สรุปย่อ "ภาวะผู้นำทางการบริหาร"

สรุปย่อ "ภาวะผู้นำทางการบริหาร" นักศึกษา ป.โท บริหารการศึกษา ศูนย์หาดใหญ่

       <sub><sup>เป็นเรื่องน่าละอายอย่างยิ่งเมื่อมีการจัดลำดับการศึกษาของไทยอยู่ในลำดับที่ 47 ในจำนวนทั้งหมด 55 ประเทศ ซึ่งพอจะสรุปได้ว่าการจัดการศึกษาของสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมายังประสบปัญหา ไม่ว่าจะเป็นด้านคุณภาพนักเรียนที่เข้าสู่ระบบประถมศึกษา คุณภาพนักเรียนที่จบประถมศึกษาในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คุณภาพองค์ประกอบที่มีผลกระทบต่อการจัดการศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านผู้บริหาร ครู ความร่วมมือจากชุมชน และการใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น เมื่อพิจารณาโดยภาพรวมแล้ว พบว่าปัญหาเหล่านี้ล้วนเกิดจากการบริหารงาน เริ่มตั้งแต่ระดับนโยบายรัฐบาล กระทรวง เรื่อยลงมาจนถึงระดับผู้บริหารสถานศึกษา
       จุดอ่อนของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา ที่เป็นปัญหาต่อการพัฒนาการศึกษาได้แก่
1) ผู้บริหารโรงเรียนส่วนมากบริหารงานโดยยึดความรู้สึกส่วนตัว มากกว่าระบบคุณธรรม
2) ผู้บริหารยึดตัวเองเป็นหลักในการบริหารงาน ไม่สร้างระบบการมีส่วนร่วม รับฟังแต่ไม่ยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น ไม่ยึดถือเสียงส่วนใหญ่ในการตัดสินใจ
3) ผู้บริหารโรงเรียนประเมินผลการปฏิบัติงานโดยยึดความเห็นส่วนตัวมากกว่าระบบคุณธรรม
4) ผู้บริหารโรงเรียนยังขาด สมรรถภาพด้านมนุษยสัมพันธ์ การสร้างบรรยากาศในการบริหาร และการจัดระบบการเรียนการสอน
5) ผู้บริหารโรงเรียนไม่ทราบบทบาทหน้าที่ของตน ต้องการเกียรติยศ ชื่อเสียง และผลประโยชน์ส่วนตน เน้นการทำงานเพื่อระบบ มากกว่าทำงานเพื่อพัฒนาศักยภาพผู้เรียน
6) ไร้แผนในการบริหารงาน ที่มีแผนก็มักไม่ได้มีการปฏิบัติตามแผนการบริหาร บริหารตามอารมณ์ตนเองเป็นหลัก
7) ผู้บริหารโรงเรียนไม่เข้าใจงานวิชาการ และกระบวนการบริหารงานวิชาการ ทำให้การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักสูตรไม่บรรลุจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้
       นอกจากนั้นในสถานศึกษา โดยเฉพาะในโรงเรียนประถมศึกษาส่วนใหญ่ มักมีผู้นำที่แย่ 7 ประการ
ได้แก่
1. ผู้นำไร้ความสามารถ คือ ขาดความรู้ ความสามารถ ทักษะ หรือความตั้งใจในการทำงานให้สำเร็จ และที่สำคัญผู้นำลักษณะนี้ไม่ได้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในด้านดีแก่องค์กรแต่อย่างใด
2. ผู้นำเข้มงวด คือ แข็งเป็นก้อนหิน ทั้งตัวผู้นำ และผู้ตามไม่พร้อม ไม่ยอมรับแนวคิดหรือการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ข้อมูลใหม่ๆ หรือยอมรับว่าเมื่อเวลาเปลี่ยนไปสิ่งต่างๆ ย่อมจะเปลี่ยนตามไปด้วย เป็นผู้นำที่เรียกได้ว่า “อนุรักษ์นิยม” มาก
3. ผู้นำหลงระเริง คือ ไม่สามารถควบคุมตนเองได้ ไม่สามารถยับยั้งตัวเองได้ ลูกน้องก็ไม่เข้ามาช่วยยับยั้งอีกต่างหาก เป็นพวกมัวเมา สำหรับผู้นำอาจเป็นพวกเมาอำนาจที่มีอยู่ หรือเมาอย่างอื่น
4. ผู้นำใจดำ คือ ผู้นำที่ปราศจากความเมตตากรุณา ไม่สนใจต่อความต้องการหรือข้อเรียกร้องของคนส่วนใหญ่ บางครั้งผู้นำประเภทนี้อาจจะมั่นใจในตัวเองมากเกินไปจนไม่สนใจต่อข้อคิดเห็นหรือสิ่งที่ผู้อื่นเรียกร้อง
5. ผู้นำทุจริต ได้แก่ ผู้นำฉ้อโกง ให้ความสนใจต่อความต้องการส่วนตัวเหนือสิ่งอื่นใด
6. ผู้นำโดดเดี่ยว คือ ใจแคบ แต่จะใจดีกับเฉพาะคนหรือกลุ่มของตนเอง และถ้าใครก็ตามที่อยู่นอกกลุ่มของตนเองแล้ว ผู้นำประเภทนี้จะไม่สนใจหรือไม่เอาใจใส่เลย คำไทยเรียกว่า "เล่นพรรคเล่นพวก"
7. ผู้นำปีศาจ คือ ผู้นำที่สามารถทำลายองค์กรเพื่อประโยชน์ส่วนตน เป็นประเภทชอบที่จะเห็นผู้อื่นเจ็บปวด
       ทั้งหมดนี้เป็นการประมวลผลจากงานวิจัย ประกอบกับประสบการณ์ในการทำงานในโรงเรียนประถมศึกษามากว่า 30 ปี ซึ่งน่าจะทำให้มองเห็นภาพรวมของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษาไทยทั้งประเทศ เป็นข้อมูลในการวางแผนพัฒนาผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษาในลำดับต่อไป
       สำหรับผู้บริหารที่ดี ที่ประสบความสำเร็จนั้น มักจะพบได้ในโรงเรียนขนาดใหญ่ที่มีการบริหารงานตามแผนงานอย่างเป็นระบบ ซึ่งได้แบ่งประเภทผู้นำที่ดี ได้ 5 ระดับ คือ
       1. ผู้นำความสามารถเฉพาะตัวสูง เป็นผู้ที่มีความสามารถเฉพาะตัวที่ดี ทั้งทักษะ ความรู้ ความสามารถ และพฤติกรรมในการทำงานที่ดี ซึ่งล้วนแล้วแต่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อองค์กร
       2. ผู้นำสมาชิกร่วมทีม เป็นผู้ที่สามารถทำงานเป็นทีมได้ดี สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น และช่วยให้กลุ่มและทีมบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ
       3. ผู้นำอำนาจจัดการ เป็นผู้ที่สามารถบริหารบุคลากรและทรัพยากรได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพื่อนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายขององค์กร
       4. ผู้นำประสิทธิภาพ ผู้นำที่สามารถทำให้ทุกคนเกิดความมุ่งมั่น กำหนดวิสัยทัศน์ชัดเจน และสามารถจูงใจให้บุคลากรทุกคนทำงานอย่างทุ่มเทเพื่อบรรลุวิสัยทัศน์ดังกล่าว
       5. ผู้นำเป็นเลิศ คือ ผู้นำที่นอกจากมีคุณสมบัติข้างต้น 4 ประการแล้ว ยังมีความสามารถในการสร้างความสุดยอดอย่างยั่งยืนให้กับองค์กรได้ โดยมีคุณสมบัติที่สำคัญอีก 2 ประการ คือความมุ่งมั่นที่จะทำให้องค์กรประสบความสำเร็จ กับ ความถ่อมตัว
       ผู้นำเหล่านี้ต้องการเห็นความสำเร็จขององค์กร มากกว่าความสำเร็จและความร่ำรวยของตนเอง  
ผู้นำประเภทนี้จะมีความรักและภักดีต่อองค์กรเป็นอย่างสูง เสียสละได้แม้กระทั่งความสุขหรือความสำเร็จส่วนตัว เพื่อความสำเร็จขององค์กร ต้องการเห็นความสำเร็จขององค์กรยั่งยืนและยืดยาวไปถึงผู้บริหารรุ่นต่อๆ ไปโดยยอมจะอยู่หลังฉากเงียบๆ ไม่ชอบที่จะเปิดเผยตัวว่าเป็นผู้สร้างรากฐาน และความสำเร็จสำหรับผู้นำรุ่นต่อๆไป
       ลักษณะของผู้นําที่ดี ที่มีประสิทธิผลซึ่งสรุปได้จากการประชุมระดมสมองของผู้เข้าร่วมประชุมในวาระต่างๆ ในประเทศไทยที่ผ่านมาสรุปได้ดังนี้
1. เป็นนคนดี และมีความรู้ความสามารถ
2. สามารถตัดสินใจได้ดี
3. ซื่อสัตย์
4. กล้าหาญ
5. ตัดสินใจนํากลุ่มได้และสามารถแก้ไขข้อผิดพลาดได้
6. เป็นนักบริหารความเสี่ยง
7. มีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
8. มีจิตใจดีงาม
9. มีความนน่าเชื่อถือ
10. เฉลียวฉลาด
11. เป็นผู้ที่มีข้อมูลข่าวสาร
12. เป็นผู้มีบารมี
13. เป็นผู้มีสุขภาพดี
14. สามารถสร้างสัมพันธภาพที่ดี
15. มีความจริงใจ
16. รับฟังความเห็นของเพื่อนร่วมงาน
17. มีวิสัยทัศน์ที่ดี
18. มีความเมตตา กรุณา</sup></sub>

 

_{^{ลักษณะของผู้นําที่มีประสิทธิผล (จากงานวิจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเป็นผู้นําที่ดี) สรุปได้ดังนี้
1. เข้าอกเข้าใจคนอื่น สามารถเข้าใจว่าผู้อื่นต้องการอะไร เพื่อการ
โน้มน้าวจิตใจของผู้อื่นได้
2. สามารถสร้างแรงจูงใจในการทํางานใหตนเองได
3. เฉลียวฉลาด
4. เด็ดเดียวแน่วแน่ในการตัดสินใจ
5. เข้าอกเข้าใจผู้อื่นแต่เป็นความเข้าใจที่อยู่บนหลักเหตุและผล
6. สามารถสร้างสรรค้สิ่งใหม่ ๆ ได้}}

 

       _{^{การเป็นผู้นําที่ดี คนส่วนใหญ่มักคิดว่าต้องเป็นผู้ชาย แต่จากผลการศึกษาเกี่ยวกับบุคลิกภาพ
นั้น พบว่า การมีบุคลิกภาพที่ดีช่วยให้ผู้นําประสบความสําเร็จได้เพียง 14 เปอร์เซ็นต์ ที่เหลือเกิด
จากการเรียนรู้และประสบการณ์ ดังนั้น ทุกคนสามารถที่จะเรียนรู้ถึงการเป็นผู้นําที่ดีได้}}