เปิดความคิดกิจกรรมบำบัดเฉพาะทาง
ที่มา: Clinical Reasoning in Occupational Therapy โดย Chris Chapparo & Judy Ranka
การให้เหตุผลทางคลินิกในกิจกรรมบำบัด
หลายคนยังไม่เข้าใจว่า นักกิจกรรมบำบัดทำอะไรกันแน่? นักจิตสังคมบำบัด นักบำบัดผู้บกพร่องทางร่างกาย นักบำบัดการกลืนอาหาร นักบำบัดการใช้มือ หรือ นักบำบัดการประสมประสานการรับความรู้สึก
ผมอยากให้นักกิจกรรมบำบัดทุกท่านทบทวนบทบาทและกระบวนการคิดที่สะท้อนการให้บริการทางวิชาชีพกิจกรรมบำบัดที่ชัดเจน (เข้าใจหลักการกิจกรรมบำบัดพื้นฐานและความรู้เชิงเทคนิคจากสหวิชาชีพสู่การประยุกต์ใช้ตามปรัชญากิจกรรมบำบัด)
นักกิจกรรมบำบัดบางท่านยังไม่เข้าใจ "แก่นแท้" ของการประเมินและการบำบัดฟื้นฟูตามกรอบอ้างอิงทางกิจกรรมบำบัด และใช้สื่อการรักษาทางกิจกรรมบำบัดที่หลากหลาย ได้แก่ Therapeutic Use of Self, Occupations and Activities; Occupation-Based Activity (Environmental Modification), Purposeful Activity (Activity Synthesis & Analysis), Preparatory Methods, Consultation Process (Family & Client Relationship), Educationa Process (Teaching & Learning Process)
นักกิจกรรมบำบัดควรมีความรู้ความเข้าใจว่า "กิจกรรมจะบำบัดอย่างไร กิจกรรมบำบัดจะพัฒนาทักษะชีวิต (Life Skills) ของผู้รับบริการได้อย่างไร" โดยเน้นการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นของศักยภาพในบทบาทการดำเนินชีวิต (Role Competence) การปรับตัวในการดำเนินชีวิต (Occupational Adaptation) ความสามารถในการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิต (Occupational Performance) และคุณภาพชีวิต (Quality of Life)
นักกิจกรรมบำบัดควรลำดับความคิดตามกระบวนการทางกิจกรรมบำบัดและตั้งเป้าหมาย คือ
1. Health Promotion: Promote, Create (increase occupational performance in natural contexts)
2. Remediation/Restoration: Establish, Restore (improve skills/ability that has not yet developed after impairment)
3. Maintain performance/capacities along the treatments needed by therapists: if not, performance and quality of life will be decreased.
4. Modify (compensation/adaptation)
5. Prevent (disability prevention via activity and context of client)
นักกิจกรรมบำบัดพึงระลึกถึงแหล่งความรู้และแรงจูงใจในการตัดสินใจทางคลินิกจาก
1. บริบทในการบำบัด เช่น คุณค่าของการให้บริการ นโยบายที่มีคุณค่าของหน่วยงาน การจัดการความขัดแย้งในการให้บริการ
2. ทำความเข้าใจบริบทของผู้รับบริการและการดำเนินชีวิตของผู้รับบริการ
3. ทฤษฏีและหลักการทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับโรค การทำหน้าที่ของร่างกายมนุษย์ และการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิตของมนุษย์
3. ความเชื่อส่วนตัวในฐานะผู้บำบัดที่กำลังมีประสบการณ์
4. ทัศนคติ ความคาดหวังต่อการกระทำ และการให้เหตุผลทางคลินิกของผู้บำบัด
5. ความเข้าใจกรอบอ้างอิงที่คิดและฝังลึกภายในตัวผู้บำบัด
นักกิจกรรมบำบัดพึงฝึกฝนการให้เหตุผลทางคลินิกที่หลากหลาย ซึ่งผมคิดว่า เป็นวิชาชีพหนึ่งที่ต้องคิดก่อนให้บริการผ่านสื่อกิจกรรมบำบัดอย่างเป็นระบบ ได้แก่
1. Scientific Reasoning: Diagnostic & Procedural Reasoning นักกิจกรรมบำบัดที่มีประสบการณ์ควรตั้งสมมติฐานที่เหมาะสมไม่เกิน 4 ข้อ และสะท้อนความคิดเชิงวิเคราะห์ถึงสมมติฐานที่ดีที่สุดในการประเมินและการบำบัดฟื้นฟู
2. Narrative Reasoning: Meanng schemes (related and habitual expectations) & Meaning prespectives (structural assumptions and beliefs within interpretation of new experience) นักกิจกรรมบำบัดทำความเข้าใจความหมายของปัญหาของผู้รับบริการ ณ ปัจจุบัน ซึ่งสะท้อนมุมมอง/ความคิดของผู้รับบริการด้วย
3. Conditional Reasoning: Circular process of flexible therapy program (to be changed, to be related the existing problem, to be determined for level of participation) นักกิจกรรมบำบัดคิดถึงอนาคตของผู้รับบริการที่กำลังทำกิจกรรมเพื่อให้บรรลุเป้าหมายทางกิจกรรมบำบัด
4. Pragmatic Reasoning (Three-track mind) นักกิจกรรมบำบัดให้เหตุผลของการวินิจฉัยผู้รับบริการ ประเมินผู้รับบริการให้เป็นภาพรวมของคนหนึ่งคน เข้าใจการมีส่วนร่วมทำกิจกรรมของผู้รับบริการในหลายๆมิติและมองไปข้างหน้า ซึ่งอาจใช้เทคนิคการเล่าเรื่อง การทดสอบ การใช้แบบสอบถาม การใช้ความรู้สึก และการกระทำที่มีเป้าหมาย
5. Ethical Reasoning นักกิจกรรมบำบัดควรเข้าใจปัญหาทางคลินิกและสภาวะผู้รับบริการที่อาจตัดสินใจเองไม่ได้ ควรรักษาสิทธิของผู้รับบริการ และให้การบริการที่ผู้รับบริการพึงได้อย่างสูงสุดและเหมาะสมกับจรรยาบรรณวิชาชีพและบริบทต่างๆ
ความเห็น (4)
ขอบคุณมากครับคุณนงนาท
ขอบคุณครับ เห็นด้วยที่ปัจจุบัน นักกิจกรรมบำบัดน้อยคนสามารถเข้าถึงแก่นแท้อย่างจริงจัง อาจจะเพราะหลงลืม คุณค่าและหลักการของ วิชาชีพ แต่ก็พอเข้าใจนะครับ ว่างานในปัจจุบัน ที่มิใช่การให้บริการอย่างเดียว มีส่วนอื่นต้องทำร่วม ทำให้เราติดกับดัก ของคำว่า ROUTINE ทำทุกอย่างกลายเป็นงานประจำ ก็เคยทำแบบนี้ จนในที่สุด กลายเป็นกลัวการเปลี่ยนแปลง นับเป็นสิ่งที่น่ากลัวมาก ดังนั้น เราในฐานะนักวิชาชีพ จะต้องระวังกันหน่อย แต่จะทำอย่างไร คงต้องแล้วแต่หน่วยงาน จะพยายามกันต่อไป พี่เองก็ยังพยายามทำอยู่ แม้จะไม่สมบูรณ์ครบถ้วน และจะพยายามต่อไป
(ไม่รู้ว่าจะตรงตามประเด็น ที่อาจารย์ป๊อบนำเสนอหรือเปล่า) 555
Ajarn Pop
ขอบคุณมากครับคุณไม่แสดงตน
อยากส่งกำลังใจให้ทุกท่านมีความมุ่งมั่นในการแสดงศักยภาพทางวิชาชีพกิจกรรมบำบัดเพื่อสังคมไทยครับ
เป็นประเด็นที่ผมก็กลัวว่า พี่น้องวิชาชีพจะไม่กล้าเปลี่ยนแปลง แต่อยากจุดประกายความคิดให้ค่อยๆ เปลี่ยนแปลงเพื่อความสุขในการทำงานเพื่อชีวิต ชีวิตคืองาน บันดาลสุขครับผม