ชีวิตที่พอเพียง : ๙๘๘. รับใช้มูลนิธิทำงาน SE

        วันที่ ๑๙ มี.ค. ๕๓ ผมเข้าร่วมประชุมสามัญประจำปี ของ ๒ มูลนิธิ คือ มสช. และ มสส.   โดยผมบอกตัวเองว่า ทั้ง ๒ มูลนิธิทำงานต่างจาก “มูลนิธิ” ในความหมายที่คนทั่วไปเข้าใจ ว่าทำงานสังคมสงเคราะห์ หรือทำงานช่วยเหลือผู้ยากไร้ 

          ทั้ง ๒ มูลนิธิทำงานที่ยากกว่านั้น และสำคัญกว่านั้น   คืองานช่วยเหลือสังคมไทย หรือรับใช้สังคม ให้เป็นสังคมอุดมปัญญา    ด้วยการทำงานเชิงสร้างปัญญาให้แก่สังคมไทย   โดยไม่ได้เน้นทำงานด้วยเงินบริจาค (donation)   แต่เน้นทำงานด้วยเงินทุนวิจัย (grants)   เป็นการทำงานโดยรายได้ที่ได้มาจากการทำงาน ไม่ใช่รายได้จากการบริจาค   ไม่ไปขอเงินใคร   แต่เอาฝีมือความสามารถในการทำงานไปเสนอโครงการรับทุนสนับสนุน   ถ้าผลงานดี ต่อไปก็ได้ทุนอีกหรือได้ทุนเพิ่มขึ้น 

          ทั้ง ๒ มูลนิธิมีบุญคุณต่อผมมาก   ทำให้ผมได้ความรู้เรื่องวิธีทำงานให้แก่สังคมอย่างอิสระ โดยใช้ฝีมือหรือความสามารถในการผลิตผลงานในการหารายได้มาทำงาน   ซึ่งต่างจากการทำงานราชการที่ไม่อิสระ เพราะมีกฎระเบียบมาก และมีการเมืองเรื่องการแก่งแย่งผลประโยชน์ส่วนตัว ส่วนหน่วยงาน มาก   การทำงานของมูลนิธิทั้ง ๒ จึงเป็นการทำงานเพื่อสังคมโดยการหารายได้มาทำงาน   ลักษณะของหน่วยงานแบบนี้เรียกว่า SE – Social Enterprise   ซึ่งหมายถึงการทำงานหารายได้โดยมีเป้าหมายหลักที่ประโยชน์ต่อสังคม หรือเพื่อเปลี่ยนแปลงสังคมไปในทางที่ดีขึ้น   เป็นหน่วยงานสาธารณะที่ไม่ใช่หน่วยราชการ   ที่ทำงานโดยมีคุณค่าหรือธงนำคือจิตสาธารณะ หรือความมุ่งหมายที่จะทำประโยชน์สาธารณะ 

          จากประสบการณ์นี้ เราจึงตั้งมูลนิธิสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคมขึ้นทำงาน SE ในอีกบริบทหนึ่ง   คือเพื่อเผยแพร่เครื่องมือเพื่อการเป็นสังคมอุดมปัญญา หรือสังคมเรียนรู้ 

          และผมมีโอกาสไปรับใช้มูลนิธิสยามกัมมาจล ทำงานส่งเสริมการพัฒนาเยาวชน

          ในการประชุม มีการพูดกันเรื่องการสื่อสารสาธารณะ   ว่าควรมีการพัฒนาสื่อมวลชนให้มีความรู้เรื่องเนื้อหาสาระ (content) ที่สื่อควรเรียนรู้เพื่อการทำหน้าที่สื่อที่ดี   แต่จะมีปัญหาที่นักข่าวทั้งหลายจะมีจริตการทำงานแบบไม่ต้องการลงลึก    แต่ต้องการความรวดเร็ว “ไม่ตกข่าว” มากกว่า  

          มีการพูดกันเรื่อง การมีนโยบายด้านอุดมศึกษาของชาติ   ให้มหาวิทยาลัยทำงานร่วมกับสังคมในพื้นที่จังหวัด    เพื่อพัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะของจังหวัด   เป็นการเปิดศักราชใหม่ของการที่มหาวิทยาลัยทำหน้าที่ชี้นำสังคม 

          ปี ๒๕๕๓ มสส. จะมีงานหลัก ๓ ด้านคือ (๑) งานพัฒนาจิตวิญญาณ  (๒) งานพัฒนาเด็กปฐมวัย  (๓) งานพัฒนาครูเพื่อศิษย์ 

 

งานพัฒนาจิตวิญญาณในการทำงานหรือใช้การทำงานนั้นเองเป็นเครื่องมือพัฒนาจิตวิญญาณ

• มีการสร้างองค์ความรู้ให้แก่สังคมไทย   ว่า “Soft KM” หรือ KM with spiritual reflection ทำให้เกิดการพัฒนาจิต 

•   เกิดเครือข่ายโรงพยาบาล จากที่เริ่มต้น ๕๐ แห่ง   มีกิจกรรม ลปรร. งานประจำ อย่างสม่ำเสมอ เกิดการพัฒนาจิตใจ   และเกิดการขยายตัวของการทำกิจกรรมนี้   บางแห่งมีผลเปลี่ยนรูปแบบการประชุม   รพ. มหาราชนครเชียงใหม่ มีเจ้าหน้าถึง ๑,๐๐๐ คนที่ทำกิจกรรมนี้เป็นประจำ 

•   มีเครือข่ายครูที่เริ่มไว้   แต่ไม่ขยายตัวเอง 

•   กิจกรรมต่อไป  (๑) ศึกษานิเทศก์  (๒) HRD course : KM with spiritual reflection  (๓) เครือข่ายวิทยากร  (๔) ประเมินผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการจัดวงพัฒนาจิตจากงานประจำอย่างสม่ำเสมอ   เพื่อเป็น reinforcement

 

งานพัฒนาเด็กปฐมวัย

 

• เริ่มด้วยงานวิชาการและนโยบาย โดยทำงานร่วมกับกรมอนามัย   มี ศ. นพ. ประเวศ วะสี เป็นประธาน   ต่อไปจะมีงานสร้างเครือข่าย 

• กิจกรรม ๖ ด้าน  ได้แก่  (๑) การสร้างความผูกพันในครอบครัว (attachment)   จะมีการทำหนังสือเล่มแรก (Bookstart)   ให้พ่อแม่อ่านหนังสือให้ลูกฟังแต่แรกเกิด เพื่อให้เกิด attachment   ความผูกพันนี้จะเกิดได้ในช่วง ๓ ปีแรกของชีวิตเท่านั้น   (๒) ไอโอดีน ต้องให้เพียงพอตั้งแต่แรกปฏิสนธิ  (๓) ดนตรี เพื่อสร้าง creativity   ต้องทำในช่วง ๖ ปีแรก  (๔) การเล่น  (๕) ศูนย์เด็กปฐมวัย  (๖) –

งานพัฒนาครูเพื่อศิษย์

 

• ทำร่วมกับ สคส.

• ปีแรกใช้เงิน สสส. ทำ ๕ จังหวัด   ใช้กลไก CA   สร้าง CA 20 คนในแต่ละจังหวัด   ให้จัดวง ลปรร. เองได้

• แนะนำให้ให้ reward โดยจัดอบรม content ที่ครูต้องการ   เพื่อให้มีทักษะในการจัดการเรียนรู้ที่สนุกสนานและได้สาระที่ถูกต้องลึกซึ้งตามวัย   รวมทั้งทักษะในการ inspire เด็ก

 

วิจารณ์ พานิช
๑๙ มี.ค. ๕๓

                
       

มุมหนึ่งของห้องประชุม

 

อีกมุมหนึ่ง

 

ทีมงานของมสส.