ในเรื่อง Facts & Theory ที่ผ่านมา ผมได้กล่าวถึง ข้อเท็จจริงช่วยจูงใจให้เราคิดสร้างทฤษฎี คือ จากข้อเท็จจริงสู่ทฤษฎี ในบันทึกนี้ผมจะเสนอตัวอย่างง่ายๆสักหนึ่งตัวอย่าง เกี่ยวกับการสร้างทฤษฎีจาก Facts หรือจากผลการวิจัย
ในช่วงปี 1904 C.Spearman ได้ศึกษาเกี่ยวกับสหสัมพันธ์(Correlation) ของคะแนนชุดต่างๆจากการสอบ เขาสังเกตเห็นว่า มีค่าสัมประสิทธิ์ของสหสัมพันธ์กระจัดกระจาย บางคู่ก็สูง เช่น r = .80 บางคู่ก็ต่ำ เช่น r = .10
ข้อสอบก็ดี คะแนนก็ดี ค่า r ก็ดี ต่างก็เป็นข้อเท็จจริง
เขาจึงสันนิษฐานจากข้อเท็จจริงเหล่านี้ และให้เหตุผลว่า คะแนนจากการสอบคู่ใดมีค่าสัมประสิทธิ์ของสหสัมพันธ์สูง ข้อสอบคู่นั้นจะต้องวัดได้ความสามารถอย่างเดียวกันออกมาได้มากๆร่วมกัน ถ้าค่า r = .00 ข้อสอบคู่นั้นจะไม่ได้วัดความสามารถเดียวกันออกมาเลย เขาเรียกความสามารถร่วมอันนี้ว่า ความสามารถทั่วไป (General Abillities) หรือ ปัญญาทั่วไป (General Intelligence) และย่อว่า G หรือปัญญา G หรือความสามารถ G นอกจากนี้เขายังสันนิษฐานว่า แบบทดสอบทุกฉบับจะต้องวัดได้ความสามารถพิเศษออกมาอีกด้วย เรียกว่า Specific Abillity ย่อว่า s ถ้าเป็นแบบทดสอบสองชุดที่คะแนนมีสหสัมพันธ์กัน ชุดแรกก็เป็น Sa, ชุดหลังก็เป็น Sb นั่นก็คือ แบบทดสอบแต่ละชุดก็จะวัดได้ G + Sa หรือ G + Sb G และ S บางทีก็เรียกว่า Factor G, Factor Sa, Sb,
เขาจึงได้เสนอเป็นทฤษฎีขึ้นมา ทฤษฎีนี้กล่าวว่า ปัญญาของคนมีสองประเภทคือ ปัญญาทั่วไป(General Intelligence - G ) และความสามารถพิเศษเฉพาะอย่าง (Specific Abillity - S) ปัญญาทั่วไปจะเข้าไปมีบทบาทอยู่ในกิจกรรมทุกประเภทของคน ส่วนความสามารถเฉพาะอย่างจะมีเฉพาะเป็นด้านๆ และชื่อทฤษฎีนี้ว่า Theory of General Intelligence หรือ Two - Factor Theory
ขอให้สังเกตว่า พื้นฐานที่มาของการคิดสร้างทฤษฎีนี้คือ ข้อเท็จจริง ซึ่งเป็นข้อมูลเชิงประจักษ์ และคำกล่าวของทฤษฎีถึงแม้ว่าชี้ถึงสิ่งที่สังเกตไม่ได้ เช่น ปัญญา ความสามารถพิเศษ แต่ก็สามารถนิรนัยไปสู่สิ่งที่สังเกตได้ หรือประจักษ์ได้ ดังนั้น ทฤษฎีนี้จึงจัดเป็น ทฤษฎีเชิงประจักษ์ หรือ Empirical Theory
และนี่คือ จากข้อเท็จจริง หรือการวิจัย สู่ ทฤษฎี
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย ดร. ไสว เลี่ยมแก้ว ใน EMPIRICAL THEORIES
