโดจีน หรือ Trade and Tour Bridge to Indochina and beyond”

ประเด็นยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัด “สนุก” ได้กำหนดประเด็นยุทธศาสตร์ของกลุ่มจังหวัดและจังหวัดเจ้าภาพหลัก ดังนี้

-       การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ (สกลนคร)

-       การพัฒนาการท่องเที่ยว (นครพนม)

-       การพัฒนาการค้าชายแดน (มุกดาหาร)

-       การเกษตรและเกษตรอุตสาหกรรม (กาฬสินธุ์)

หลังจบการบรรยาย ผมก็ได้กล่าวขอบคุณเป็นคำกลอนเช่นเดิม เพื่อนๆหลายคนก็มาถามว่าตกลงผมจบสายวิทย์หรือสายศิลป์กันแน่ จึงเขียนกลอนได้ ผมก็เขียนไปแบบง่ายๆ ไม่ได้สละสลวยอะไรมากนัก เพราะไม่ใช่ยอดนักกลอน และใช้เวลาช่วงฟังบรรยายเขียนจนเสร็จ ดังนี้

“พระธาตุพนม ค่าล้ำ ธรรมเหลือหลาย           สาวผู้ไท โสภา งามตาเหลือ

 ไหลเรือไฟ ลอยบูชา ล้ำค่าเรือ                    ต่างจุนเจือ เชื่อบูชา พุทธองค์

 งามท้องนา ฟ้างามล้ำ งามฝั่งโขง                 แหล่งจรรโลง หลากชีวิต น่าพิศวง

 นครพนม เมื่อได้เยือน นี้ยังคง                     อยู่ยืนยง คงสิ่งดี มีให้ชม

 ท่านบรรยาย ฉายภาพดู รู้คุณค่า                 ช่วยนำพา ความคิด จิตสุขสม

 ชาว นปส. รุ่นห้าห้า มาชื่นชม                      ด้วยนิยม รับสิ่งดี มีค่าจริง

กราบขอบคุณ ด้วยอักษร กลอนเรียงร้อย       บอกกล่าวถ้อย ชื่นชม ในทุกสิ่ง

กราบขอบคุณ ทุกท่าน ด้วยใจจริง                ขอจงนิ่ง ปรบมือ ขอบพระคุณ”

หลังจากนั้นก็เป็นงานเลี้ยงรับรองและร่วมกันรับประทานอาหารเย็น มีการแสดงรำสาวภูไทของอำเภอเรณูนครที่งดงามมาก และมีการเชิญพวกเราไปร่วมรำกันด้วย ก็สนุกสนานครึกครื้นกันดี น้องๆที่มาแสดงการรำเป็นนักเรียนจากโรงเรียนในอำเภอเรณูนคร ส่วนดนตรีก็เป็นอาจารย์ของโรงเรียน น่าชื่นชมมากที่ช่วยกันสืบทอดศิลปวัฒนธรรมอันดีนี้ไว้ งานเลิกราวสี่ทุ่มพวกเราส่วนใหญ่ก็ขึ้นไปพักผ่อนเพราะพรุ่งนี้ จะต้องตื่นแต่เช้ามืดเพื่อเดินทางไปเวียดนาม

ผมใช้เวลาสองเดือนกว่าในช่วงฝึกอบรมนักปกครองระดับสูง อ่านหนังสือ “มองโลก 360 องศา “The 360 Leader” สร้างอิทธิพลรอบทิศไม่ยึดติดตำแหน่งหน้าที่” เขียนโดย John C. Maxwell แปลโดยจิรายุทธ์ ประเจิดหล้า และเรียบเรียงโดย ดนัย จันทร์เจ้าฉาย ของสำนักพิมพ์ดีเอ็มจี เป็นหนังสือที่สอนเรื่องผู้นำที่ดีมาก ผู้เขียนเสนอ “หลัก 12 ประการ ที่ผู้นำต้องปฏิบัติในแต่ละวัน” ไว้ว่า

1. ให้ความสำคัญกับคนให้มาก “ถ้าละเลยคน สนใจแต่วิสัยทัศน์กับผลกำไร คุณจะสูญเสียทั้งคนและวิสัยทัศน์ไป (และอาจรวมถึงผลกำไร) แต่ถ้าเน้นคน คุณมีโอกาสเอาชนะคน วิสัยทัศน์และผลกำไร”
2. ใช้สื่อการสอนพัฒนาผู้คน
3. ให้ความสำคัญกับการเป็นผู้นำให้มาก
4. มองหาผู้มีศักยภาพเป็นผู้นำ
5. รู้จักและนับถือผู้คนของคุณ
6. ให้คนของคุณมีประสบการณ์การเป็นผู้นำ
7. ให้รางวัลในการมีความคิดริเริ่มด้านการเป็นผู้นำ
8. จัดสภาพแวดล้อมที่พนักงานสามารถซักถาม แลกเปลี่ยนความคิดและเสี่ยงทำสิ่งใหม่ๆได้เต็มที่
9. พัฒนาตนเองไปพร้อมกับคนของคุณ
10. ดึงคนมีศักยภาพสูงมาเป็นคนใกล้ชิด
11. ให้สัญญาตัวเองว่าต้องพัฒนาทีมงานของผู้นำขึ้น
12. ปลดปล่อยผู้นำของคุณให้เป็นอิสระในการทำหน้าที่ผู้นำ

ผู้เขียน (แม๊กซ์เลล์) กล่าวไว้ว่า “พนักงานวันนี้ นำแนวคิดในปัจจุบันไปปฏิบัติ ชี้และกำหนดขอบเขตของปัญหาทั้งหลาย เข้ากับบุคลรอบข้างได้ ทำงานตามกรอบที่มีในปัจจุบัน ให้ความสำคัญกับความเสมอต้นเสมอปลาย ผู้นำในวันข้างหน้า เสนอแนวความคิดใหม่ แก้ปัญหา ดึงคนมีความคิดเฉียบแหลมเข้ามา เสี่ยงทำสิ่งใหม่ๆ มองหาและให้ความสำคัญกับโอกาสใหม่ๆ”