เบาหวาน รักษาได้ : บทที่ 1. Syndrome X อาการเบิกโรงสู่โรคเบาหวาน

Syndrome X

เรื่องมีอยู่ว่า ชายคนหนึ่งอายุ 41 ปี เขามาตรวจร่างกายประจำปี ซึ่งตัวเขาเองรู้สึกว่าร่างกายของเขาแข็งแรงและเป็นปกติดี เพราะว่าเขาไม่ได้ป่วยเป็นโรคอะไรมาหลายปีแล้วเขาจึงรู้สึกดีมาตลอด แต่แพทย์ผู้ตรวจเลือดของเขากลับประหลาดใจเมื่อพบว่ามันเป็นสีชมพูแทนที่จะเป็นสีแดง และเมื่อนำเลือดดังกล่าวไปปั่น พบว่าส่วนบนมีลักษณะคล้ายครีม (หมายถึง ปริมาณไขมันในเลือดมีมาก) และผลการตรวจจากแล็บสรุปว่า ระดับคอเลสเตอรอลอยู่ที่ 250 คอเลสเตอรอล HDL อยู่ที่ 31 และระดับไตรกลีเซอไรด์สูงผิดปกติอยู่ที่ 1208

ซึ่งโดยปกติระดับไตรกลีเซอไรด์ควรจะน้อยกว่า 150 และอัตราส่วนระหว่างไตรกลีเซอไรด์ต่อ HDL ควรจะน้อยกว่า 2 เท่า แต่อัตราส่วนดังกล่าวของชายคนนี้อยู่สูงถึง 40 เท่า และแม้ว่าระดับน้ำตาลในเลือดของเขาจะเป็นปกติ แต่มันก็เป็นลางบอกเหตุให้ทราบแล้วว่า เขากำลังอยู่ในขั้น Syndrome X ซึ่งเป็นขั้นเบิกโรงก่อนที่อาการจะพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวานนั่นเอง

เรามาดูสาเหตุสำคัญของ Syndrome X ว่ามันทำให้เกิดการต่อต้านอินซูลินได้อย่างไร

การต่อต้านอินซูลินคืออะไร?

คนส่วนใหญ่มักจะบริโภคอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง และไขมันสูง ซึ่งอาหารดังกล่าวได้ส่งผลเชิงลบกับตัวเราเอง โดยร่างกายของเรานั้นจะทำปฏิกิริยากับอินซูลินลดน้อยลง อินซูลิน คือ ฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่ร่างกายใช้นำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์เพื่อให้เซลล์สามารถใช้ประโยชน์ได้ และเก็บอยู่ในรูปของไขมัน หน้าที่ของร่างกายอีกอย่างหนึ่งก็คือการควบคุมน้ำตาลในเลือด ดังนั้นเมื่อร่างกายทำปฏิกิริยากับอินซูลินในตัวเองได้น้อยลง มันจึงชดเชยโดยการสร้างอินซูลินเพิ่มมากขึ้น พูดง่ายๆก็คือร่างกายของเราจะตอบสนองน้ำตาลในเลือดที่สูงขึ้นด้วยการบังคับให้เซลล์เบต้าในตับอ่อนผลิตอินซูลินเพิ่มมากขึ้นเพื่อควบคุมน้ำตาลในเลือดนั่นเอง

อาการต่อต้านอินซูลินในแต่ละปีที่ผ่านไป ร่างกายมีความ้องการอินซูลินที่เพิ่มมากขึ้นเพื่อควบคุมน้ำตาลในเลือดให้กลับสู่สภาะปกติ แม้ว่าระดับอินซูลินที่เพิ่มสูงขึ้น (Hyperinsulinemia) จะมีผลในการควบคุมน้ำตาลในเลือด แต่มันก็สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพส่วนอื่นๆได้เช่นกัน รายการปัญหาต่อไปนี้เป็นผลกระทบจากระดับอินซูลินที่เพิ่มสูงขึ้น

1. ทำให้เกิดการอักเสบในหลอดเลือดซึ่งเป็นสาเหตุของโรคหัวใจวายและลมปัจจุบัน

2. ทำให้เกิดความดันโลหิตสูง

3. ทำให้ไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง (เป็นไขมันในเลือดชนิดหนึ่ง)

4. ทำให้คอเลสเตอรอล (แบบดี) HDL มีปริมาณลดลง

5. ทำให้คอเลสเตอรอล (แบบเลว) LDL มีระดับเพิ่มขึ้น

6. ทำให้มีแนวโน้มในการจับตัวเป็นก้อนของเลือด

7. ทำให้มีน้ำหนักเพิ่มขึ้น "อย่างควบคุมไม่ได้" (Central Obesity)

เมื่อปัจจัยต่างๆของ Syndrome X ได้รับการผสมผสานกันแล้ว ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจจะพุ่งสูงขึ้น 20 เท่าเลยทีเดียว

หลังจากผู้ป่วยเป็น Syndrome X อยู่หลายปี (10-20ปี) เบต้าเซลล์ของตับอ่อนจะเสียหายและไม่สามารถผลิตอินซูลินระดับสูงได้ ในจุดนี้เมื่อระดับอินซูลินเริ่มลดลง น้ำตาลในเลือดจึงเริ่มสูงขึ้น

ในช่วงแรกระดับของน้ำตาลในเลือดที่สูงขึ้นเพียงเล็กน้อยอาจก่อให้เกิด glucose intolerance (ทนต่อการเพิ่มขึ้นของกลูโคสได้) ซึ่งหลังจากนั้นภายใน 1-2 ปี หากพฤติกรรมการบริโภคยังไม่เปลี่ยนแปลง โรคเบาหวานชนิดเต็มขั้นก็จะถามหา ความเสื่อที่เกิดขึ้นในหลอดเลือดจะเป็นไปด้วยความรวดเร็ว ซึ่งในขณะเดียวกัน น้ำตาลในเลือดก็จะสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ติดตาม บทที่ 2 อะไรคือสาเหตุของการต่อต้านอินซูลิน?

ขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก DR. RAY D.STRAND, M.D.

[นาย ศุภรักษ์ ศุภเอม]

มี คนไข้เบาหวานบางคน หายจากเบาหวานได้จริงครับ(น้อยมากๆ)