รายงานการศึกษางานวิจัย/วิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิต I
รายงานการศึกษางานวิจัย/วิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิต
ชื่องานวิจัย การพัฒนาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยตามแนวคิดพุทธศาสนาและ
ทฤษฎีพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็ก
ผู้วิจัย นางสาวปิยะนันท์ หิรัณย์ชโลทร
สาขาวิชา หลักสูตรและการสอน
สถาบันการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปีที่สำเร็จการศึกษา 2551
ความสำคัญของปัญหา
เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมปัจจุบันที่เป็นยุคของเทคโนโลยีและข้อมูลข่าวสาร ทำให้สังคมและมนุษย์ที่อยู่ในสังคมมีแนวความคิดที่เปลี่ยนไป โดยเฉพาะแนวคิดต่อเศษฐกิจระบบทุนนิยม ซึ่งมีผลกระทบทั้งด้านบวกและด้านลบ ขึ้นอยู่กับความเท่าทันและการเลือกที่จะปรับตัวต่อกระแสสังคม การจัดการศึกษาจึงเป็นแนวทางสำคัญในการจะพัฒนาคนให้ทำต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว การศึกษาที่ดีจึงต้องพัฒนาคนให้เป็นผู้ที่มีปัญญา โดยเฉพาะการศึกษาระดับปฐมวัย ทั้งนี้เนื่องจากวัยดังกล่าวถือเป็นวัยทองของชีวิต เป็นวัยแห่งการวางรากฐานของชีวิตมนุษย์
การจัดการศึกษาในระดับปฐมวัยของไทยจัดการศึกษาที่อยู่บนพื้นฐาน ได้แก่ พื้นฐานด้านปรัชญาการศึกษาพื้นฐานทางจิตวิทยาและการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย ซึ่งในปัจจุบันการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในประเทศไทยมักนำเอารูปแบบและนวัตกรรมการจัดการศึกษามาจากต่างประเทศ ซึ่งการนำเอารูปแบบและนวัตกรรมจากต่างประเทศมาใช้นั้น ผู้ใช้และผู้เกี่ยวข้องต้องมีความรู้และความเข้าใจในหลักการและแนวคิดอย่างชัดแจ้ง และสามารถปรับให้เข้ากับบริบทสังคมไทยได้ ดังนั้นการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยของไทยนั้นก็ควรคำนึงถึงหลักการ
ดังกล่าวทั้งนี้เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความก้าวหน้าและได้รับการพัฒนาอย่างแท้จริง และดำรงชีวิตอย่างปกติสุข สิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงบริบทและวัฒนธรรมไทยประการหนึ่งคือ พุทธศาสนา ซึ่งเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของคนไทยจนกลายเป็นแบบแผนการดำเนินชีวิต พุทธศาสนามีหลักธรรม และคำสอนที่เป็นองค์ความรู้ที่เน้นให้มนุษย์ดำเนินชีวิตอย่างมีสุขรู้จักและเข้าใจตนเอง การไม่เบียดเบียนทั้งมนุษย์ด้วยกันและธรรมชาติ ใช้ชีวิตอย่างสมดุล การจัดการศึกษาจึงควรจัดเกี่ยวกับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิต สอนให้เด็กสามารถที่จะอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ในสังคมมีคุณธรรม จริยธรรม และมีปัญญารู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง
โรงเรียนอนุบาลบ้านฝันดี เป็นสถานศึกษาปฐมวัยขนาดเล็ก ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพฯโดยมีเป้าหมายในการจัดการศึกษาให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนไทยและสามารถพัฒนาเด็กให้พร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลกาภิวัตน์ได้อย่างผู้มีปัญญา มีคุณธรรม และ จริยธรรม ผู้วิจัยในฐานะนักการศึกษาจึงได้ศึกษาแนวคิดการจัดการศึกษาทั้งในประเทศทางซีกโลกตะวันตกและซีกโลกตะวันออก รวมถึงพุทธศาสนาซึ่งถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของไทย มาประยุกต์และผสมผสานสู่การพัฒนาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยตามแนวคิดพุทธศาสนาและทฤษฎีพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็ก เพื่อให้สอดคล้องและเหมาะสมกับบริบทและคงคุณค่าแห่งสังคมไทยต่อไป
วัตถุประสงค์การวิจัย
1. พัฒนาและนำหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยตามแนวคิดพุทธศาสนาและทฤษฎีพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กไปใช้
2. ศึกษาผลของการใช้หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยตามแนวคิดพุทธศาสนาและทฤษฎีพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็ก
คำถามการวิจัย
-
กรอบแนวคิดการวิจัย
-
สมมติฐานการวิจัย
-
ตัวแปรที่ต้องการศึกษา
-
ขอบเขตของการวิจัย
1. ขอบเขตด้านการพัฒนาหลักสูตร
ในการพัฒนาหลักสูตรผู้วิจัยได้ทำการศึกษาเอกสาร แนวคิดทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ
แนวคิดและทฤษฎีของนักทฤษฎีต่าง ๆ ได้แก่
- ทฤษฎีพัฒนาการทางสติปัญญาของ Piaget
- ทฤษฎีวัฒนาธรรมเชิงสังคมของ Vygotsky
- ทฤษฎีการเรียนรู้ทางปัญญาสังคมของ Bandura
แนวคิดการพัฒนามนุษย์ตามหลักพุทธศาสนา
- การเตรียมความพร้อมด้านความคิด
- หลักปรโตโฆสะ
- หลักโยนิโสมนสิการ
- การพัฒนามนุษย์ตามหลักไตรสิกขา
- ศีล
- สมาธิ
- ปัญญา
2. ขอบเขตการศึกษาผลการใช้หลักสูตร
คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของเด็กปฐมวัย
• พัฒนาการทางร่างกาย อารมณ์-จิตใจ สังคม และ สติปัญญา ตาม
มาตรฐานคุณลักษณะฯ รร.อนุบาลบ้านฝันดี (12 ข้อ)
ความคิดเห็นของผู้ที่เกี่ยวข้อง ที่มีต่อหลักสูตรฯ
• ผู้บริหาร ครู และผู้ปกครอง
3. ประชากรที่ใช้ในการวิจัย
ประชาการที่ใช้ในการวิจัย
ระยะที่ 1 ระยะพัฒนาและนำหลักสูตรไปใช้
• ผู้บริหารโรงเรียน และครูประจำชั้น รร.อนุบาลบ้านฝันดี จำนวน 4 คน
• เด็กปฐมวัยที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาล ภาคต้น ปีการศึกษา 2550
จำนวน 26 คน ที่ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง
ระยะที่ 2 ระยะศึกษาผลของการใช้หลักสูตร
• ผู้บริหารโรงเรียน และครูประจำชั้น รร.อนุบาลบ้านฝันดี จำนวน 4 คน
• เด็กปฐมวัยที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาล ภาคต้น ปีการศึกษา 2550
และผู้ปกครองของเด็ก จำนวน 26 คน
ความเห็น (2)
จีรพรรณ นิสสภา
ขอขอบคุณที่เห็นความจำเป็นและสำคัญในกานพัฒนามนุษย์ตามแนวพุทธ การพัฒนาคนต้องเริ่มที่ปฐมวัยจริงๆ ค่ะ
อยากได้วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ โหลดได้ที่ไหน