1. พันธุกรรมและพื้นฐานอารมณ์ พันธุกรรม เป็นตัวกำหนดให้มนุษย์แต่ละคนมีลักษณะพื้นฐานทางอารมณ์ที่แตกต่างกัน และพื้นอารมณ์ที่ติดตัวมาแต่กำเนิด ก็เป็นส่วนสำคัญใน การกำหนดพฤติกรรมอารมณ์ และบุคลิกภาพ นอกจากนี้ ภาวะแวดล้อมขณะอยู่ในครรภ์ มีส่วนสำคัญต่อพื้นอารมณ์ของลูก เช่น แม่ที่มีความเครียด อาจทำให้ลูกเป็นเด็กที่ขี้โมโห เลี้ยงยาก ส่วนแม่ที่อารมณ์ดี สบายกาย สบายใจขณะตั้งครรภ์ มักจะได้ลูกที่เลี้ยงง่าย อารมณ์ดี ร่าเริง คนที่มีพื้นอารมณ์ดี จึงเหมือนกับมีทุนสำรองของชีวิตติดตัวมาตั้งแต่เกิด เพราะการมีจิตใจที่มั่นคง เข้มแข็ง ถือว่าเป็นความโชคดี สามารถรับแรงกระแทกได้โดยไม่กระทบกระเทือนมาก แต่คนที่พื้นอารมณ์ไม่ดี จะเป็นคนที่อ่อนไหวง่าย เปราะบาง ไม่ทนต่อการถูกกระทบกระทั่ง
2. สภาพแวดล้อมและการเลี้ยงดู การเลี้ยงดูในสภาพที่เหมาะสม สามารถพัฒนาและควบคุมพื้นฐานทางอารมณ์ด้านลบได้ ขณะเดียวกันก็สามารถช่วยส่งเสริมพื้นฐานอารมณ์ด้านบวกให้โดดเด่นยิ่งขึ้น